Nghị quyết 72 tạo bước ngoặt tư duy vì sức khỏe toàn dân

Tọa đàm “Nghị quyết 72 và những đột phá vì sức khỏe toàn dân”, do Báo điện tử VTC News phối hợp với Trung tâm Truyền thông Giáo dục Sức khỏe Trung ương (Bộ Y tế) tổ chức, đã làm rõ ý nghĩa, tầm vóc cũng như những thách thức đặt ra khi đưa Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị vào cuộc sống.

Phát biểu tại tọa đàm, các chuyên gia đều thống nhất rằng Nghị quyết 72 không chỉ là một văn bản định hướng, mà đánh dấu sự thay đổi căn bản trong tư duy phát triển y tế: Lần đầu tiên, bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân được đặt ở vị trí trung tâm của chiến lược phát triển đất nước, coi sức khỏe là “vốn quý nhất của quốc gia”, là nền tảng của tăng trưởng kinh tế và an sinh xã hội bền vững.

Nhìn lại chặng đường đã qua, Việt Nam được cộng đồng quốc tế ghi nhận với nhiều thành tựu y tế quan trọng như tuổi thọ trung bình tăng cao, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt mức ấn tượng, năng lực ứng phó với các dịch bệnh lớn ngày càng được củng cố. Tuy nhiên, theo các khách mời, phía sau những con số tích cực ấy vẫn còn nhiều “điểm nghẽn” kéo dài nhiều năm chưa được tháo gỡ triệt để.

Đó là y tế dự phòng và y tế cơ sở chưa được đầu tư tương xứng với vai trò “tuyến đầu”; chênh lệch rõ rệt về chất lượng khám chữa bệnh giữa các vùng miền; tình trạng thiếu hụt và khó giữ chân nhân lực y tế, nhất là ở tuyến cơ sở và vùng khó khăn; quá trình chuyển đổi số trong y tế còn chậm và thiếu đồng bộ. Những bất cập về cơ chế tài chính, tự chủ bệnh viện và nguy cơ tiêu cực trong lĩnh vực y tế cũng là vấn đề khiến xã hội nhiều lần trăn trở.

Trong bối cảnh đó, Nghị quyết 72 được các chuyên gia đánh giá là lời giải mang tính chiến lược, đặt ra yêu cầu đổi mới từ gốc rễ tư duy đến cách thức tổ chức và vận hành hệ thống y tế. Một trong những điểm nhấn quan trọng của nghị quyết là chuyển mạnh từ tư duy “chữa bệnh” sang “phòng bệnh”, từ phản ứng bị động sang chủ động chăm sóc sức khỏe, xây dựng văn hóa sống khỏe trong cộng đồng, lấy người dân làm trung tâm của mọi chính sách.

Nghị quyết cũng khẳng định rõ vai trò then chốt của y tế dự phòng, y tế cơ sở và y học cổ truyền trong cấu trúc tổng thể của hệ thống y tế quốc gia. Theo các diễn giả, nếu không củng cố vững chắc “chân đế” này, hệ thống y tế sẽ tiếp tục quá tải ở tuyến trên và khó bảo đảm công bằng trong tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe.

Một nội dung nhận được sự quan tâm đặc biệt tại tọa đàm là quan điểm coi nghề y là nghề đặc biệt, cần có cơ chế đào tạo, sử dụng và đãi ngộ đặc thù. Đây được xem là chìa khóa quan trọng để giải bài toán nhân lực y tế, nhất là trong bối cảnh áp lực công việc lớn, thu nhập chưa tương xứng và nguy cơ “chảy máu” nhân lực khỏi khu vực công lập.

Nghị quyết 72 không chỉ đặt ra các giải pháp trước mắt mà còn vạch ra tầm nhìn dài hạn cho y tế Việt Nam. Đến năm 2030, người dân được hướng tới khám sức khỏe định kỳ miễn phí hằng năm, có sổ sức khỏe điện tử, bảo hiểm y tế bao phủ trên 95% dân số; trạm y tế xã được đầu tư đồng bộ, từng bước tiến tới miễn viện phí cơ bản. Xa hơn, đến năm 2045, hệ thống y tế Việt Nam được kỳ vọng tiệm cận trình độ các nước phát triển, vận hành hiện đại, hiệu quả và công bằng.

Tuy vậy, như các chuyên gia tại tọa đàm nhấn mạnh, thách thức lớn nhất không nằm ở tầm nhìn mà ở khâu tổ chức thực hiện. Để Nghị quyết 72 thực sự đi vào đời sống, cần những giải pháp đồng bộ, quyết liệt, tháo gỡ “độ trễ” chính sách, hoàn thiện cơ chế tài chính, đầu tư cho con người và hạ tầng, đặc biệt là chuyển đổi số y tế.

Tọa đàm không chỉ dừng lại ở việc phân tích chính sách, mà còn là lời kêu gọi sự chung tay của toàn xã hội, từ cơ quan quản lý, đội ngũ thầy thuốc đến mỗi người dân. Bởi chỉ khi sức khỏe được đặt đúng vị trí trung tâm của mọi quyết sách phát triển, mục tiêu “không ai bị bỏ lại phía sau” trong chăm sóc và bảo vệ sức khỏe toàn dân mới có thể trở thành hiện thực.