Thời gian gần đây, mô hình cho vay tiền qua ứng dụng (app) có xu hướng ngày càng nở rộ. Người vay chỉ cần tải ứng dụng vay tiền về điện thoại di động, đăng ký thông tin cá nhân và gửi yêu cầu vay. Chỉ vài giờ sau đó, tiền sẽ được gửi vào tài khoản cá nhân.
Nhiều ứng dụng cho vay online trên điện thoại di động.
Các ứng dụng này thu hút sự quan tâm và tham gia của nhiều người trong khi lãi suất đưa ra rất cao. Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát bằng một hành lang pháp lý thì hình thức này có thể tạo thêm một thị trường tín dụng "đen" công khai.
Vào trang tìm kiếm của Google, gõ từ khóa “vay tiền online” sẽ hiện ra hàng loạt ứng dụng cho vay trực tuyến như app “Doctor Đồng” thuộc Công ty TNHH MTV tư vấn tài chính đối tác chiến lược là Công ty TNHH TMDV Vạn An Phát, “idong” thuộc công ty TNHH Thương Mại 360 Việt Nam, “V đồng”... Những đơn vị này hoạt động với chức năng tư vấn tài chính cho các khoản vay cầm cố, tiêu dùng ngắn hạn với số tiền từ 1 – 10 triệu đồng, kỳ hạn vay từ 10, 14, 20 hoặc 30 ngày.
Nhiều ý kiến cho rằng, việc vay tiền online gần như hình thức cho vay tín dụng "đen".
Điều đáng nói, có những ứng dụng cho vay chỉ tồn tại dưới dạng ứng dụng điện thoại di động, không có thêm bất kỳ thông tin về đơn vị quản lý. Chẳng hạn ứng dụng “ Vđồng”, triển khai cho vay trên điện thoại nhưng không thể tìm được công ty chủ quản, chỉ được một số website quảng cáo là ứng dụng vay tiền nhanh trực tuyến, vay tiền tín chấp nhanh, an toàn và bảo mật. Khách hàng ở khắp 63 tỉnh thành có thể vay tín chấp qua điện thoại, bên cho vay sẽ chuyển thẳng vào tài khoản ngân hàng của người vay sau 4 giờ làm việc, với thời hạn vay 60-120 ngày.
Chị T (giấu tên, trú tại Thành phố Buôn Ma Thuật, ĐắkLắk) cho biết, chị tải ứng dụng “ V đồng” nộp hồ sơ vay, được yêu cầu điền đầy đủ thông tin cá nhân, chụp hình nhận dạng khuôn mặt… Khi vay số tiền 2 triệu đồng trong thời hạn 14 ngày, chị được thông báo số tiền nhận được chỉ là 1,4 triệu đồng, với phí dịch vụ là 600.000 đồng cho 14 ngày.
Tương tự, tháng 2/2019, khi lướt mạng xã hội facebook, chị thấy có một trang mạng quảng cáo cho vay online với thủ tục rất đơn giản. Vì đang cần 4 triệu đồng để mua sắm, chị quyết định vay thử.
Theo hướng dẫn, chị tải phần mềm ứng dụng của trang web cho vay về điện thoại; mở tài khoản trực tuyến. Sau đó, để hoàn tất hồ sơ, chị chụp ảnh CMND, sổ hộ khẩu và cung cấp tài khoản tại một ngân hàng bất kỳ. Nộp hồ sơ được vài giờ thì chị nhận được cuộc gọi từ một người tự xưng là nhân viên công ty tài chính gọi để xác định khoản vay.
Theo người này, chị sẽ được vay 4 triệu đồng và được giải ngân 3,2 triệu đồng, sau 15 ngày thì phải trả đủ 4 triệu đồng cho công ty.,
Đến hạn trả tiền, chị Nhi không trả kịp thì nhân viên bên cho vay gọi điện thoại đòi và họ đồng ý cho chị trả làm 4 lần. Chị đã trả theo đúng hẹn và còn thiếu lại 200.000 đồng.
Đến đầu tháng 3/2019, bên cho vay tiếp tục gọi điện thoại yêu cầu chị trả 2 triệu đồng, nếu không sẽ gọi cho những người thân của chị theo danh bạ mà họ đã cập nhật lúc chị tải ứng dụng về điện thoại. Vì sợ mang tiếng đi mượn nợ nên chị đã trả 2 triệu đồng theo lời yêu cầu của bên cho vay.
Theo Ngân hàng Nhà nước tỉnh Đắk Lắk, kiểu vay tiền online này xuất hiện cách đây khoảng 2 năm và có khoảng 40 công ty đang hoạt động dựa trên nền tảng công nghệ số kết nối trực tiếp người đi vay với người cho vay (nhà đầu tư) mà không thông qua trung gian tài chính.
Hình thức vay này có lợi là rất nhanh, chỉ mất vài tiếng là có tiền mà thủ tục đơn giản. Tuy nhiên, đằng sau những tiện lợi ấy là “cái bẫy” rất nguy hiểm bởi đa phần người cho vay online sẽ báo lãi suất rất thấp nhưng khi trả thì sẽ phát sinh ra tiền phạt chậm trả với lãi suất có khi lên đến 600 - 700%/năm.
Hơn nữa, đây là hình thức cho vay không giấy tờ và chỉ thỏa thuận bằng miệng. Khi đáo nợ, người cho vay cứ "vô tư" đưa ra lãi suất trên trời mà người vay phải đành chịu. Nếu không trả, người cho vay thường dùng hình thức đòi nợ kiểu xã hội đen như gọi điện thoại hù dọa, đến nhà đòi nợ và thậm chí dùng vũ lực để buộc người vay phải trả tiền.