Nga thay đổi chiến thuật ở Ukraine thế nào khi mùa đông đến?

Tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng

Mùa đông ở Ukraine đang đến gần và Nga biết rõ điều đó. Những tuần gần đây, Nga liên tiếp tiến hành các cuộc tấn công tên lửa và UAV nhằm vào hệ thống cấp nước và các nhà máy điện ở Ukraine. Ủy ban Cứu trợ Quốc tế cảnh báo, hàng triệu người ở Ukraine có nguy cơ chịu cảnh mất điện, mất nước, thậm chí mất cả nơi trú ẩn.

Ông Volodymyr Omelyan, cựu Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng Ukraine ước tính 40% lĩnh vực điện lực của Ukraine bị hư hại hoặc phá hủy. Theo ông, Nga có ý định rõ ràng khi tấn công vào các cơ sở hạ tầng trọng yếu của Ukraine.

Xe tăng Ukraine ở Donbass. (Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine)

Tổng thống Volodymyr Zelensky cảnh báo, Nga sẽ làm mọi thứ có thể để phá vỡ sức kháng cự của Ukraine trong mùa đông này, đồng thời cáo buộc việc nhắm vào cơ sở hạ tầng năng lượng trọng yếu là “một kiểu tấn công khủng bố khác của Nga”.

“Đây sẽ là mùa đông khó khăn nhất. Khoảng thời gian 90 ngày này sẽ là phép thử cho niềm tin chiến thắng cũng như sức bền và sự đoàn kết của Ukraine”, ông Zelensky nhấn mạnh.

Ông Dale Buckner, một đại tá đã nghỉ hưu của Lục quân Mỹ, hiện là CEO của công ty an ninh quốc tế Global Guardian, cho rằng, Moskva đã thay đổi chiến thuật dưới sự lãnh đạo của Tướng Sergi Surovikin – tổng chỉ huy chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine. Theo đó, Nga tập trung vào nguồn cung cấp năng lượng của Ukraine khi nhiệt độ bắt đầu giảm.

“Chúng ta sẽ thấy Nga tiếp tục tận dụng mùa đông như một vũ khí chống lại người Ukraine”, ông Buckner nói.

Ông Andriy Yermak, thành viên Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine, đồng thời là cố vấn hàng đầu của Tổng thống Zelensky nói rằng, các cuộc tấn công tên lửa và pháo kích nhằm vào các cơ sở hạ tầng trọng yếu là một phần quan trọng trong tính toán hai bước của Moskva.

“Đầu tiên là làm cho điều kiện sống trở nên quá khắc nghiệt để tồn tại trong mùa đông, từ đó thúc đẩy một làn sóng di cư khác. Phần tiếp theo của kế hoạch là đánh vào tâm lý người dân Ukraine để khiến chúng tôi phải mong muốn cuộc chiến kết thúc, bất kể bằng cách nào”, ông Yermak nói.

Nga sẽ tận dụng yếu tố thời tiết như thế nào?

Có 2 kiểu thời tiết mùa đông ở Ukraine. Hai tháng cuối năm là thời tiết lạnh ẩm. Khi đó nhiệt độ chưa giảm sâu, nhưng điều kiện ẩm ướt khiến đất bắt đầu nhão và biến thành đầm lầy.

Những tháng đầu năm mới là kiểu thời tiết lạnh khô. Lúc này, nhiệt độ giảm sâu, đủ để bùn lầy cứng lại. Mặc dù nhiệt độ rất thấp nhưng kiểu lạnh khô này sẽ không quá khắc nghiệt đối với binh sỹ và trang thiết bị như lạnh ẩm.

Cuối tháng 10, đầu tháng 11 là thời điểm lạnh ẩm bắt đầu. Kiểu thời tiết này ảnh hưởng rất lớn tới các binh sỹ ngoài thực địa. Khi đó, mặt đất trở nên nhão và lầy lội, quần áo và thiết bị lúc nào cũng ẩm ướt. Do nước dẫn nhiệt nhanh hơn không khí 25 lần, thân nhiệt sẽ giảm rất nhanh nếu quần áo bị ướt và gió thổi mạnh, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

Theo ông Steven Myers, cựu thành viên Ủy ban cố vấn về chính sách kinh tế quốc tế của Bộ Ngoại giao Mỹ, cường độ giao tranh quy mô lớn sẽ giảm trong những tháng mùa đông trước mắt, vì địa hình bùn lầy rất bất lợi cho việc di chuyển nhanh chóng các thiết bị hạng nặng cũng như binh lính. Các cuộc giao tranh nhỏ sẽ vẫn tiếp tục và Nga chuyển sang tấn công bằng UAV kiểu “blitzkrieg” (ồ ạt và chớp nhoáng) khi điều kiện thời tiết cho phép.

