Ai tư vấn Tổng thống Donald Trump 'cấm cửa' 26 nước châu Âu?

Donald Trump ngồi trong Phòng Bầu Dục chuẩn bị cho bài phát biểu quan trọng nhất trong nhiệm kỳ Tổng thống, lắng nghe các cố vấn tranh luận về nguy cơ lệnh "cấm cửa châu Âu" có thể khơi mào cho một cuộc suy thoái toàn cầu.

Các chuyên gia y tế tỏ ra rất kiên quyết. Cách tốt nhất để làm chậm quá trình lây lan của virus corona là "câu giờ" bằng việc cách ly với châu Âu, đồng thời hi vọng virus sẽ yếu đi một cách tự nhiên khi thời tiết ấm lên. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin và Larry Kudlow, cố vấn kinh tế hàng đầu của Tổng thống, phản đối quyết liệt, cho rằng việc đó sẽ khiến nền kinh tế phải trả giá đắt.

Ông Trump để họ tranh luận thêm một lúc cho tới khi cảm thấy đã nghe đủ. Vị Tổng thống tách một vài cố vấn vào văn phòng nội các, yêu cầu họ phải lập ra một bản kế hoạch mà tất cả mọi người cùng ủng hộ. Các cố vấn trở lại với sự đồng thuận trong đề xuất hạn chế di chuyển. Trump quyết định sẽ thông báo đến toàn thể đất nước vào giờ vàng.

Ông Trump công bố lệnh cấm nhập cảnh vào Mỹ đối với công dân từ 26 nước châu Âu.

Đây được coi là khoảnh khắc quan trọng nhất trong nhiệm kỳ Tổng thống của ông Trump, thời điểm các cử tri sẽ quyết định xem liệu ông có xứng đáng được tái đắc cử hay không.

"Chúng ta sẽ chiến thắng hoặc thất bại chính tại đây", một trong hai nhân vật có mặt ở Phòng Bầu dục hôm đó nhận định. Một người khác tin rằng nếu bây giờ thị trường chứng khoán tụt dốc so với khi ông Trump nhậm chức thì những tuyên bố về việc giữ ổn định nền kinh tế sẽ đổ vỡ hoàn toàn.

Nếu các cử tri cũng có chung quan điểm như vậy, phát biểu hôm thứ Tư không thể giúp ông Trump tăng thêm cơ hội kéo dài nhiệm kỳ của mình.

Chỉ số S&P 500 tụt gần 10% trong ngày thứ Năm, đánh dấu mức sụt giảm tồi tệ nhất kể từ sau sự kiện Ngày thứ Hai đen tối năm 1987, kể cả khi Cục Dự trữ Liên bang có động thái quyết liệt bằng việc tăng cường thanh khoản cho thị trường và mở rộng hoạt động mua bán trái phiếu chính phủ.

Bài phát biểu hôm qua vốn là báo cáo mà ông Trump đã hứa sẽ công bố với toàn thể đất nước về kế hoạch đối phó với đại dịch. Nó được đưa ra sau một ngày dài với những cuộc họp ở Nhà Trắng, kết thúc bằng quyết định ban bố lệnh hạn chế di chuyển từ 26 quốc gia châu Âu. Nhưng theo sau lệnh cấm này, những biện pháp về mặt kinh tế mà vị Tổng thống Mỹ đưa ra lại quá ít ỏi và mơ hồ.

Bài phát biểu 10 phút của ông Trump được soạn nháp vội vàng và chỉnh sửa vào phút chót bởi chính vị Tổng thống và cố vấn cấp cao của ông, Stephen Miller ngay sau khi một cố vấn khác rời khỏi căn phòng. Bản nháp cuối cùng được đưa vào chiếc máy nhắc chữ có hai lỗi lớn và ông Trump lại vô tình thêm vào một lỗi nữa.

Video: Ông Trump cấm nhập cảnh vào Mỹ đối với công dân từ 26 nước châu Âu.

Vị Tổng thống nói với toàn thể nước Mỹ rằng "chúng ta sẽ chặn toàn bộ di chuyển từ châu Âu đến Mỹ trong 30 ngày". Điều đó không chính xác.

Theo chi tiết của lệnh cấm được công bố vào buổi tối cùng ngày, những quy định chỉ chặn người nước ngoài từng ở châu Âu trong vòng 14 ngày gần nhất nhập cảnh vào Mỹ. Ông Trump lại bị vấp một lần nữa trong đoạn về việc hoạt động vận tải hàng hóa sẽ không bị gián đoạn, thay vào đó ông nói nhầm thành hoạt động thương mại sẽ bị hạn chế.

Ông Trump cũng nói rằng việc xét nghiệm và điều trị Covid-19 đều được bảo hiểm chi trả, nhưng điều này đã bị chính các doanh nghiệp bảo hiểm bác bỏ.

Nhưng phần quan trọng nhất và gây tranh cãi nhiều nhất trong bài phát biểu lại không bắt nguồn từ ông Trump mà chính là những chuyên gia y tế, đứng đầu bởi Deborah Birx, người được bổ nhiệm làm Đại sứ phòng chống AIDS của Bộ Ngoại giao Mỹ.

Bà đã đưa ra một luận cứ chi tiết về việc có bao nhiêu trường hợp nhiễm bệnh mới phát hiện ở Mỹ bắt nguồn từ châu Âu. Nếu lệnh cấm được ban hành sớm hơn, sự bùng nổ dịch bệnh ở Mỹ có thể được giới hạn ở một vài bang. Bộ trưởng Y tế và các vấn đề nhân sinh Alex Azar ủng hộ bà.

Mnuchin phản đối kịch liệt, cho rằng không ai cân nhắc tới những tổn thất có thể gây ra cho nền kinh tế vốn đã chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh.

Tổng thống Donald Trump vừa đưa ra quyết định có lẽ là khó khăn nhất trong nhiệm kỳ này.

Sáng hôm sau, khi thị trường chứng khoán tụt dốc, Trump nói với các phóng viên rằng: "Tôi đã đưa ra một quyết định rất khó khăn. Dù có tác động tới thị trường hay không, nó vẫn rất quan trọng, nhưng không quan trọng bằng chuyện sống chết. Tôi phải đưa ra quyết định và nói thật lòng, những người có chuyên môn đã khen ngợi điều đó. Đó là việc mà tôi phải làm. Các bạn sẽ thấy kết quả tốt vì nó".

Tính đến chiều thứ Năm, Mỹ có hơn 1.300 trường hợp nhiễm Covid-19 ở ít nhất 46 bang.