Vào 'vương quốc' tí hon - Cười ra nước mắt

Có nhà vẫn phải ngủ vỉa hè

Ở tuổi sáu mươi, bà Võ Thị Mỹ (ngụ số 23 Nguyễn Thượng Hiền, phường 5, quận 3) có hơn nửa cuộc đời ngủ ở vỉa hè, ngay trước nhà của mình.

“Nhà chật chội quá mà tới tận 10 người hiện nay cư ngụ, trong đó có nhiều người già nên vợ chồng tôi dọn ra vỉa hè ở từ lúc lấy nhau tới giờ. Hôm nào trời khô ráo còn đỡ, chứ vào mùa mưa gió là thức cả đêm bởi ướt nên không sao ngủ được” - bà Mỹ kể với giọng bình thản, như đó là một phần cuộc sống của mình bởi đã quá quen với cảnh… thức đêm tránh mưa.

Căn nhà bà Mỹ nằm ngay mặt tiền đường ở quận trung tâm, sát chợ Vườn Chuối, cách bệnh viện Từ Dũ chỉ vài trăm mét và chỉ vỏn vẹn 9m2. Ngay chỗ ngủ ở vỉa hè, bà Mỹ đặt thêm xe bán cà phê, cam vắt kiếm túc tắc đồng ra đồng vào đủ tiền ăn uống qua ngày. Nhìn những chiếc chăn mền xếp gọn gàng bên cạnh xe nước, bà tâm sự, tối ngủ ở ghế bố, còn chồng làm nghề chạy xe ôm, tối về trải chiếc chiếu xuống đất là xong. Giấc ngủ vỉa hè luôn chập chờn chẳng thẳng giấc, bởi xe cộ qua lại lúc nào cũng đông đúc, tấp nập…

Theo lời bà Mỹ, nếu tính đúng tính đủ, căn nhà nhỏ này có tới 20 người, gồm 4 thế hệ cùng sinh sống. Đó là cha mẹ bà Mỹ (đã 90 tuổi), các chị em và con cháu. Các con lớn lập gia đình, ai có điều kiện thì thuê nhà ở riêng, không thì sẽ ở chung.

“Nhà tôi là căn duy nhất còn dựng tường bằng ván, mấy nhà bên cạnh cũng nhỏ vậy nhưng đã xây tường và lên thêm 1 - 2 căn gác hết rồi. Nghèo quá, lấy tiền đâu mà sửa. Thôi cứ ở được lúc nào hay lúc nấy” - bà Mỹ bộc bạch.

Cách đó không xa, bà Trương Thị Cúc (75 tuổi) cũng ngót nghét gần 20 năm ngủ lề đường vì nhà… siêu mỏng. Căn nhà 2 tầng có chiều ngang chừng 1,5m, dài chưa tới 2m được vá chằm vá đụp, là nơi che nắng che mưa cho 3 mẹ con bà Cúc.

“Tôi ở đây từ năm 1975. Mỗi ngày, tôi bán hoa ven đường Nguyễn Thượng Hiền. Đây là nghề từ hồi còn con gái tới lúc lấy chồng, sinh con. Do nhà chật hẹp, chủ yếu để tắm giặt là chính, các con ở trên tầng, còn tôi đem ghế bố ra chỗ bán hoa rồi ngủ luôn tại đó” - bà Cúc nói.

Nhà chật lại đông người, vợ chồng bà Mỹ tận dụng vỉa hè phía trước làm nơi ngủ nghỉ. (Ảnh: U.P)

Có nhà nhưng vẫn ngủ “màn trời chiếu đất” là hoàn cảnh của vợ chồng ông Văn Lâm (66 tuổi). Căn nhà “tí hon” nằm ngay mặt tiền đường Bùi Đình Túy (quận Bình Thạnh) với diện tích tầm 6m2, là nơi sinh sống của 5 người.

Đêm xuống, ông Lâm và vợ lấy ghế xếp ra ngủ ở vỉa hè, nhường không gian trong nhà cho con gái và hai cháu nhỏ. Theo ông Lâm, lúc trước nhà cửa cũng rộng rãi nhưng khi mở đường, nhà bị cắt xén chỉ còn một mẩu như hiện tại.

Dở cười dở khóc

Những căn nhà chật chội, nhỏ tin hin nên việc mua sắm đồ dùng gia đình cũng không hề dễ dàng. Ti-vi, tủ lạnh, quạt máy… đều phải đáp ứng đủ các tiêu chí nhỏ nhất, treo được trên tường. Chị Nguyễn Thị Du (hẻm 360 Nguyễn Thị Minh Khai, quận 3) tâm sự, muốn mua cái máy giặt để quần áo nhanh khô khi mùa mưa tới nhưng không có chỗ để.

