Hôm 3/11, SCMP dẫn kết quả nghiên cứu mới của Tổ chức Sáng kiến thăm dò Biển Đông có trụ sở tại Bắc Kinh cho biết, quân đội Mỹ đã thực hiện 52 chuyến bay do thám trên Biển Đông trong tháng 10.
Theo tổ chức này, số chuyến bay trinh sát của Mỹ trong tháng 10 đã giảm so tháng 9 - 62 chuyến bay được ghi nhận. Tuy nhiên, các hoạt động quân sự khác của Mỹ ở Biển Đông đang gia tăng.
Kết quả nghiên cứu của Tổ chức Sáng kiến thăm dò Biển Đông cũng cho thấy, quy mô hiện diện quân sự của Mỹ đã tăng lên sau khi nhóm tác chiến tàu sân bay USS Carl Vinson của Mỹ, tàu sân bay HMS Queen Elizabeth của Anh tổ chức tập trận vào tháng trước.
Mỹ đẩy mạnh hiện diện quân sự ở Biển Đông trong thời gian qua. (Ảnh: Handout)
Theo thống kê, tàu sân bay Mỹ đã đi vào khu vực 9 lần trong năm nay. Ngoài nhóm tác chiến tàu sân bay Carl Vinson, Mỹ đã đưa 3 nhóm tác chiến tàu sân bay khác, gồm Theodore Roosevelt, Nimitz và Ronald Reagan, tới Biển Đông.
Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu cũng cho biết, cùng với 2 tàu tấn công đổ bộ - USS Makin Island và USS Essex, các tàu hải quân Mỹ đã đi qua Biển Đông 11 lần trong năm nay.
Ngoài ra, Mỹ cũng đã triển khai máy bay ném bom B-52H và B-1B tới Biển Đông 14 lần trong năm nay, cùng với 11 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, trong đó có tàu USS Connecticut bị hư hại trong vụ va chạm hôm 2/10.
Chủ tịch Viện Nghiên cứu Biển Đông Quốc gia của Trung Quốc, Wu Shicun, cho biết Mỹ đã thực hiện hơn 500 chuyến bay do thám trên Biển Đông trong năm nay. Nếu tính trên cả biển Hoa Đông và Hoàng Hải thì con số này lên hơn 2.000 chuyến. Năm ngoái, số chuyến bay Mỹ thực hiện chỉ dưới 1.000 chuyến.
Theo ông Wu Shicun, nguy cơ xảy ra va chạm giữa Trung Quốc và Mỹ đang gia tăng, đồng thời kêu gọi cả hai bên đẩy nhanh các cuộc thảo luận về bộ quy tắc ứng xử. Vị chuyên gia này nhắc lại sự cố năm 2001 khi máy bay trinh sát của Mỹ va chạm với một máy bay chiến đấu của Trung Quốc, khiến phi công Trung Quốc thiệt mạng và buộc máy bay Mỹ phải hạ cánh xuống đảo Hải Nam.
"Nếu có một vụ va chạm khác ở Biển Đông, giống như những gì đã xảy ra vào năm 2001, thì đó sẽ là thảm họa với sức mạnh quân sự và quốc gia hiện tại của Trung Quốc", ông Wu Shicun cho hay.
Ông Wu Shicun cho rằng, Trung Quốc và Mỹ đều sử dụng nhiều tàu ngầm và máy bay không người lái dưới nước. Vì vậy, điều quan trọng là phải đưa những khí tài đó vào bộ quy tắc ứng xử cho các cuộc chạm trán bất ngờ trên biển.
"Cần thiết lập các quy tắc, trong đó có cả quy tắc trên không, trên biển và dưới đáy biển, bao gồm với cả tàu ngầm thông thường, tàu ngầm hạt nhân và tàu ngầm không người lái, nếu không sẽ có va chạm ở Biển Đông", ông Wu Shicun cho hay.
CCTV dẫn lời Giám đốc Sáng kiến thăm dò Biển Đông Hu Bo cho biết: "Hoạt động triển khai quân sự của Mỹ trên Biển Đông đã gia tăng kể từ năm 2009. So với năm ngoái, hoạt động như vậy tăng lên trong năm nay".
Căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ trên Biển Đông ngày càng leo thang. Bắc Kinh phản đối việc Mỹ hợp tác với các đồng minh, bao gồm Anh, Đức và Canada, nhằm tăng cường hiện diện quân sự trên Biển Đông.
Tuy nhiên, phía Mỹ cho rằng, những hoạt động này là cần thiết để đảm bảo quyền tự do hàng hải trên Biển Đông.