Ngày 17/6, Chính phủ hành Quyết định 19/2020 về thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử không dừng. Quyết định này do Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) soạn thảo, thay thế cho Quyết định 07/2017 ngày 27/3/2017, sẽ tháo gỡ toàn bộ những “nút thắt” của dự án thu phí không dừng hiện đang gặp khó khăn.
Về mô hình và trách nhiệm, thay vì chỉ quy định đơn vị cung cấp dịch vụ được lắp đặt thiết bị, quyết định 19/2020 sẽ cho phép nhà đầu tư BOT có thể lựa chọn tự đầu tư thiết bị và kết nối với nhà cung cấp dịch vụ hoặc không đầu tư.
Nhà đầu tư dự án BOT và đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí tự động thỏa thuận về đơn vị quản lý trạm thu phí, thay vì nhà đầu tư dự án BOT bắt buộc phải chuyển giao quyền quản lý, vận hành trạm cho đơn vị thu phí tự động như trong Quyết định 07.
Pháp Vân - Ninh Bình là tuyến cao tốc đầu tiên trong cả nước áp dụng thu phí tự động không dừng từ 10/6.
Quyết định trên cũng giải quyết thắc mắc về dòng tiền của chủ phương tiện nạp vào tài khoản giao thông, trong đó, quy định trách nhiệm của ngân hàng là hướng dẫn để kiểm soát dòng tiền này theo quy định. Dòng tiền về Công ty TNHH thu phí tự động (VETC) sẽ được quản lý chặt chẽ.
Đặc biệt, thay vì bắt buộc tất cả các trạm phải lắp làn thu phí không dừng, theo quy định mới mỗi trạm thu phí sẽ duy trì 1 làn hỗn hợp, mỗi chiều lưu thông cho xe chưa kịp dán thẻ hay nạp tiền lưu thông, đến khi đủ điều kiện sẽ chuyển toàn bộ các làn sang thu phí không dừng.
Quyết định 19/2020 của Chính phủ cũng sửa đổi quy định, chủ phương tiện có trách nhiệm nộp tiền vào tài khoản thu phí qua hình thức nộp tiền tài khoản hoặc hình thức khác theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Trường hợp chủ phương tiện sử dụng dịch vụ mà tài khoản không có tiền, phương tiện phải chuyển sang làn hỗn hợp.
Theo đại diện Bộ GTVT, yêu cầu đặt ra khi soạn thảo dự thảo Quyết định thay thế Quyết định số 07/2017 là việc phải quy định chi tiết, rõ ràng một số vấn đề về hệ thống thu phí tự động không dừng để tránh cách hiểu khác nhau trong quá trình thực hiện, tạo cơ chế linh hoạt trong quá trình triển khai, hài hòa được lợi ích của các bên bổ sung trách nhiệm của các cơ quan, bộ, ngành liên quan.
Dự án thu phí không dừng gồm 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 của dự án được triển khai tại 26 trạm thu phí trên Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên do Công ty TNHH thu phí tự động VETC thực hiện từ năm 2015. Sau đó, dự án được bổ sung thêm 18 trạm nâng tổng số lên 44 trạm.
Giai đoạn 2 gồm 33 trạm do Tập đoàn Viettel thực hiện. Đến nay, dự án giai đoạn 1 cơ bản hoàn thành, lắp đặt, vận hành 40/44 trạm. Trong đàm phán phu lục hợp đồng giữa VETC và các nhà đầu tư BOT cũng dần tìm được tiếng nói chung. Chỉ còn 4 dự án của Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) còn vướng.