17:21 05/11/2024
Kinh tế
Ngân hàng phá sản
Rủi ro khi gửi tiết kiệm ngân hàng đầu tiên có thể đến từ việc ngân hàng bị phá sản. Theo Luật Tổ chức tín dụng sửa đổi năm 2017:
Ngân hàng Nhà nước xem xét, trình Chính phủ quyết định chủ trương phá sản tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt theo quy định tại Điều 147a hoặc thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 148, khoản 4 Điều 148c, khoản 2 Điều 149a, khoản 4 Điều 149d, khoản 7 Điều 151a hoặc khoản 7 Điều 151d của Luật này khi tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt lâm vào tình trạng phá sản.Như vậy, ngân hàng hoàn toàn có thể bị phá sản nếu hoạt động không hiệu quả.
Tuy nhiên, theo quy định của Luật Bảo hiểm tiền gửi 2012, các ngân hàng được nhận tiền gửi của cá nhân phải tham gia bảo hiểm tiền gửi, trừ ngân hàng chính sách.
Cũng theo Quyết định 21/2017/QĐ-TTg, số tiền tối đa mà tổ chức bảo hiểm tiền gửi trả cho tất cả các khoản tiền gửi được bảo hiểm của một người tại một ngân hàng tham gia bảo hiểm tiền gửi khi phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm gồm cả gốc và lãi tối đa là 75 triệu đồng.
Đây chính là rủi ro khi đem tiền gửi vào ngân hàng. Tuy nhiên, trên thực tế, tỷ lệ rủi ro này là rất thấp bởi ngân hàng nếu không hoạt động không hiệu quả sẽ được thực hiện nhiều phương án như phục hồi, hợp nhất, sáp nhập, chuyển nhượng toàn bộ cổ phần, phần vốn góp, giải thể, chuyển giao bắt buộc. Nếu vẫn không hiệu quả thì phá sản là phương án cuối cùng.
Nếu ngân hàng phá sản, người gửi có thể sẽ không rút lại được toàn bộ số tiền mình đã gửi mà chỉ nhận lại được một khoản tiền bảo hiểm đền bù. (Ảnh minh họa)
Rủi ro do gửi tiền bên ngoài ngân hàng
Rủi ro khi gửi tiền ngân hàng đến từ việc một số khách hàng yêu cầu được nhận tiền gửi và mở sổ tiết kiệm không phải ở ngân hàng. Thường những người này là khách VIP nên ngân hàng hỗ trợ làm thủ tục tại nhà. Đồng thời, bản thân họ cũng có mối quan hệ thân thiết, đã giao dịch nhiều lần đối với nhân viên ngân hàng.
Từ kẽ hở này, khách hàng có thể trở thành nạn nhân do lòng tham của chính nhân viên ngân hàng đó.
Ngoài ra, việc khách hàng cho nhân viên ngân hàng nợ sổ, nợ chứng từ hoặc nhờ nhân viên ngân hàng giữ giúp sổ cũng khiến cho số tiền “không cánh mà bay”.
Mất tiền do ký sẵn chứng từ, giấy tờ quan trọng
Một rủi ro khác đến từ việc khách hàng đồng ý ký sẵn một tập chứng từ giao dịch trắng hoặc không rõ nội dung do không muốn mất thời gian cho các giao dịch nộp, rút tiền mặt…
Những đối tượng xấu dễ dàng dùng chứng từ ký khống này để trực tiếp rút tiền từ tài khoản khách hàng mà không gặp phải khó khăn nào.
Mất tiền gửi online do vấn đề bảo mật thông tin
Hiện nay, hầu hết các ngân hàng đều cung cấp dịch vụ gửi tiền tiết kiệm online. Hình thức này được nhiều người ưa chuộng bởi tiết kiệm thời gian đi lại và không cần quản lý sổ tiết kiệm giấy.
