Ngày 16/8, Ban Kinh tế Trung ương, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh (LĐTBXH), Tổ chức Lao động Quốc tế tổ chức hội thảo khoa học Lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài.
Ông Lê Đình Tùng, Phó Giám đốc Sở LĐTBXH Thanh Hóa, cho biết: Giai đoạn 2017-2021, toàn tỉnh có 42.113 lượt lao động được đưa đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng.
Thanh Hóa là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về số lượng lao động đi làm việc ở nước ngoài, với trên 32.000 lao động, tập trung chủ yếu ở các thị trường: Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, khu vực Trung Đông và các thị trường khác.
Theo ông Lê Đình Tùng, hàng năm số tiền người lao động tỉnh Thanh Hóa đi làm việc ở nước ngoài gửi về gia đình ước khoảng 120-150 triệu USD, tương đương 2.760-3.450 tỷ đồng. Nhiều địa phương có phong trào đi làm việc ở nước ngoài, qua đó các hộ gia đình có con, em đi làm việc ở nước ngoài gửi tiền về đầu tư vào sản xuất, kinh doanh dịch vụ, làm trang trại, xây nhà, giải quyết thêm nhiều việc làm. Hộ nghèo có người đi làm việc ở nước ngoài cơ bản đã thoát đã góp phần tích cực vào chương trình giải quyết việc làm.
Lao động Việt Nam bỏ trốn sau khi đi xuất khẩu lao động là vấn đề nhức nhối. (Ảnh minh họa: Hoàng Hà)
Tuy nhiên, Thanh Hóa phải đối mặt với tình trạng lao động đi làm việc ở nước ngoài hết hợp đồng - bỏ ra ngoài sống bất hợp pháp làm ảnh hưởng đến hình ảnh lao động Việt Nam.
Do lao động bỏ trốn ra ngoài nhiều dẫn đến các thị trường Đại Loan, Nhật Bản dừng tiếp nhận lao động Việt Nam, yêu cầu khắc phục giảm tỷ lệ lao động ở lại bất hợp pháp mới được tiếp nhận lao động trở lại.
Đối với thị trường lao động Hàn Quốc có thu nhập cao, chi phí đi làm việc thấp, tình trạng lao động bỏ hợp đồng ra ngoài làm việc hoặc không về nước sau khi kết thúc hợp đồng làm cho phía nước bạn tạm dừng tiếp nhận lao động ở một số địa phương trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có tỷ lệ lao động cư trú bất hợp pháp cao.
Lao động hết hạn hợp đồng không về nước hoặc tự ý bỏ ra ngoài sống bất hợp pháp đã ảnh hưởng rất lớn đến công tác đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài của Thanh Hóa cũng như của cả nước.
Hiện nay, số lao động của Thanh Hóa làm việc và cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc, theo thống kê của Trung tâm Lao động ngoài nước (Bộ LĐTBXH) đến ngày 30/6/2022 là 890 người trên tổng số hơn 6.000 người lao động đang làm việc tại Hàn Quốc, chiếm 8,77% tổng số lao động cả nước đang cư trú trái phép tại Hàn Quốc.
Năm 2022, tỉnh Thanh Hóa vẫn còn 2 địa phương bị tạm dừng tiếp nhận lao động đi làm việc tại Hàn Quốc là huyện Hoằng Hóa và huyện Đông Sơn. Trước đó, 4 huyện khác đã từng bị tạm dừng tiếp nhận lao động đi làm việc tại Hàn Quốc là: Thành phố Thanh Hóa, huyện Triệu Sơn, huyện Thiệu Hóa và huyện Nga Sơn.
Ông Tùng chỉ ra nguyên nhân của việc lao động bỏ hợp đồng ra ngoài làm việc hoặc không về nước sau khi kết thúc hợp đồng.
“Do chênh lệch thu nhập của việc làm ở nước ngoài và việc làm trong nước là rất lớn (từ 7 đến 10 lần, thậm chí cao hơn) nên nhiều người lao động vì lợi ích trước mắt đã tìm mọi cách để ở lại cư trú và làm việc bất hợp pháp sau khi hết hạn hợp đồng lao động”, lãnh đạo Sở LĐTBXH Thanh Hóa cho biết.
Ngoài ra, người lao động có nhận thức kém, thiếu ý thức tổ chức, kỷ luật, không tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam và nước ngoài, vì lợi ích cá nhân, sẵn sàng bỏ qua lợi ích chung của cộng đồng, bỏ trốn ra ngoài làm việc nhằm có thu nhập cao.
Để hạn chế tình trạng lao động bỏ hợp đồng ra ngoài làm việc hoặc không về nước sau khi kết thúc hợp đồng, tỉnh Thanh Hóa cho biết sẽ tiếp tục chủ động thực hiện đồng bộ các biện pháp tuyên truyền, kiểm tra, giám sát, xử lý trên địa bàn tỉnh.
Đồng thời, Thanh Hóa kiến nghị Trung ương, các cấp ngành nâng cao chất lượng lao động đưa đi làm việc ở nước ngoài thông qua việc tuyển chọn những người lao động có nhân thân tốt, giáo dục ý thức tuân thủ pháp luật và hợp đồng lao động, kỷ luật lao động, tác phong công nghiệp, lợi ích cá nhân phải gắn liền với lợi ích chung của đất nước, của cộng đồng.