“Nhà chỉ khoảng 5m2 nhưng đông người, trẻ con cũng không dám nô đùa, chạy nhảy vì xung quanh toàn mùng mền, gối chiếu. Ở đây, ai cũng tập tính “đi nhẹ, nói khẽ, cười duyên” nên hầu như không có chuyện xích mích, cãi cọ dù trong nhà có tới hai hộ gia đình cùng sinh sống” - chị Du cho hay.

Trên gác một căn nhà siêu nhỏ được chia thành nhiều ô, quần áo giăng mắc ở trên, người ngủ ở dưới. (Ảnh: U.P)

Ở nhà siêu nhỏ, nhiều người chỉ mong có nơi ngủ thẳng chân, không ngập ngụa hàng hóa. (Ảnh: Duy Anh)

Chị Thu Hằng (29 tuổi, ngụ đường Tôn Đản, quận 4) cho biết, căn nhà do cha mẹ để lại với diện tích tầm 10m2, một lầu là nơi ở của 3 hộ gia đình. Chị Hằng có 2 chị em gái, đến tuổi lập gia đình đều về nhà cha mẹ ở vì thuận đường đi làm, cũng như chưa có điều kiện ra riêng. May mắn, nhà có 3 gác gỗ cho mỗi gia đình.

“Không gian nhỏ hẹp, chuyện sinh hoạt vợ chồng cũng rất khó khăn. Nhà gác gỗ nên ai làm gì, các tầng khác đều nghe thấy. Để giải quyết nhu cầu cá nhân, chúng tôi chỉ còn cách thuê nhà nghỉ theo giờ. Chưa kể, cả căn nhà chỉ có một nhà vệ sinh dưới tầng trệt, muốn tắm giặt đều phải chia ca hoặc tranh thủ lúc đêm khuya khi mọi người đã ngủ. Bí bách lắm mới ké hàng xóm hoặc tìm nhà vệ sinh công cộng, vô cùng bất tiện” - chị Hằng nói.

Theo Sở Xây dựng TP.HCM, thành phố hiện có hơn 1.000 căn nhà “siêu mỏng, siêu nhỏ” (diện tích dưới mức tối thiểu), tập trung ở các Quận 1, 3 và 5. Trong đó, riêng đường Nguyễn Thượng Hiền, Quận 3 có hơn 30 căn, có căn chưa đầy 2m2; đường Tân Hóa - Lò Gốm (quận 6) có 34 căn; đường Cách Mạng Tháng Tám (quận 3, quận 10, quận Tân Bình) có 82 căn.

Anh Hùng Huy (22 tuổi, ngụ đường Nguyễn Thái Học, quận 1) vẫn chưa nguôi ngoai khi nhắc lại kỷ niệm lần đầu dẫn cô người yêu về ra mắt gia đình. Nhìn căn nhà xập xệ, diện tích 4m2 nhưng ở hơn chục người làm cô người yêu suýt té xỉu. “Cô ấy nói rằng tưởng tôi có hộ khẩu quận 1 thì oách lắm, không ngờ lại ngoài sức tưởng tượng và đề nghị chia tay vì lý do “không phù hợp”. Dẫu vậy, Huy cho biết anh không buồn hay mặc cảm về gia đình, nơi cư ngụ từ khi mới lọt lòng. Nhà nhỏ nhưng đầy ắp tiếng cười, cha mẹ tảo tần buôn thúng bán bưng nhưng con cái đều được học hành đến nơi đến chốn…

Dù căn nhà bé tẹo, mọi người phải ngủ vỉa hè mới đủ chỗ nhưng bà Võ Thị Mỹ cho biết, cách đây vài năm đã có người trả giá tới 4 tỷ đồng nhưng gia đình không chịu bán. Còn hiện tại, đường Nguyễn Thượng Hiền đã trở thành khu phố ẩm thực của quận 3, ngôi nhà ở vị trí đắc địa này đã có giá gấp đôi.

“Đây là nhà của ông bà cha mẹ để lại, dù nhỏ thật nhưng đó là kỷ vật vô giá. Hơn nữa, ở đây dễ kinh doanh buôn bán, đi lại cũng thuận tiện nên không ai muốn rời đi” - bà Mỹ nói.

(còn tiếp)