Tuy nhiên, khách hàng có thể trở thành nạn nhân của tội phạm công nghệ cao do click vào các trang không an toàn, trang rác có cài virus; nhấp vào link không rõ nguồn; tải về các ứng dụng, tài liệu có chứa mã độc…
Ngoài ra, việc mất điện thoại hay công khai quá nhiều thông tin cá nhân trên mạng cũng có thể trở thành lý do mất tiền trong ngân hàng.
Nếu trong trường hợp ngân hàng phá sản người gửi có thể sẽ không rút lại được toàn bộ số tiền mình đã gửi mà chỉ nhận lại được một khoản tiền bảo hiểm đền bù. Cụ thể:
Theo Luật Bảo hiểm tiền gửi thì khi các ngân hàng nhận tiền gửi của cá nhân phải tham gia bảo hiểm tiền gửi (trừ ngân hàng chính sách). Căn cứ tại Quyết định 32/2021/QĐ-TTg về hạn mức trả tiền bảo hiểm thì số tiền tối đa bảo hiểm trả cho tất cả các khoản tiền gửi được bảo hiểm (cả gốc và lãi) của một người tại một ngân hàng khi phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm là 125 triệu đồng.
Như vậy, khi ngân hàng phá sản, người gửi tiết kiệm sẽ được bảo hiểm chi trả tối đa 125 triệu đồng.
Thêm vào đó, bên cạnh việc nhận tiền bảo hiểm, người gửi sẽ có thể được nhận tiền đền bù từ hoạt động thanh lý tài sản của ngân hàng phá sản theo quy định của pháp luật.
Đối với những trường hợp còn lại, chưa có căn cứ pháp lý cụ thể để buộc ngân hàng bồi thường cho khách hàng. Do đó, khách hàng thường phải "cầu cứu" cơ quan công an để có thể tìm lại số tiền bị mất của mình.
Từ những phân tích nêu trên có thể thấy pháp luật đã có những quy định cụ thể để bảo vệ quyền lợi cho người gửi tiết kiệm tại ngân hàng. Tuy nhiên, để giảm thiểu rủi ro khi gửi tiền tại ngân hàng, người gửi tiết kiệm cần lưu ý:
Kiểm tra chi tiết nội dung trên sổ tiết kiệm hay hợp đồng tiền gửi: Khách hàng có thể gặp rủi ro khi nhân viên ngân hàng vô tình nhập nhầm số tiền bạn gửi hoặc cố ý chiếm đoạt tiền nếu khách hàng không phát hiện ra do không kiểm tra sổ tiết kiệm hoặc sổ tiết kiệm, hợp đồng tiền gửi đó không có đầy đủ thông tin.
Gửi tiền trực tiếp tại quầy: Đây là quy chế về tiền gửi, được quy định rõ tại các ngân hàng. Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn có một số trường hợp đặc biệt với khách hàng VIP thường được các nhân viên quen biết hỗ trợ mở tài khoản tiền gửi mà không đến ngân hàng thực hiện thủ tục theo quy định. Việc này vô cùng nguy hiểm, vì trong nhiều trường hợp, nhân viên ngân hàng không nộp tiền vào tài khoản của khách hàng hoặc không đưa đẩy đủ các giấy tờ cần thiết cho khách hàng ký, hoặc sau ký xong giấy tờ giao dịch thì nhân viên ngân hàng vẫn có thể tráo hồ sơ.
Không ký sẵn chứng từ trống: với các mẫu giấy trắng đã có chữ ký của khách hàng, nhân viên ngân hàng vẫn có thể điền thông tin vào đó nhằm rút tiền của khách hàng theo nhiều cách khác nhau, thậm chí tin nhắn rút tiền cũng không được gửi đến số điện thoại mà khách hàng đã ký.
Bảo quản sổ tiết kiệm cẩn thận: Bên cạnh mẫu chữ ký và giấy tờ tùy thân thì sổ tiết kiệm là giấy tờ quan trọng chứng minh số tiền khách hàng đã gửi vào ngân hàng. Do đó, người gửi phải cất giữ sổ tiết kiệm cẩn thận, khi mất phải thông báo ngay cho ngân hàng.