Thuật toán và AI tác động đến hành vi con người trên Internet

Tại Internet Day 2025, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Đức Long cho rằng, Internet Việt Nam đang chuyển từ không gian truyền tải thông tin sang không gian định hình hành vi, quyết định xã hội.

Hiện nay, các thuật toán, nền tảng trí tuệ nhân tạo đang tác động sâu rộng đến tiêu dùng, dư luận và lựa chọn của công chúng.

Việc ban hành Luật Trí tuệ nhân tạo thể hiện rõ cách tiếp cận của Việt Nam khi thúc đẩy mạnh mẽ đổi mới sáng tạo nhưng kiểm soát rủi ro, phát triển AI minh bạch và lấy con người làm trung tâm. "Đây là nền tảng quan trọng củng cố niềm tin vào công nghệ trong không gian mới của Internet", ông Long khẳng định.

Niềm tin được đánh giá là yếu tố trước tiên để Internet phát triển bền vững. Thứ trưởng Phạm Đức Long phân tích, đây là niềm tin giữa con người với con người trong môi trường số, là niềm tin của toàn bộ hệ sinh thái số, nơi các nền tảng công nghệ, dữ liệu và cộng đồng cùng vận hành và tạo ra giá trị.

"Niềm tin đó không tự nhiên hình thành mà cần được Nhà nước, xã hội và doanh nghiệp cùng kiến tạo qua thể chế và các chuẩn mực chung", ông Phạm Đức Long nhấn mạnh.

Từ nền tảng này, Internet tại Việt Nam đang chuyển dịch theo những xu hướng đáng chú ý, gắn chặt với thực tiễn.

Internet Việt Nam chuyển từ không gian phát triển chủ yếu dựa vào sự tự điều chỉnh của các chủ thể, thay thế bằng thể chế, pháp luật và chuẩn mực tốt hơn.

Internet đang tái định vị từ hạ tầng kết nối sang hạ tầng số cho nền kinh tế số. Internet không chỉ là đường truyền, mà phải trở thành hạ tầng tích hợp, bao gồm kết nối, năng lực tính toán, dữ liệu, nền tảng và an toàn, qua đó đóng vai trò then chốt với năng suất, năng lực cạnh tranh và khả năng tự chủ của nền kinh tế số Việt Nam.

Mục tiêu tăng trưởng nhanh của Internet đang chuyển sang bền vững, bao trùm hơn, chú trọng thu hẹp khoảng cách số giữa các vùng miền và các nhóm dân cư. Cách tiếp cận quản trị Internet cũng đang chuyển từ quản lý sự cố sang quản lý theo quy mô, theo hướng chủ động, phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro.

Thứ trưởng Phạm Đức Long cho biết: "Định hướng Internet Việt Nam trong giai đoạn tới là phát triển an toàn, nhân văn, tin cậy, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Lấy niềm tin là nền tảng, lấy đổi mới sáng tạo là động lực, đây là tinh thần xuyên suốt của Nghị quyết số 57-NQ/TW".

Ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam, cho rằng thách thức lớn nhất của Internet không còn nằm ở tốc độ đường truyền hay độ phủ sóng, mà là việc kiến tạo một không gian số đáng tin cậy.

"Khi niềm tin bị tổn thương, người dùng trở nên e ngại trước mỗi cú click chuột, doanh nghiệp chùn bước trong chuyển đổi số vì lo ngại mất an toàn dữ liệu", ông Vũ Hoàng Liên chia sẻ.

Mặt trái của sự bùng nổ công nghệ như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn đang bị lợi dụng, trở thành công cụ cho chiến tranh, thao túng tâm lý và trục lợi với mức độ ngày càng tinh vi. Rất nhiều nạn nhân của lừa đảo trực tuyến chính là những người dùng trong gần 80 triệu người dùng Internet Việt Nam.

Ông Nguyễn Trường Giang, Quyền Giám đốc Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC) cho rằng, Internet hiện nay không chỉ là hạ tầng kỹ thuật mà đã trở thành nền tảng thiết yếu của đời sống.

Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với hạ tầng Internet quốc gia phải bảo đảm ổn định, an toàn, tin cậy và có tính tự chủ cao, đủ khả năng chống chịu trước các rủi ro kỹ thuật và an ninh mạng trong môi trường số ngày càng phức tạp.

Ông Nguyễn Trường Giang khẳng định, Internet chỉ thực sự an toàn và bền vững khi hạ tầng cốt lõi, tài nguyên Internet, dịch vụ và nội dung số được vận hành đồng bộ, cùng với sự đồng hành tích cực của cộng đồng trong chia sẻ thông tin, phòng vệ trước rủi ro và xây dựng môi trường Internet tin cậy cho Việt Nam trong kỷ nguyên số.

Theo các bảng xếp hạng quốc tế, tốc độ Internet băng rộng cố định tại Việt Nam đứng thứ 10 thế giới, Internet di động băng rộng xếp thứ 15.

Hạ tầng số xếp hạng 67/193 quốc gia, tăng 7 bậc so với năm 2022. Việt Nam hiện có 7 tuyến cáp quang biển, 45 trung tâm dữ liệu, 85% hộ gia đình sử dụng Internet cáp quang.

Mạng 5G phủ sóng khoảng 59% dân số, tạo nền tảng mới cho phát triển kinh tế số, chính phủ số và xã hội số.