Siêu đô thị TP.HCM bắt đầu chạy cùng Nghị quyết 98 'phiên bản mới'

HĐND TP.HCM sẽ thông qua Nghị quyết 98 sửa đổi cuối tháng 12

Với tinh thần “Nghị quyết 98 đi trước luật”, ngay sau khi Quốc hội chính thức thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 vào ngày 11/12, TP.HCM đã chủ động chuẩn bị các bước cần thiết để có thể áp dụng ngay từ ngày 1/1/2026.

Cuộc họp khẩn triển khai Nghị quyết 98 “phiên bản mới” diễn ra tối 12/12 đã thể hiện rõ tinh thần chủ động, đi trước của TP.HCM. Ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND TP.HCM, cho biết việc tổ chức cuộc họp ngay trong đêm, khi Quốc hội “bấm nút” thông qua Nghị quyết, nhằm kịp thời triển khai các nhiệm vụ Quốc hội giao cho thành phố, với phương châm rõ địa chỉ, rõ thời gian.

Trong khi đó, Nghị quyết 98 sửa đổi sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, đồng nghĩa với việc chỉ còn khoảng 2 tuần để các sở, ngành hoàn tất các phần việc liên quan, trình UBND TP để báo cáo HĐND TP xem xét, thông qua vào cuối tháng 12 này.

Chủ tịch UBND TP.HCM nhấn mạnh đây là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, mang tính cấp bách. Việc triển khai sẽ được thực hiện theo tinh thần vận dụng linh hoạt Nghị quyết 98, bởi có những nội dung đi trước luật. Thành phố không cầu toàn, không chờ hoàn tất bước này mới triển khai bước khác mà thực hiện theo cách “cuốn chiếu”, nhằm bảo đảm tiến độ trong thời gian rất gấp.

Trước đó, ngày 10/12, phát biểu tại kỳ họp HĐND TP.HCM cuối năm, Chủ tịch UBND TP.HCM cam kết nếu Quốc hội thông qua Nghị quyết 98 sửa đổi, bổ sung, thành phố sẽ triển khai ngay các cơ chế, chính sách mới nhằm tạo bước đột phá trong phát triển, trước mắt phấn đấu đạt tăng trưởng hai con số vào năm 2026.

Theo các chuyên gia, việc “nâng cấp” Nghị quyết 98 sẽ tạo nền tảng hình thành một cực tăng trưởng mở, nơi các địa phương trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam cùng hưởng lợi, thay vì chỉ riêng TP.HCM. Thành công của TP.HCM không mang tính đơn lẻ, mà sẽ trở thành động lực lan tỏa, kéo cả vùng kinh tế phía Nam phát triển.

Như vậy, với Nghị quyết 98 sửa đổi, TP.HCM nhận thêm trách nhiệm về thúc đẩy tăng trưởng, lan tỏa phát triển của cả khu vực; tức việc "nâng cấp" Nghị quyết 98 không là câu chuyện của riêng TP.HCM. 

Giải bài toán đầu tư, phát triển

2 năm triển khai Nghị quyết 98, TP.HCM đã đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần quan trọng vào phục hồi sau đại dịch. Một trong các dự án thể hiện rõ dấu ấn của Nghị quyết này là dự án Vành đai 3 TP.HCM. Cơ chế đặc thù đã giúp TP đẩy nhanh các thủ tục về đất đai, giải phóng mặt bằng, phân cấp phân quyền và cơ chế tài chính.

Nhờ vậy, Vành đai 3 đã khởi công đồng loạt sớm hơn dự kiến, và sẽ hoàn thành, kết nối giao thông vùng kinh tế trọng điểm phía Nam ngay trong năm 2026 sau 3 năm triển khai.

PGS.TS Trần Hoàng Ngân cho biết, trước hết ông đánh giá cao và cảm ơn Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 98 vào tháng 6/2023. Nghị quyết đã tiếp thêm “năng lượng tích cực”, cung cấp thêm công cụ và cơ chế để TP.HCM phục hồi, bứt phá sau đại dịch. Qua đó, thành phố có thêm dư địa về tín dụng, giảm nghèo, giải quyết việc làm, đồng thời mở rộng khả năng huy động vốn cho các dự án PPP và các công trình hạ tầng trọng điểm.

Tuy nhiên, từ ngày 1/7/2025, TP.HCM đã khoác lên mình một “chiếc áo mới” hoàn toàn khác với sự hợp nhất của Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Dương. Sự hợp nhất này, nâng dân số TPHCM tăng lên khoảng 14 triệu, nếu tính cả khách vãng lai thì gần 20 triệu người, trở thành siêu đô thị thuộc nhóm 20 thành phố lớn nhất thế giới.

Quy mô kinh tế đạt hơn 120 tỷ USD, đóng góp 1/4 GDP cả nước và 1/3 tổng thu ngân sách quốc gia, đòi hỏi một thể chế tương thích.

Và Chính phủ đã trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 để phù hợp với TP.HCM mới.