“Trong khoảng thời gian này, Nga sẽ tăng cường huấn luyện, củng cố, bổ sung thêm nhiều loại vũ khí và lấy lại sức chiến đấu. Họ cũng sẽ phát triển các chiến lược và chiến thuật mới. Ukraine cũng sẽ làm như vậy”, ông Myers nói.

Ông Jeffrey Levine, cựu Đại sứ Mỹ tại Estonia - một nước cộng hòa thuộc Liên Xô trước đây có chung biên giới với Nga, cho biết mùa đông có thể mang lại thêm cả “thách thức và cơ hội”, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của thời tiết.

Ông Levine, nhà ngoại giao kỳ cựu từng công tác nhiều năm ở Đông Âu, thừa nhận cuộc chiến năng lượng giữa EU và Nga có thể đe dọa quyết tâm của EU và dẫn đến việc giảm viện trợ cho Ukraine.

“Nga vẫn đang tìm cách làm suy yếu sự đoàn kết của EU và đây có thể là một cơ hội hoàn hảo để họ khai thác điều đó”, ông Levine nói.

Ukraine vẫn lợi thế để phản công?

Nga hiện gặp trở ngại trong việc duy trì các đường tiếp vận, một mùa đông khắc nghiệt sẽ khiến Moskva càng khó khăn hơn trong việc tiếp tế và trang bị cho binh sỹ. Yếu tố này có thể giúp Ukraine dễ dàng phản công hơn và Kiev không muốn đánh mất lợi thế này.

“Nga đang phải đối mặt với một số thách thức về hậu cần và duy trì hoạt động ở thời điểm hiện nay. Những thách thức đó sẽ ngày càng gia tăng khi những tháng mùa đông bắt đầu, vì vậy Ukraine muốn tận dụng thời gian này”, Tướng Không quân Mỹ Pat Ryder, Thư ký báo chí Lầu Năm Góc, nhận định với các phóng viên gần đây.

Cựu đại tá lục quân Mỹ Buckner cũng cho rằng quân đội Ukraine có lợi thế về mặt chiến thuật vì chuỗi cung ứng của họ ngắn hơn nhiều, ít rủi ro bị gián đoạn và được hỗ trợ hậu cần.

Theo ông Buckner, Ukraine biết rõ mùa đông sẽ đầy thử thách, nhưng họ cũng biết cách tồn tại trong điều kiện bất lợi và sẽ chuẩn bị sẵn sàng. Điều Kiev lo ngại nhiều hơn là Moskva có thể ngăn chặn sự ủng hộ của phương Tây đối với Ukraine bằng cách cắt hoàn toàn dầu mỏ và khí đốt trong mùa đông sắp tới.

Hiện Mỹ đã thực hiện một số bước thiết thực để giúp quân đội Ukraine chuẩn bị cho mùa đông. Washington cam kết gửi hàng chục nghìn quần áo đại hàn, cùng mũ lông, ủng, găng tay và lều trú ẩn cho Kiev. Một số quốc gia khác cũng cam kết hỗ trợ trang bị thời tiết lạnh thông qua Nhóm liên lạc quốc phòng Ukraine.

Mặc dù vậy, kết quả bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Mỹ cũng sẽ có tác động không nhỏ tới Ukraine. Lãnh đạo đảng Cộng hòa (hiện là phe thiểu số) tại Hạ viện Kevin McCarthy viện dẫn các ưu tiên nội bộ đã nói rằng Ukraine sẽ chỉ nhận được “tấm séc trống” từ Quốc hội Mỹ nếu đảng này giành được thế đa số sau cuộc bầu cử sắp tới. Ông McCarthy dự kiến sẽ trở thành Chủ tịch Hạ viện nếu đảng Cộng hòa giành chiến thắng./.