Hiệu quả của các loại vaccine ra sao trước Omicron?

Tuần trước, Moderna cho biết mũi vaccine tăng cường của hãng này phản ứng tốt trước biến chủng mới. 

Kết luận này đưa ra sau các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy mũi tiêm thứ 3 của hãng dược Mỹ nâng mức kháng thể trung hòa của vaccine này lên 37 lần so với  2 mũi đầu tiên.

"Sau khi tiêm liều tăng cường, mức kháng thể tăng nhanh tỷ lệ thuận với khả năng bảo vệ", ông Paul Burton - Giám đốc Y tế của Moderna cho biết.

Theo liệu trình của hãng, mũi tăng cường có liều lượng 50 microgam - bằng một nửa so với 2 mũi tiêm đầu. 

Mordena cũng khẳng định sẽ tiếp tục làm việc để thử nghiệm vaccine đặc hiệu chống Omicron và tự tin có thể ra mắt sản phẩm này vào đầu năm sau. 

Vài ngày sau tuyên bố của Mordena, hãng dược AstraZeneca đưa ra khẳng định tương tự rằng liệu trình tiêm 3 liều vaccine của hãng này có hiệu quả chống lại biến thể.

Các hãng dược khẳng định vaccine của họ hiệu quả trong việc chống lại Omicron. (Ảnh: Reuters)

Theo nghiên cứu của AstraZeneca, mức độ kháng thể chống lại Omicron sau khi tiêm mũi tăng cường cao hơn kháng thể ở những người đã bị nhiễm và hồi phục tự nhiên sau khi mắc COVID-19.

Dù các thông tin này tương đối tích cực, AstraZeneca cho biết họ vẫn đang phối hợp với đối tác tại Đại học Oxford để sản xuất một loại vaccine dành riêng cho biến thể Omicron.

Pfizer là hãng dược ra tuyên bố sớm nhất về độ hiệu quả của vaccine trước biến chủng COVID-19 mới đang lây lan chóng mặt trên toàn thế giới. 

Theo đó, liều tăng cường của hãng dược Mỹ giúp tăng mức độ kháng thể ở người được tiêm lên 25 lần, tương đương mức độ mà 2 liều vaccine Pfizer tạo ra để chống lại phiên bản nCoV gốc và các biến thể khác.

Pfizer cũng thừa nhận 2 liều vaccine của họ không đủ để bảo vệ con người trước chủng Omicron nhưng vẫn có thể ngăn ngừa bệnh nặng. Nghiên cứu mới của Discovery Health, công ty bảo hiểm y tế tư nhân lớn nhất Nam Phi củng cố tuyên bố này khi cho thấy 2 liều vaccine Pfizer có thể giúp ngăn tới 70% nguy cơ nhập viện vì Omicron.

Dù mới chân ướt chân ráo gia nhập cuộc đua vaccine, Novavax khẳng định vaccine của họ hiệu quả trong việc tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ chống lại Omicron. 

"Phác đồ chính sử dụng 2 liều NVX-CoV2373 chứng minh vaccine tạo ra phản ứng miễn dịch chống lại Omicron (B.1.1.529) và các biến thể khác", Novavax khẳng định hôm 22/12.

Tuy nhiên, hãng dược Mỹ thừa nhận khả năng trung hòa chống lại Omicron của NVX-CoV2373 thấp hơn 4 lần so với chủng nCoV ban đầu. 

Novavax cho biết mũi tiêm tăng cường của NVX-CoV2373 có thể tăng thêm phản ứng miễn dịch của cơ thể trước biến chủng mới. 

Hồi đầu tháng, Novavax cho biết họ đang phát triển vaccine chống lại Omicron, đồng thời tuyên bố vaccine đặc hiệu ngừa biến chủng mới sẽ bắt đầu được sản xuất từ tháng 1 tới. 

Trong khi đó, Quỹ Đầu tư trực tiếp Nga (RDIF) dẫn nghiên cứu sơ bộ của Trung tâm Gamaleya cho thấy vaccine Sputnik V có khả năng vô hiệu hóa cao biến thể Omicron và có khả năng bảo vệ mạnh mẽ tránh các trường hợp "bệnh diễn biến nặng và nhập viện.

RDIF cũng khẳng định Sputnik V cho thấy mức giảm khả năng vô hiệu hóa virus ít hơn nhiều so với các loại vaccine phòng COVID-19 hàng đầu khác. Cụ thể là mức giảm của Sputnik V ít hơn từ 3-7 lần so với vaccine sử dụng công nghệ mRNA.

