16:34 15/11/2024
Pháp đình
Nói về phong độ, thực lực và đẳng cấp, Scotland không có gì để so sánh với tuyển Anh ở trận đấu 2h rạng sáng mai (19/6), lượt trận thứ hai bảng D EURO 2020. Scotland đứng hạng 44, kém 40 bậc so với Anh, hoàn toàn mờ nhạt trong thiên niên kỷ mới.
Song, không phải ai cũng biết cuộc so tài giữa Anh và Scotland là một trong những cội nguồn lịch sử bóng đá thế giới. Đây là trận derby lâu đời nhất, nhưng đã bị thời gian phủ lớp bụi mờ.
Tuyển Anh (áo đỏ) trong trận giao hữu với Anh năm 2016.
Trận thua 0-2 của Scotland trước Cộng hòa Séc ở lượt đầu tiên diễn ra khi Rio Ferdinand, cựu trung vệ Manchester United, đang trên sóng bình luận. Biết kết quả, anh lập tức nhắn tin cho HLV huyền thoại Alex Ferguson. "Ngài ổn chứ", Ferdinand tếu táo đùa cợt.
Theo Ferdinand chia sẻ, Sir Alex Ferguson đã nói trước trận rằng Scotland sẽ đánh bại Cộng hòa Séc và tuyển Anh "nên cẩn thận là vừa". Sir Alex là người Scotland, còn Ferdinand là một trong những hậu vệ vệ hay nhất trong 20 năm qua của bóng đá Anh. Cả hai đều là biểu tượng cho năm tháng vinh quang của Quỷ đỏ.
Đó là sự giao thoa giữa Anh và Scotland, khi "những người đàn ông mặc váy" (phong tục của Scotland) như Sir Alex, Kenny Dahglish, Gary McAllister,... đóng góp không nhỏ cho sự phát triển của bóng đá Anh đương đại. Nhưng nói vậy không có nghĩa, Anh và Scotland tồn tại mối quan hệ hòa hữu. Thực tế ngược lại hoàn toàn.
Tháng 11/1872, hơn 4.000 CĐV tại Glasgow (Scotland) chứng kiến khoảnh khắc lịch sử. Cuộc so tài giữa Anh và Scotland trên một sân bóng cricket được ghi nhận là trận đấu quốc tế đầu tiên cấp độ ĐTQG của bóng đá thế giới. Trận đấu kết thúc với tỷ số hòa 0-0.
Trận đấu giữa Anh và Scotland năm 1872.
Không chỉ là "ông tổ" của bóng đá, Anh và Scotland còn khởi nguồn cho trận derby lâu đời nhất lịch sử giữa hai đội, kéo dài suốt 149 năm với 114 lần đối đầu. Có giai đoạn, Scotland mang đến nỗi khiếp sợ cho người Anh trong giai đoạn 1927 - 1939 với những trận thua muối mặt ở Hampden Park.
Trên chuyến tàu tới Glasgow năm 1939, Eddie Hapgood, đội trưởng đội tuyển Anh, phải cố gắng thuyết phục đồng đội rằng người Scotland "không phải là siêu nhân".
Quãng thời gian Scotland áp đảo Anh sớm qua đi, trả lại thế thống trị hiển nhiên lại cho "Tam Sư". Trong hầu hết chiều dài lịch sử với 114 trận đấu trải qua 3 thế kỷ, Anh lấn lướt Scotland. Nhưng, mỗi chiến thắng trước kình địch luôn mang lại dư vị lạ điển hình là khoảnh khắc ở EURO 1996.
Giải đấu năm đó, Anh vùi dập Hà Lan của Dennis Bergkamp 4-1, nhưng người Anh chỉ nhớ về trận thắng Scotland. Paul Gascoigne, thiên tài lạc lối của bóng đá Anh, có lừa bóng qua đầu Colin Hendry trước khi sút cháy lưới Scotland. Đáng chú ý, bàn thắng này diễn ra ngay sau khi Gary McAllister của Scotland đá hỏng phạt đền.
