Quảng Nam muốn đầu tư 12 tỷ đồng cứu phật viện lớn nhất Đông Nam Á

Ngày 23/10, Văn phòng UBND tỉnh Quảng Nam cho biết UBND tỉnh này vừa có văn bản gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc đề nghị thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi dự án tu bổ, gia cố, phục hồi và phát huy giá trị tháp Sáng thuộc di tích quốc gia đặc biệt Phật viện Đồng Dương, xã Bình Định Bắc, huyện Thăng Bình.

Tỉnh Quảng Nam muốn đầu tư 12 tỷ đồng để tu bổ, gia cố, phục hồi và phát huy giá trị tháp Sáng.

Theo UBND tỉnh Quảng Nam, dự án tu bổ, gia cố, phục hồi và phát huy giá trị tháp Sáng thuộc di tích quốc gia đặc biệt Phật viện Đồng Dương do Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam làm chủ đầu tư. Đơn vị lập báo cáo nghiên cứu khả thi: Viện Bảo tồn di tích - Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch.

Tổng mức đầu tư của dự án là 12 tỷ đồng, được trích từ nguồn ngân sách tỉnh, thời gian thực hiện đến năm 2025. Mục tiêu của dự án là đầu tư bảo tồn, tu bổ tháp Sáng nhằm phục hồi, ổn định lâu dài cho cấu trúc kiến trúc; góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di tích quốc gia đặc biệt Phật viện Đồng Dương. 

Tháp Sáng đang được quây chằng chịt sắt thép để chống đỡ.

Theo nội dung đề xuất và quy mô đầu tư, dự án tu bổ, gia cố di tích sẽ bao gồm việc khảo sát, đánh giá hiện trạng; khai quật, nghiên cứu khảo cổ khu vực quanh chân tháp với diện tích khoảng 500m2. Thực hiện các can thiệp bảo tồn khu vực quanh chân tháp với diện tích khoảng 225m2 , bao gồm: Tu bổ chống sạt đổ khối xây thân tháp cổng hiện trạng; tu bổ phục hồi phần móng quanh tháp, phục hồi bậc cấp cửa chính; tu bổ phục hồi hai cửa bên, phục hồi bậc cấp bên; tháo dỡ dàn sắt chống đỡ hiện trạng; chống mối công trình; bảo quản gia cố bề mặt gạch; xử lý cây dại xâm thực trên tường gạch gốc.

Như VTC News phản ánh, Phật viện Đồng Dương là di tích khảo cổ học. Cách đây 5 năm, phật viện lớn nhất Đông Nam Á này vinh dự đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt.

Theo khảo tả của nhà nghiên cứu H.Parmentier, toàn bộ khu đền thờ chính và các tháp nằm lân cận phân bố trên một trục từ Tây sang Đông, dài khoảng 1.300m. Khu đền thờ chính nằm trong một khu vực hình chữ nhật dài 326m, rộng 155m, xung quanh có tường gạch bao bọc. Từ khu đền chính có một con đường dài khoảng 760m chạy về phía Đông đến một thung lũng hình chữ nhật.

Di tích Phật viện Đồng Dương giờ đây chẳng khác nào phế tích.

Đáng tiếc, Phật viện Đồng Dương - khu di tích quan trọng bậc nhất của kiến trúc Phật giáo Chăm Pa - đã bị tàn phá nặng nề bởi thiên nhiên và chiến tranh. Hình ảnh giúp nhận dạng khu vực di tích Phật viện Đồng Dương hiện nay chỉ còn lại một mảng tường thuộc về phế tích kiến trúc được gọi tên là tháp Sáng.

Lối dẫn vào khu di tích, thậm chí ngay cả khu vực còn sót lại tháp Sáng, đang lâm vào tình cảnh hết sức nhếch nhác với hình ảnh cỏ dại mọc um tùm.