Dự thảo Luật Đất đai: Bỏ quy định thu hồi đất khi được trên 80% người dân đồng ý

Sáng 29/9, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tổ chức phiên họp toàn thể lần thứ 9 để thẩm tra dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự thảo đã quy định rõ nội hàm dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Theo ông Hà, Chính phủ dự kiến định nghĩa đây là "các dự án phát huy nguồn lực, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, thực hiện chính sách về phát triển hạ tầng, đô thị, nông nghiệp, nông thôn; giải quyết các vấn đề chính sách xã hội, bảo vệ môi trường, bảo tồn di sản văn hóa, phân bổ công bằng, hài hòa giá trị tăng thêm từ đất, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, nhằm phát triển kinh tế của đất nước, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân".

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường cho hay, dự thảo mới không quy định trường hợp thu hồi khi có 80% người có đất thu hồi đồng ý như trước đó.

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà phát biểu tại phiên họp.

Việc bỏ đề xuất quy định trên là nội dung tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra và Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp chuyên đề pháp luật vào tuần trước, khi hầu hết các ý kiến đều không đồng tình với đề xuất này. 

Một điểm đáng chú ý khác, theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, Chính phủ tiếp tục quy định cụ thể các trường hợp nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Trong đó, vẫn bao gồm các dự án khu đô thị và nhà ở thương mại.

Tuy nhiên, trong tờ trình mới, Chính phủ dự kiến quy định điều kiện thu hồi đất với dự án nhà ở thương mại sử dụng các loại đất không phải đất ở.

Điều kiện, theo dự thảo, là "chỉ thu hồi đất để tạo quỹ đất đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất".

Các quy định về thu hồi đất cho dự án đô thị, nhà ở thương mại không nhận được sự đồng thuận của cơ quan thẩm tra là Ủy ban Kinh tế cũng như Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Xin ý kiến việc mở rộng hạn mức quyền sử dụng đất nông nghiệp

Sau khi tiếp thu các ý kiến, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, thay vì 5 vấn đề như ở tờ trình lần thứ nhất, lần này chỉ còn 3 vấn đề được tách riêng để xin ý kiến Quốc hội.

Trong đó, vấn đề đáng quan tâm là việc mở rộng hạn mức nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình cá nhân.

Ông Hà nêu rõ, đa số ý kiến thống nhất với dự thảo luật mở rộng không quá 15 lần hạn mức giao đất nông nghiệp của hộ gia đình cá nhân, đồng thời giao Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh trên cơ sở điều kiện kinh tế, xã hội, môi trường và khả năng đất đai để quy định hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình cá nhân cho phù hợp.

Có ý kiến đề nghị không quy định cụ thể hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp trong Luật Đất đai mà giao địa phương quy định cụ thể phù hợp với điều kiện của từng địa phương.

Vấn đề thứ hai Chính phủ xin ý kiến là mở rộng đối tượng nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa.

Theo ông Hà, đa số ý kiến thống nhất như dự thảo luật, không hạn chế tổ chức kinh tế, hộ gia đình cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhận chuyển nhượng đất trồng lúa. Đồng thời có quy định để kiểm soát việc chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp của các tổ chức kinh tế hộ gia đình cá nhân sau khi nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Có ý kiến đề nghị cân nhắc việc mở rộng đối tượng là tổ chức kinh tế được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất lúa vì có tác động đến chủ trương đảm bảo đất sản xuất cho người nông dân. Đồng thời tổ chức kinh tế không phải chuyển sang hình thức thuê đất.

Vấn đề thứ ba được xin ý kiến là bổ sung quy định về cho phép chuyển nhượng thế chấp quyền thuê trong hợp đồng thuê đất trả tiền hàng năm.

Bộ trưởng Hà thông tin, đối với trường hợp trả tiền thuế đất hàng năm theo hướng cho phép chuyển nhượng thế chấp tài sản gắn liền với đất thuê và bổ sung quyền thuê trong hợp đồng thuê đất trả tiền hàng năm quá trình thảo luận còn có ý kiến khác nhau.

Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi mới nhất gồm 16 chương 245 điều trong đó giữ nguyên 28 điều, sửa đổi, bổ sung 184 điều, bổ sung mới 41 điều và bãi bỏ 8 điều, sẽ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 4 vào tháng 10 tới.