Bạn thức dậy vào giữa đêm, cố gắng di chuyển nhưng cơ thể không phản hồi. Bạn nghĩ rằng đó là một giấc mơ nhưng bạn biết rõ mình tỉnh. Bạn cố gắng kêu cứu nhưng không thể phát ra âm thanh.
Đó chính là hiện tượng tê liệt khi ngủ, 7,6% số người mắc phải tình trạng này ít nhất một lần trong đời.
Tê liệt khi ngủ là gì?
Tê liệt khi ngủ là tình trạng một người có ý thức nhưng không thể cử động hoặc nói. Nó thường xảy ra trong 1 trong 2 quá trình chuyển đổi: Khi bạn đang ngủ hoặc khi thức dậy.
Mất kiểm soát đối với cơ thể mình
Dù bạn có cố gắng đến đâu, nếu bị tê liệt khi ngủ, bạn sẽ không thể làm gì để đánh thức cơ thể mình. Một số người có thể cử động ngón tay hoặc ngón chân. Mọi người thường mô tả nó như là một “trải nghiệm ngoài cơ thể”. Tình trạng tê liệt khi ngủ có thể kéo dài từ vài giây đến vài phút.
(Ảnh minh họa)
Gặp ác mộng và ảo giác
Các triệu chứng chính của chứng tê liệt khi ngủ bao gồm ảo giác và ác mộng. Tuy nhiên, những điều này rất khác với những giấc mơ bạn thấy khi ngủ. Trên thực tế, những “ảo giác” này diễn ra khi tâm trí bạn tỉnh táo. Điều này khiến tình hình trở nên đáng lo ngại gấp đôi.
Trong khi bị tê liệt, mọi người có xu hướng nhìn thấy những bóng đen và nghe thấy những tiếng động ma quái. Đôi khi nó phù hợp với cảm giác bị lôi ra khỏi giường, bay hoặc những rung động chạy khắp cơ thể. Sự tuyệt vọng cũng xuất hiện khiến chúng ta bắt đầu mất kiểm soát và hoảng sợ.
Tại sao xảy ra chứng tê liệt khi ngủ?
Khi chúng ta ngủ, cơ thể đi vào và thoát ra khỏi giấc ngủ REM (chuyển động mắt nhanh). Bộ não gửi lệnh đến các cơ để thư giãn và chúng ta đi vào trạng thái mất trương lực. Trạng thái này cần thiết để hạn chế các chuyển động thể chất. Tình trạng tê liệt khi ngủ xảy ra khi cơ thể gặp vấn đề trong quá trình chuyển đổi đó.
Có một vài cách giải thích liên quan đến ảo giác. Một trong số đó là phần não của chịu trách nhiệm về nỗi sợ hãi và cảm xúc rất tích cực trong giai đoạn REM. Nó đang hoạt động, trong khi không có gì xung quanh chúng ta cho thấy nguy hiểm. Vì vậy, bộ não tạo ra nó và tạo ra những bóng tối và âm thanh đáng sợ.
Các yếu tố dẫn đến tê liệt khi ngủ
Tình trạng tê liệt khi ngủ có thể xảy ra với bất kỳ ai, không phân biệt tuổi tác, giới tính, tình trạng sức khỏe. Nhưng các nhà khoa học đã xác định một số trường hợp có liên quan đến việc tăng nguy cơ tê liệt khi ngủ.
Ngủ không ngon giấc: Điều này bao gồm các kiểu ngủ không thường xuyên và các rối loạn giấc ngủ khác nhau như mất ngủ, chứng ngủ rũ và thiếu ngủ. Tình trạng tê liệt khi ngủ thường gặp ở những người làm việc theo ca.
(Ảnh minh họa)
Ngủ ở tư thế nằm ngửa: Điều đáng ngạc nhiên là nằm ngửa khi ngủ được phát hiện là một yếu tố nổi bật gây ra chứng tê liệt khi ngủ. Nó khiến người ngủ dễ bị tổn thương hơn do tăng áp lực lên phổi và đường thở.
Di truyền học: Chứng tê liệt khi ngủ có thể do di truyền.
Các vấn đề về tinh thần: Mối liên hệ giữa chứng tê liệt khi ngủ và sức khỏe tâm thần vẫn chưa được khám phá, nhưng số liệu thống kê cho thấy những người bị chấn thương, PTSD và các chứng lo âu khác nhau có xu hướng bị tê liệt khi ngủ.
Làm thế nào để đối phó?
Không thể phủ nhận rằng tê liệt khi ngủ là một trải nghiệm khó chịu và đáng lo ngại, nhưng nó không mang bất kỳ mối nguy hiểm thực sự nào vì nó không gây hại cho cơ thể. Các bác sĩ khuyên bạn nên áp dụng thói quen ngủ lành mạnh hơn
Đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày.
Không dùng caffeine hoặc các chất kích thích trước khi đi ngủ
Tránh nằm ngửa hoặc nằm sấp khi ngủ.
Không để đồ điện tử trong phòng ngủ.