Hiệu quả từ mô hình liên kết góp vốn, đầu tư sản xuất và tiêu thụ nông sản sạch

Thành lập năm 2019 từ tổ hợp tác sản xuất chuối Thanh Bình với 10 thành viên ban đầu, Hợp tác xã liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản sạch Thanh Bình (xã Bàu Hàm, tỉnh Đồng Nai) từng bước khẳng định vai trò "đầu tàu" trong tổ chức sản xuất, kiểm soát chất lượng và kết nối thị trường. HTX không chỉ đảm bảo quy trình canh tác đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu mà còn góp phần ổn định thu nhập, nâng cao giá trị nông sản cho các thành viên và hộ liên kết.

Theo đăng ký kinh doanh, HTX Thanh Bình hoạt động đa ngành, trọng tâm là chế biến – bảo quản nông sản, sản xuất thực phẩm, thương mại nông - lâm sản, sản xuất hàng thủ công và phân bón hữu cơ. Trong đó, chuối và các sản phẩm chế biến từ chuối được xác định là mặt hàng chủ lực, hướng tới xây dựng chuỗi giá trị nông sản sạch gắn với Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Từ quy mô ban đầu, HTX không ngừng mở rộng liên kết với gần 70 hộ nông dân trên địa bàn. Riêng niên vụ 2024, diện tích canh tác liên kết đạt hơn 320ha và dự kiến có thể nâng lên khoảng 700ha trong niên vụ tiếp theo, cho thấy dư địa phát triển lớn của mô hình.

Yếu tố làm nên thương hiệu của HTX Thanh Bình chính là sự kiên định với định hướng "nông nghiệp sạch - chất lượng cao". Thay cho tập quán canh tác truyền thống manh mún, HTX tổ chức sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt, từng bước chuẩn hóa theo các tiêu chuẩn quốc tế như VietGAP, GlobalGAP… Qua đó, chất lượng nông sản được kiểm soát đồng bộ, tạo nền tảng vững chắc để gia tăng giá trị cho người trồng.

Nhờ đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật khắt khe, sản phẩm chuối của HTX không chỉ chinh phục người tiêu dùng trong tỉnh và khu vực lân cận mà còn từng bước tiếp cận các thị trường xuất khẩu khó tính. Việc vượt qua các "hàng rào" kỹ thuật quốc tế đã góp phần nâng cao vị thế nông sản Đồng Nai trên bản đồ xuất khẩu.

Không chấp nhận phụ thuộc vào việc bán nông sản thô hay rơi vào vòng luẩn quẩn "được mùa mất giá", HTX Thanh Bình chủ động mở rộng hoạt động sang chế biến sâu và các lĩnh vực liên quan. Hệ thống kho lạnh cùng dây chuyền chế biến được đầu tư bài bản, cho ra đời các sản phẩm giá trị gia tăng như chuối sấy, bột chuối, bẹ chuối khô… giúp kéo dài thời gian bảo quản và đa dạng hóa danh mục sản phẩm.

Song song đó, việc mở rộng sang kinh doanh nông - lâm sản và sản xuất thực phẩm góp phần tối ưu hóa nguồn thu. Đặc biệt, HTX tiên phong triển khai mô hình nông nghiệp tuần hoàn thông qua sản xuất phân bón hữu cơ, tận dụng phụ phẩm nông nghiệp như thân, lá chuối sau thu hoạch để tái chế, quay trở lại phục vụ sản xuất. Cách làm này vừa giảm chi phí đầu vào, vừa góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao hiệu quả kinh tế theo hướng bền vững.

Không chỉ tạo giá trị kinh tế, HTX Thanh Bình còn đóng vai trò quan trọng trong an sinh xã hội tại địa phương. Việc duy trì ổn định hàng trăm lao động thường xuyên cùng nhiều lao động thời vụ đã biến HTX thành "mái nhà chung", tạo sinh kế và thu nhập ổn định cho người dân.

Đồng thời, HTX là đầu mối chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ nông dân chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa tập trung, tuân thủ quy trình an toàn và tiêu chuẩn chất lượng. Sự phát triển của HTX góp phần trực tiếp vào tiêu chí kinh tế trong xây dựng nông thôn mới, đồng thời tạo sức lan tỏa cho các mô hình kinh tế tập thể khác.

Một trong những trụ cột làm nên thành công của HTX Thanh Bình là chiến lược xây dựng chuỗi giá trị khép kín, từ sản xuất - chế biến đến tiêu thụ. HTX giữ vai trò then chốt trong việc bao tiêu toàn bộ sản phẩm của thành viên theo hợp đồng đã ký kết, giúp người trồng yên tâm về đầu ra, hạn chế tối đa rủi ro trước những biến động của thị trường.

"Việc bao tiêu được thực hiện linh hoạt theo từng đơn hàng, bảo đảm sản phẩm của bà con được tiêu thụ kịp thời", ông Lý Minh Hùng - Giám đốc HTX Thanh Bình nói.

Không dừng lại ở bao tiêu nội bộ, HTX còn chủ động ký kết các hợp đồng tiêu thụ ổn định, dài hạn với doanh nghiệp, hệ thống phân phối hiện đại, siêu thị và từng bước mở rộng hợp tác xuất khẩu. Nhờ đó, nông sản được tiêu thụ với giá trị cao và bền vững hơn so với hình thức bán lẻ qua thương lái truyền thống.

Chia sẻ về định hướng thời gian tới, ông Hùng cho biết HTX sẽ không chạy theo mở rộng diện tích mà tập trung nâng chuẩn sản xuất. Mục tiêu là hướng tới canh tác thuần tự nhiên, tiến tới sản xuất hữu cơ nhằm chinh phục những thị trường ổn định và có giá trị cao hơn.

Với mô hình tổ chức sản xuất theo kinh tế tập thể, HTX liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản sạch Thanh Bình đang trở thành điểm sáng của Đồng Nai trong nâng cao chất lượng nông sản, mở rộng quy mô sản xuất và ổn định thị trường đầu ra. Thành công của HTX đến từ sự liên kết chặt chẽ thông qua cơ chế góp vốn, đầu tư sản xuất và bao tiêu chuyên nghiệp, giúp người nông dân yên tâm tập trung canh tác theo tiêu chuẩn, thay vì loay hoay với bài toán thị trường.