Với Nghị quyết 98 sửa đổi, PGS.TS Trần Hoàng Ngân cho biết ông kỳ vọng lớn vào việc mở rộng nguồn lực cho đầu tư phát triển hạ tầng, qua đó giúp TP.HCM phát huy tốt hơn các lợi thế sẵn có. Theo ông, muốn phát triển kinh tế – xã hội hiệu quả, hạ tầng đóng vai trò then chốt; nếu thiếu hệ thống hạ tầng đồng bộ, tiềm năng của thành phố khó có thể được hiện thực hóa.

Ông Ngân cũng nhấn mạnh, để triển khai đồng bộ các dự án hạ tầng phục vụ phát triển, TP.HCM cần nguồn lực rất lớn, đặc biệt cho hạ tầng giao thông liên vùng và quốc tế. Tuy nhiên, thách thức hiện nay là dư địa ngân sách của thành phố còn hạn chế, đòi hỏi phải có những cơ chế đột phá trong huy động và sử dụng nguồn vốn.

"Tôi lấy ví dụ để chúng ta hiểu và chia sẻ. Trong giai đoạn 2021–2025, tổng thu ngân sách trên địa bàn là 3,3 triệu tỷ đồng, nhưng thành phố chỉ được giữ lại 890.000 tỷ, còn 2,4 triệu tỷ nộp về Trung ương. Như vậy, trung bình mỗi năm nộp về khoảng 480.000 tỷ đồng.

Dự toán năm 2026, tổng thu của thành phố khoảng 803.000 tỷ đồng, tuy nhiên thành phố chỉ giữ lại 227.000 tỷ đồng, còn hơn 576.000 tỷ là điều tiết về Trung ương (thấp hơn năm 2025).

Thành phố chia sẻ với cả nước, song để phát huy vai trò đầu tàu, TP.HCM cần cơ chế mạnh để thu hút nguồn lực ngoài ngân sách vào đầu tư hạ tầng", ông Ngân nói.

Với cơ chế đặc thù thu hút được nguồn lực ngoài ngân sách, TP.HCM sẽ phát triển mạnh, đóng góp lớn hơn cho cả nước.

Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực nhận định, Nghị quyết 98 sửa đổi tiếp tục “cơi nới” mạnh mẽ cơ chế cho TP.HCM, tạo thêm không gian và dư địa phát triển. Theo ông, thành phố cần sớm hình thành “luồng xanh” dành riêng cho các nhà đầu tư chiến lược, với một trung tâm phục vụ chuyên biệt, nhằm rút ngắn thủ tục, tăng tốc triển khai các dự án động lực – những đột phá tăng trưởng mới của TP.HCM.

Ông Cấn Văn Lực cũng phân tích, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP.HCM nhiệm kỳ 2025–2030 đã đặt mục tiêu tăng trưởng bình quân 10–11%/năm trong 5 năm tới. Tuy nhiên, nếu không có các cơ chế đặc thù đủ mạnh như Nghị quyết 98 sửa đổi, việc hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng này sẽ gặp rất nhiều thách thức.

"Muốn như vậy, TP phải cần số vốn đầu tư khổng lồ. Theo tính toán, giai đoạn 2025-2030, TP.HCM mỗi năm cần khoảng 75 tỷ USD cho đầu tư phát triển. Nếu có cơ chế thu hút nhà đầu tư chiến lược, TP sẽ giải được bài toán này", ông Lực nói.

Tuy nhiên, ông Lực cũng cho rằng vấn đề quan trọng nhất là thực thi. TP.HCM phải tận dụng hết những cơ chế, chính sách đặc thù. Ông nói Nghị quyết 98/2023 đã mở hơn 40 cơ chế, nhưng vì các vướng mắc, TP.HCM vẫn chưa tận dụng được nhiều.

Ông cũng lưu ý với Nghị quyết 98 sửa đổi, TP phải giải quyết bằng được các vấn đề sụt lún ngập úng, tắc nghẽn giao thông, ô nhiễm môi trường thì mới tăng trưởng và phát triển bền vững.

Ngày 24/6/2023, Quốc hội thông qua Nghị quyết 98 với 44 cơ chế đặc thù, có hiệu lực từ ngày 1/8/2023.

Ngày 1/7/2025, TP.HCM bước vào giai đoạn phát triển mới với 14 triệu dân, diện tích gần 6.800km2 sau sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu.

Ngày 2/8/2025, UBND TP.HCM kiến nghị sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98.

Ngày 12/8/2025, Thủ tướng đồng ý chủ trương nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách mới mang tính đột phá cho TP.HCM.

Ngày 21/8/2025, Bộ Chính trị góp ý văn kiện Đại hội Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, nhấn mạnh yêu cầu về cơ chế, chính sách và nguồn lực vượt trội.

Từ giữa tháng 9 đến giữa tháng 10/2025, các báo cáo, hồ sơ dự thảo Nghị quyết dần hoàn tất.

Ngày 3/12/2025, Chính phủ trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết.

Ngày 11/12/2025, Quốc hội chính thức thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98, với 91,54% đại biểu tán thành.