12 ca ghép giác mạc thành công bằng nguồn mô hiến tặng từ Nepal

Ngay sau khi tiếp nhận mô giác mạc từ Nepal tối 27/11, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Giác mạc Bệnh viện Mắt TP.HCM đã hội chẩn khẩn, rà soát tiêu chuẩn và chọn phương pháp ghép phù hợp nhằm bảo đảm hiệu quả phục hồi thị lực cho người bệnh.

Từ hơn 30 trường hợp được đưa vào hội chẩn, 12 bệnh nhân tổn thương giác mạc nặng, suy giảm nội mô được chỉ định ghép ngay trong đợt này, gồm ghép nội mô và ghép giác mạc xuyên. Đây đều là các ca có tiên lượng khó, cần kỹ thuật ghép chuyên sâu để tối ưu chất lượng “ánh sáng” sau phẫu thuật.

Theo BS.CKII Lâm Minh Vinh, Trưởng khoa Giác mạc, Bệnh viện Mắt cho biết: “Việc chọn lựa người bệnh ghép phù hợp với mô giác mạc đợt này dựa trên mức độ tổn thương giác mạc, mức suy giảm thị lực, tiên lượng phục hồi thị lực sau mổ, nguy cơ thải ghép và một số yếu tố lâm sàng liên quan cũng như tình trạng sức khỏe toàn thân. Chẳng hạn lựa chọn các trường hợp có thị lực hai mắt rất thấp hoặc mắt độc nhất ảnh hưởng lớn đến khả năng lao động và sinh hoạt”.

Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Giác mạc đã thực hiện 12 ca ghép, gồm 5 ca ghép nội mô DSAEK và 7 ca ghép xuyên (PK), áp dụng kỹ thuật vi phẫu chuyên sâu nhằm bảo đảm khả năng hồi phục thị lực tối ưu.

Trường hợp đáng chú ý là bệnh nhân V.N.B.T. (36 tuổi, TP.HCM), mắc loạn dưỡng giác mạc dạng đốm suốt 14 năm và đăng ký chờ ghép từ 2009. Năm 2022, bệnh nhân từng ghép giác mạc xuyên mắt phải nhưng không thích ứng, mắt trái tiếp tục chờ đến nay mới có mô ghép phù hợp.

Sau ca ghép lần này, thị lực được cải thiện, bệnh nhân ổn định và dự kiến xuất viện sau khoảng một tuần theo dõi.

“Ghép giác mạc nội mô DSAEK có ưu điểm là hồi phục thị lực nhanh, vết mổ nhỏ, ít loạn thị, không khâu chỉ nên giảm các biến chứng liên quan đến chỉ khâu, cơ sinh học giác mạc được bảo tồn và nguy cơ thải ghép thấp. Còn kỹ thuật ghép giác mạc xuyên (PK) kỹ thuật ghép kinh điển, chỉ định cho các trường hợp tổn thương toàn bộ chiều dày giác mạc, vốn quen thuộc với phẫu thuật viên ghép giác mạc. Tuy nhiên, thời gian hồi phục thị lực của người bệnh lâu hơn, nguy cơ loạn thị sau mổ, nguy cơ biến chứng liên quan đến chỉ khâu, cơ sinh học giác mạc yếu hơn và tỷ lệ thải ghép cao hơn”. Bác sĩ Lâm Minh Vinh nói.

Để giảm tỷ lệ mù lòa do bệnh lý giác mạc trong bối cảnh nguồn mô ghép còn hạn chế, Bệnh viện Mắt TP.HCM đang đề xuất thành lập Ngân hàng Mắt TP.HCM theo mô hình phối hợp Viện – Trường và mở rộng hợp tác quốc tế. Mục tiêu là chủ động tiếp cận nguồn giác mạc từ các tổ chức nước ngoài, đơn giản hóa thủ tục hành chính theo cơ chế chính quyền hai cấp và tăng nguồn mô phục vụ kịp thời người bệnh.

Trong 12 năm qua, Bệnh viện Mắt TP.HCM đã thực hiện hơn 400 ca ghép giác mạc với nhiều kỹ thuật khác nhau, tiếp nhận bệnh nhân từ 33 tỉnh, thành (trong đó TP.HCM chiếm 36%). Đáng chú ý, 90,2% người được ghép là lao động phổ thông - nhóm có nguy cơ tổn thương giác mạc cao nhưng lại khó tiếp cận điều trị chuyên sâu nếu không có nguồn mô hiến tặng ổn định.