Bàn thắng và pha ăn mừng kinh điển kiểu "nha khoa" của Gascoigne là biểu tượng cho sự hơn phân của người Anh ở trận derby lâu đời nhất thế giới, mà ký giả kỳ cựu Alex O'Henley khẳng định đấy là khoảnh khắc Scotland cảm thấy đau đớn và "ghê tởm".
Sau 3 năm, hai đội lại gặp nhau ở cuộc chiến sống còn giành vé đi EURO 2000. Một lần nữa, cú đúp của Paul Scholes giúp Anh thắng chung cuộc 2-1 sau hai lượt trận.
Thất bại trước Anh khiến Scotland lỡ hẹn ở EURO 2000. Sau 20 năm, đội bóng quê hương của Sir Alex Ferguson mới giành vé trở lại một vòng chung kết lớn. Quãng thời gian hai thập kỷ, bóng đá Anh dù có chìm trong bóng đêm, nhưng họ không còn nhìn về Scotland - đội bóng có thành tích còn thảm hại hơn nhiều.
Thời gian biến trận đấu giữa Anh và Scotland trở thành trận derby lâu đời nhất lịch sử, nhưng cũng nhanh chóng phủ bụi lên mối ganh đua thể thao giữa hai quốc gia.
Năm 2016, Anh mới tái ngộ Scotland sau 17 năm và "Tam Sư" chẳng tốn nhiều mồ hôi để thắng 3-0 ở Wembley. Chỉ 1 lần gặp gỡ trong 20 năm, trận derby lâu đời nhất, chỉ còn là thứ đồ cổ nằm trong viện bảo tàng.
Scotland xếp dưới Anh về đẳng cấp.
"Sự cạnh tranh, kình địch trong bóng đá cấp ĐTQG ngày càng suy yếu, dù chủ nghĩa dân tộc đang gia tăng mạnh mẽ ở nhiều quốc gia. Vì nhiều lý do, bóng đá không phản ánh hoàn toàn bản chất, hiện tượng văn hóa đặc thù của quốc gia mà nó đại diện.
Nhiều người cho rằng trận đấu giữa Anh và Scotland nằm ngoài khuôn khổ thể thao đơn thuần, nhưng sự ganh đua thực tế rất ít", ký giả Graham Ruthven của Bleacher & Report phân tích.
Ở EURO 2020, Scotland cũng không có gì để so sánh với Anh. Đội bóng của HLV Steve Clarke vừa thất bại ở trận ra quân dù sở hữu những cầu thủ tên tuổi như Andy Robertson, Scott McTominay, Ryan Fraser hay John McGinn.
Màn trình diễn bạc nhược, đơn điệu cùng những quả tạt vô hồn cho thấy Scotland chưa sẵn sàng với giải đấu lớn đầu tiên sau 23 năm. So với tuyển Anh, Scotland quá nhỏ bé.
Scotland thua Séc ở trận mở màn.
Tuy nhiên, đây sẽ không phải trận đấu đơn giản với Anh. Khi Anh và Scotland tạo nên cuộc đấu kinh điển ở EURO 1996, Phil Foden, Marcus Rashford, Jude Bellingham và Mason Mount còn chưa ra đời. Song, các cầu thủ Anh hiểu rõ tính chất của cuộc so tài.
"Đây sẽ là một trong những trận đấu hay nhất chúng tôi được chơi, một trong những trận đấu chúng tôi sẽ nhớ đến nhiều nhất trong sự nghiệp của mình. Scotland có lối đá hiệu quả, nên Anh phải có khả năng đương đầu, đua tranh, giành lại bóng và chơi thứ bóng đá của mình", Rashford nói.
"Truyền thống" không phải ý niệm rõ ràng để Robertson hay Rashfor chiến đấu ở trận derby thứ 115 giữa hai đội. Dù vậy, trước đối thủ mạnh hơn rất nhiều, Scotland chắc chắn không buông xuôi. Các học trò của HLV Clarke sẽ nỗ lực, không chỉ để níu giữ cơ hội đi tiếp, mà còn hy vọng để gieo cho người Anh ám ảnh mang tên Scotland một lần nữa.
Thứ tinh thần ấy sẽ giúp trận derby 2h rạng sáng mai bớt chênh lệch và nhàm chán.