Donald Trump lên làm tổng thống, kinh tế Mỹ sẽ lao dốc?

Theo AFP, danh sách những mối lo ngại về một Tổng thống Donald Trump rất dài: khả năng khởi động cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, tăng đánh thuế người giàu, can thiệp vào chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và thay đổi hoàn toàn quan hệ giữa Nhà Trắng và Quốc hội Mỹ.

“Ông ấy làm thị trường lo sợ. Ông ấy là một sự không chắc chắn lớn và thị trường không thích sự không chắc chắn”, chuyên gia Greg Valliere thuộc hãng Horizon Investments nói. Các doanh nghiệp Mỹ lúng túng về ý kiến trong lĩnh vực kinh tế và kinh doanh mà ông Trump đã và đang đưa ra từ lúc khởi động chiến dịch tranh cử hồi năm ngoái.

Một mặt, tỷ phú Trump lên án khoản tiền lương khổng lồ trả cho các giám đốc điều hành, sự tham lam của các nhân viên nhà băng và ưu đãi về thuế có lợi cho giới quản lý quỹ đầu tư rủng rỉnh ở Phố Wall. Ông bình luận rằng Trung Quốc và Nhật Bản thao túng bản tệ để tạo lợi thế thương mại và đe dọa bắt đầu cuộc chiến thương mại với Trung Quốc.

Ngoài ra, ông cũng phản đối hai hiệp định tự do thương mại lớn kéo dài qua Thái Bình Dương và Đại Tây Dương, tấn công các doanh nghiệp Mỹ lớn như Ford và Apple vì hai hãng này sản xuất ở bên ngoài lẫn bên trong nước Mỹ.

Song mặt khác, ông Trump lấy lòng các lãnh đạo ngành công nghiệp Mỹ với lời hứa giảm thuế kinh doanh. Ông cũng ca ngợi khả năng của tỷ phú Carl Icahn, một trong những nhà đầu tư thành công nhất Phố Wall.

Trước một ứng cử viên tổng thống gây ra nhiều tranh cãi như Donald Trump, chính trị gia Mitt Romney mới đây lên tiếng cho biết tỷ phú Trump sẽ là người khiến kinh tế Mỹ lao dốc.

“Chính sách đối nội của ông ấy sẽ dẫn đến suy thoái kinh tế. Chính sách đối ngoại thì sẽ khiến nước Mỹ và thế giới kém an toàn hơn. Ông ấy không có tính khí, cũng chẳng có khả năng phán xét để trở thành tổng thống”, ông Romney nói hôm 3.3.

Trên kênh truyền hình CNBC, tỷ phú kiêm nhà đầu tư Stan Druckenmiller cho rằng ông Trump “có cái nhìn mẫu giáo về nền kinh tế”. CEO Hewlett Packard Meg Whitman thì nói ông Trump “không thích hợp” để làm tổng thống.

Liệu các kế hoạch chính sách của ông Trump có thể đẩy Mỹ vào cảnh suy thoái? Nhiều chuyên gia trả lời có thể cho câu hỏi trên. Dưới đây là nội dung tóm tắt các lỗ hổng trong chính sách kinh tế của tỷ phú 69 tuổi:

Nỗi sợ lớn nhất trong cộng đồng doanh nghiệp là ông Trump sẽ khởi động cuộc chiến thương mại với Trung Quốc. Ông đe dọa sẽ tăng thuế lên đến 45% cho các sản phẩm của Trung Quốc và Mexico. Các nước này, ngược lại, cũng có thể phản ứng bằng cách tăng thuế phí lên sản phẩm Mỹ nhập khẩu vào nước họ. Thương mại nước ngoài hỗ trợ khoảng 13% nền kinh tế Mỹ và một cuộc chiến thương mại lớn sẽ làm tổn thương tăng trưởng kinh tế.

Ông Trump là người không thể được đoán trước. Đến nay, ông đã thay đổi một số lập trường trong chiến dịch tranh cử của mình. Đó là chưa kể đến những lần ông chuyển đổi đảng và chính sách trong cuộc đời của ông. Giới đầu tư và lãnh đạo doanh nghiệp ghét sự thiếu chắc chắn, họ muốn biết họ đang làm việc với ai, với thứ gì. tỷ phú Trump có thể khiến doanh nghiệp và người Mỹ lo ngại khi đầu tư, chi tiêu.

Việc trục xuất 11 triệu người sẽ khiến dân số Mỹ giảm khoảng 3%, có thể gây tác động lớn lên nền kinh tế. Nước Mỹ sẽ có ít người đi làm hơn. Song giới chuyên gia cho rằng động thái này khó có thể xảy ra.

Nếu áp thêm thuế với hàng Trung Quốc và Mexico, nhiều sản phẩm sẽ đắt hơn. Giá cả các mặt hàng gia dụng cơ bản tại Walmart hay Target có thể tăng, gây ảnh hưởng tức thì đến túi tiền của các gia đình trung lưu. Việc này có khả năng tồi tệ hơn nếu nó khiến người dân chi tiêu ít hơn vì người tiêu dùng mua hàng hóa chiếm khoảng 70% kinh tế Mỹ. Bất kỳ sự sụt giảm nào trong chi tiêu cũng sẽ dẫn đến mức tăng trưởng thấp hơn, thậm chí là suy thoái.

Nếu làm tổng thống, ông Trump có thể khiến nợ chính phủ Mỹ tăng vọt. Một phân tích chuyên sâu của Trung tâm Chính sách Thuế cho thấy kế hoạch của tỷ phú này sẽ thêm 9.500 tỷ USD vào núi nợ trong một thập niên đầu. Trong ngắn hạn, kế hoạch thuế của ông Trump có thể thúc đẩy tăng trưởng, song theo thời gian, các khoản nợ sẽ đi lên và gây trở ngại cho tăng trưởng.