Số liệu từ Trung tâm Phân tích Công ty CP Chứng khoán SSI (SSI Research) cho thấy, trong năm 2019, tổng lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp bất động sản chiếm 38% tổng thị trường (đạt 106.500 tỷ đồng), chỉ đứng sau nhóm ngân hàng.
Bộ phận nghiên cứu tại SSI cho biết, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp BĐS phát hành trong năm 2019 là 106,5 nghìn tỷ đồng, chiếm 38% tổng phát hành toàn thị trường và chỉ xếp sau nhóm ngân hàng. Kỳ hạn bình quân của nhóm này là 3,7 năm với lãi suất bình quân là 10,3%/năm - cao nhất thị trường nếu loại trừ lô phát hành trái phiếu lãi suất 20%/năm của Công ty CP Đầu tư thương mại Hồng Hoàng.
Trái phiếu bất động sản có thể bùng nổ năm 2020.
Trong năm 2019, nhà đầu tư cá nhân mua gần 11 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp BĐS, còn lại là các nhà đầu tư tổ chức. Trong đó, các ngân hàng thương mại mua 19,1 nghìn tỷ đồng, các công ty chứng khoán mua 4,4 nghìn tỷ đồng và tổ chức nước ngoài mua 1,66 nghìn tỷ đồng trái phiếu.
Theo SSI, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã trải qua năm 2019 phát triển sôi động. Thị trường trái phiếu nói riêng và thị trường vốn nói chung được định hướng phát triển thành kênh huy động vốn trung, dài hạn cho nền kinh tế, thay thế dần cho kênh tín dụng.
Song, thực tế các ngân hàng thương mại lại là tổ chức phát hành lớn nhất, trong đó gần 70% trái phiếu kỳ hạn ngắn nhưng lại có lãi suất thấp.
Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp chia nhỏ các đợt phát hành để chào bán riêng lẻ, nhờ đó không phải thực hiện các nghĩa vụ về công bố thông tin. Thông tin công bố thường thiếu chi tiết về mục đích sử dụng vốn trái phiếu, tình hình tài chính của doanh nghiệp trước và dự kiến sau phát hành…
Các chuyên gia nghiên cứu của Công ty CP Chứng khoán SSI cho rằng, trái phiếu doanh nghiệp bất động sản thời gian tới sẽ vẫn nở rộ nhờ lãi suất hấp dẫn, kỳ trả lãi ngắn và nhu cầu phát hành cao.
Tuy nhiên, theo SSI, lợi nhuận luôn đi kèm với rủi ro nên các cơ quan quản lý cần tăng cường giám sát để bảo đảm sự phát triển bền vững của thị trường.
Cụ thể, SSI Rearch chỉ ra 3 vấn đề cần lưu tâm, thứ nhất là các nhà đầu tư cá nhân ngày càng tham gia tích cực, tuy nhiên cơ chế bảo vệ nhóm nhà đầu tư này vẫn chưa hoàn chỉnh.
Vấn đề thứ hai là thị trường vốn nói chung và thị trường trái phiếu nói riêng được định hướng phát triển thành kênh huy động vốn trung dài hạn, dần thay thế kênh tín dụng nhưng các ngân hàng thương mại lại là tổ chức phát hành lớn nhất với khoảng 70% trái phiếu kỳ hạn ngắn lãi suất thấp.
Vấn đề thứ ba là một số doanh nghiệp chào bán riêng lẻ khi chia nhỏ các đợt phát hành nên không phải thực hiện các nghĩa vụ về công bố thông tin.
Ông Nguyễn Hồng Sơn - Giám đốc Bộ phận Tư vấn của Savills Hà Nội nhận định, lãi suất trái phiếu cao mà một số doanh nghiệp đưa ra sẽ gây rủi ro lớn cho doanh nghiệp và ảnh hưởng chung cho cả thị trường.
Tuy nhiên, phải nhìn kỹ lại xem những doanh nghiệp phát hành trái phiếu lãi suất cao như vậy thì ai là người mua, việc mua bán có thực chất hay không?
Dù còn nhiều vấn đề cần lưu tâm, nhưng các chuyên gia vẫn dự án đoán, thị trường trái phiếu bất động sản 2020 sẽ tiếp tục phát triển mạnh.
Ông Lê Nhị Năng, Vụ trưởng, Trưởng cơ quan đại diện UBCKNN tại TP.HCM cho biết, năm 2020 sẽ bùng nổ việc phát hành trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản, dự kiến tăng 80-90%, đạt khoảng 200.000 tỷ đồng.