Theo bác sĩ Dương Ngọc Vân, Bệnh viện đa khoa Medlatec, hạt muồng thường được thu hoạch trong thời gian từ tháng 9 đến tháng 11 và thường chỉ lấy quả. Tuy nhiên, các bộ phận như thân hoặc lá muồng cũng có thể được lấy để đem làm rau với nhiều lợi ích cho cơ thể. Sau thu hái, quả được đập nát lấy phần hạt và đem đi phơi khô.
Tuỳ thuộc theo cách sử dụng mà hạt quả muồng sẽ được sơ chế theo các phương thức khác nhau, như sao vàng hoặc sao cháy. Sau đó, chúng được bảo quản với túi nilon hoặc túi zip, để tại nơi khô thoáng, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
Theo Đông Y, hạt muồng vị hơi đắng, nhạt có có chất nhầy. Khi hạt được sao qua sẽ có vị đắng và mặn, tính hàn. Trong Đông Y, hạt quả muồng được dùng làm vị thuốc.
Hạt muồng được sử dụng như một bài thuốc dân gian. (Ảnh minh hoạ)
Dưới đây là các tác dụng, lợi ích của hạt muồng đối với sức khoẻ.
Chống lại quá trình oxy hoá
Một trong những tác dụng của hạt muồng có thể kể đến chính là chống lại quá trình oxy hoá. Nguyên nhân chính là trong hạt có chứa polyphenol với tác dụng chống lại và bảo vệ các tế bào khỏi sự tấn công của gốc tự do, ngăn chặn quá trình oxy hoá. Từ đó, giúp ngăn ngừa một số bệnh lý về ung thư, xơ vữa động mạch, Alzheimer.
Chống viêm
Theo các nghiên cứu, chiết xuất methanol trong hạt quả muồng có tác dụng hiệu quả đối với việc chống lại các tác nhân gây viêm như histamine, carrageenan hay serotonin. Bên cạnh đó, methanolic cũng giúp chống tăng sinh với các tế bào ung thư tử cung.
Tốt cho người bị tiểu đường
Dưới tác dụng của hàm lượng butanol có trong hạt quả muồng, lượng glucozo và insulin tiết ra từ tuyến tuỵ được kiểm soát tốt hơn. Từ đó, giúp cải thiện các triệu chứng và phòng ngừa bệnh lý tiểu đường.
Bảo vệ sức khỏe gan
Sử dụng hạt muồng có tác dụng hiệu quả trong việc bảo vệ sức khỏe gan, và chống lại các tổn thương tại gan. Nguyên nhân là dưới ảnh hưởng của hoạt chất ononitol monohydrate giúp giảm nồng độ transaminase trong huyết thanh, tăng khả năng chống oxy hoá và hoạt động của enzym gan.
Chữa mất ngủ
Khi gặp tình trạng mất ngủ, ngủ không ngon giấc người bệnh có thể dùng từ 15 - 20 gram hạt quả muồng khô cùng lá vông (30 gram), cây lạc tiên (30 gram) đem sao khô. Sắc toàn bộ dược liệu với khoảng 1 lít nước, có thể sử dụng thay cho nước uống hàng ngày.
Hỗ trợ điều trị chứng táo bón
Hạt quả muồng cũng được sử dụng trong việc hỗ trợ và cải thiện tình trạng táo bón. Lấy từ 5 - 10 gram hạt muồng khô đem đi sao vàng. Chế thêm khoảng 500ml nước sạch, sắc thuốc đến khi còn khoảng 200ml thì tắt bếp. Sử dụng nước hạt quả muồng sau khi ăn khoảng 20 phút.
Hỗ trợ ổn định huyết áp
Việc sử dụng hạt quả muồng đúng cách và đúng liều lượng được đánh giá là có tác dụng ổn định huyết áp hiệu quả.
Sử dụng từ 10 -15 gram hạt quả muồng đã sao cháy kết hợp với nhãn lồng, hoa atiso, hoa hoè sao vàng, cúc hoa (mỗi loại 10gram) đem đi hãm trà. Có thể sử dụng nước trà uống thay cho nước lọc mỗi ngày. Kiên trì thực hiện từ 1 - 2 tháng để nhận thấy sự cải thiện của sức khoẻ.
Chữa nấm ngoài da
Nếu trẻ nhỏ đang bị mắc các bệnh nấm ngoài ra, hắc lào, lang ben, cha mẹ có thể đem khoảng 20 gram hạt muồng sao khô đi giã nát, sau đó ngâm với cồn 50 độ (khoảng 100ml) trong lọ thuỷ tinh. Mỗi ngày lấy lọ thuỷ tinh lắc 1 lần.
Sau 10 ngày thì lấy hết phần nước cồn ra, bỏ bã và đổ lại vào một bình sạch. Sử dụng nước cồn - hạt muồng để chấm lên vùng da bị nấm từ 3 - 4 lần/ngày
Giúp giảm cân, giảm mỡ
Hạt quả muồng còn hỗ trợ điều trị một số bệnh lý về mắt như quáng gà, hoa mắt, nhìn mờ, đau mắt đỏ.
Các lưu ý khi sử dụng hạt muồng
Khi sử dụng hạt muồng, bạn cần lưu ý tới các vấn đề dưới đây:
- Nên sử dụng nước, trà hạt quả muồng sau khi ăn để phát huy tối đa các tác dụng của vị thuốc đối với cơ thể.
- Tốt nhất nên sử dụng nước hạt muồng khi còn nóng. Không nên quá lạm dụng liều lượng sử dụng của hạt. Trong đó, liều lượng khuyến cáo sử dụng cho mỗi ngày là từ 10 - 15gram.
- Không sử dụng nước hạt quả muồng đã để qua đêm. Điều này sẽ gây ra tình trạng tiêu chảy, đau bụng cho người dùng. Khi sử dụng vị thuốc này, người bệnh cần kiêng các loại thức ăn cay nóng, chất kích thích, thuốc lá cùng một số loại thực phẩm cố định như rau muống, đậu xanh.