Người dân tiêm vaccine COVID-19 ở Italy. (Ảnh: New York Times)

Ông Alexander Gintsburg - Giám đốc Trung tâm Gamaleya nhấn mạnh tiêm chủng vaccine Sputnik V và tái chủng ngừa sau 6 tháng giúp bảo vệ đầy đủ trước biến thể Omicron.

Tại Cuba, Vicente Verez - Giám đốc Viện Vaccine Finlay cho biết vaccine Soberana của nước này có khả năng bảo vệ chống lại biến thể Omicron, tuy nhiên hiện vẫn chưa rõ mức độ bảo vệ như thế nào.

"Do đó, Viện Vaccine Finlay đã quyết định phát triển phiên bản vaccine Soberana Plus với protein RBD của biến thể Omicron", ông Verez cho hay. 

Sau tuyên bố của ông Verez, một số nhà khoa học Cuba tự tin có thể tạo ra phiên bản đầu tiên của vaccine Soberana Plus có khả năng trị Omicron trong thời gian tới. 

Công ty Sinovac của Trung Quốc khẳng định mũi vaccine tăng cường của họ có thể giúp chống lại siêu biến chủng Omicron.

Trong tuyên bố đưa ra hôm 15/12, Sinovac dẫn một nghiên cứu của công ty này cho biết mũi vaccine CoronaVac thứ 3 có thể cải thiện khả năng vô hiệu hóa Omicron. 

CoronaVac là sản phẩm vaccine ngừa COVID-19 do Sinovac phát triển. 

Hãng dược Trung Quốc không nêu rõ chi tiết về mức độ các kháng thể chống virus được tạo ra, nhưng cho biết 45 trong tổng số 58 người tiêm 3 mũi CoronaVac (tương đương 94%) tạo ra kháng thể có thể phát hiện và chống lại Omicron. Tỷ lệ này với 20 người được tiêm 2 mũi CoronaVac chỉ là 35%.

Tuyên bố trên được đưa ra không lâu sau khi các nhà khoa học tới từ Đại học Hong Kong công bố nghiên cứu cho thấy 2 mũi vaccine COVID-19 của Sinovac đều không tạo đủ kháng thể chống biến thể Omicron.

Một nghiên cứu do các nhà khoa học của Đại học Giao thông Thượng Hải và một phòng thí nghiệm có trụ sở tại Thượng Hải cho biết mũi tiêm tăng cường vaccine COVID-19 do Sinopharm phát triển có hoạt tính trung hòa "thấp hơn đáng kể" đối với chủng Omicron. Họ nói thêm rằng hiệu quả của vaccine này kháng lại Omicron vẫn chưa rõ ràng. 

Nhóm nghiên cứu đã so sánh hoạt tính của vaccine tăng cường của Sinopharm với một chủng COVID-19 cũ có nguồn gốc từ Vũ Hán. Theo đó, hoạt tính kháng thể trung hòa của vaccine Sinopharm chống lại Omicron giảm 20,1 lần so với hoạt tính chống lại chủng virus Vũ Hán trước đây.

Một nghiên cứu khác được thực hiện bởi Đại học Washington và công ty trị liệu kháng thể Thụy Sĩ Humabs BioMed gần đây cũng cho thấy mức độ kháng thể của những người tiêm vaccine của Sinopharm chống lại Omicron giảm đáng kể so với các chủng cũ.

Cụ thể, trong tổng số người 13 tham gia nghiên cứu, chỉ có 3 người có thể tạo ra kháng thể đủ để phát hiện và ngăn chặn Omicron xâm nhập vào tế bào. 

Ngoài vaccine của Sinopharm, các nhà khoa học cũng đưa 6 loại vaccine khác vào thử nghiệm. 

Kết quả cho thấy hiệu quả chống lại Omicron giảm xuống ở tất cả 6 loại vaccine này. Nhưng những người tiêm vaccine Moderna, Pfizer và AstraZeneca vẫn phát triển các kháng thể trung hòa giúp phát hiện và chống lại Omicron. 

Chỉ 1 trong 12 người tham gia tiêm vaccine loại 1 mũi duy nhất của Johnson & Johnson có các kháng thể này. Trong khi đó, các kháng thể giúp ngăn chặn biến chủng mới không được tìm thấy ở bất cứ ai trong số 11 người tiêm vaccine Sputnik.