Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03, Bộ Công an) vừa khởi tố hai anh em song sinh Bùi Hữu Giang và Bùi Hữu Thanh (đều SN 1989, trú tại tỉnh Quảng Ninh) cùng bà Châu Thị Mỹ Linh (SN 1970, trú tại TP.HCM) và 9 bị can khác về hành vi vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên.
C03 cáo buộc bà Linh là TGĐ Công ty CP Yên Phước cùng với hai anh em Giang, Thanh sở hữu Công ty Đông Bắc Hải Dương lên kế hoạch tổ chức đường dây khai thác than lậu quy mô lớn.
Năm 2014, bà Linh được tỉnh Thái Nguyên cấp phép mỏ than Minh Tiến thuộc huyện Đại Từ và được khai thác với trữ lượng 8.500 tấn/năm (tổng trữ lượng được cấp phép là 136.000 tấn) hạn khai thác đến năm 2031.
Từ trái qua gồm các bị can Linh, Giang và Thanh. (Ảnh: Bộ Công an)
Năm 2019, bà Linh ký hợp đồng chuyển toàn bộ việc khai thác tại mỏ Minh Tiến cho Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương của hai anh em Giang, Thanh. Hợp đồng có giá trị 5 năm với khối lượng khai thác 400.000 tấn/năm, đơn giá 450.000/tấn than thành phẩm.
Từ 3/2019 - 8/2021, Công ty Đông Bắc Hải Dương trực tiếp thực hiện khai thác sản lượng khoảng 2,5 triệu tấn than dưới sự giám sát của nhân viên Công ty Yên Phước. Hàng triệu tấn than khai thác lậu được các bị can tiêu thụ trái phép, trốn nhiều loại thuế và phí để thu lợi bất chính số tiền hơn 121 tỷ đồng.
Mỏ than Minh Tiến "rất phức tạp"
Một lãnh đạo UBND tỉnh Thái Nguyên cho VietNamNet biết, mỏ than Minh Tiến của Công ty CP Yên Phước được cấp phép nhiều năm, là trường hợp mà tỉnh nhận định rất phức tạp và khó khăn trong quá trình kiểm tra, giám sát, xử lý sai phạm.
"Tỉnh từng nhiều lần vào cuộc kiểm tra, thanh tra, thậm chí có cả đoàn giám sát của HĐND tỉnh vào cuộc nhưng phía doanh nghiệp bất hợp tác, ngăn cản không cho đoàn kiểm tra tiếp cận hiện trường. Thậm chí, các đối tượng tại mỏ từng lập nhiều chốt chặn ở các lối ra vào để ngăn cản cơ quan chức năng của tỉnh", lãnh đạo UBND tỉnh Thái Nguyên thông tin.
Trước việc Công ty CP Yên Phước và Công ty Đông Bắc Hải Dương dùng nhiều thủ đoạn qua mặt cơ quan chức năng, lãnh đạo UBND tỉnh Thái Nguyên khẳng định tuyệt đối "không có chuyện bao che", thậm chí tỉnh từng xử phạt hành chính ở mức cao nhất với các vi phạm của doanh nghiệp trên.
Tuy nhiên, theo nguồn tin trên, hoạt động của mỏ Minh Tiến diễn ra nhiều năm, khó xử lý buộc tỉnh phải phối hợp với C03, Bộ Công an vào cuộc để xử lý dứt điểm.
Lực lượng liên ngành kiểm tra điểm tập kết than tại Hải Dương
Liên tiếp bị xử phạt
Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Thái Nguyên Nguyễn Thanh Tuấn xác nhận với VietNamNet, trước khi bị C03, Bộ Công an khởi tố vụ án, Công ty CP Yên Phước từng nhiều lần được các đoàn thanh, kiểm tra và xử phạt hành chính.
Cụ thể, đầu năm 2019, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên ra quyết định xử phạt hành chính Công ty Yên Phước số tiền 200 triệu đồng với các hành vi vi phạm gồm: không thông báo cho cơ quan quản lý khi phát hiện sự cố môi trường; không lập báo cáo quản lý chất thải nguy hại định kỳ theo quy định; khai thác khoáng sản không có giám đốc điều hành mỏ với trường hợp khai thác khoáng sản bằng phương pháp lộ thiên.
Tháng 5/2020, Sở Công Thương thành lập đoàn thanh tra liên ngành về việc chấp hành quy định trong hoạt động khai thác, chế biến, kinh doanh than của Công ty Yên Phước.
Đoàn thanh tra phát hiện 5 vi phạm gồm: doanh nghiệp khai thác không đúng thông số về chiều cao tầng của hệ thống khai thác đã xác định trong thiết kế mỏ; tổng diện tích đã khai thác vượt ra ngoài ranh giới khu vực được phép khai thác (theo bề mặt) đến dưới 0,1 ha; Sử dụng 189.844 m2 đất rừng sản xuất vào mục đích khác không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép; không thu gom chất thải nguy hại theo quy định để chất thải nguy hại ngoài trời gây ô nhiễm môi trường xung quanh và hộ chiếu nổ mìn lập không đầy đủ nội dung.
Xét vi phạm nêu trên, UBND tỉnh quyết định xử phạt Công ty Yên Phước 375 triệu đồng và yêu cầu thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả. Đồng thời buộc nộp lại số tiền hơn 123 triệu đồng thu lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.
Liên quan đến vụ án trên, C03 Bộ Công an cho biết đang tiếp tục điều tra triệt để, mở rộng vụ án và áp dụng các biện pháp để thu hồi tài sản cho nhà nước.