Sẽ xem xét quyền nhân thân của người chuyển giới

Chiều 5/1, Bộ Tư pháp phối hợp với Văn phòng Chính phủ tổ chức Lễ công bố kế hoạch của Chính phủ về việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân đối với dự thảo Bộ luật Dân sự sửa đổi (BLDS).

Tại buổi công bố quyết định của Thủ tướng, đại diện Bộ Tư pháp thông báo 10 vấn đề trọng tâm của bộ luật sửa đổi gồm: quyền nhân thân; bảo vệ người thứ ba ngay tình trong trường hợp giao dịch dân sự bị vô hiệu; lãi suất trong hợp đồng vay tài sản; thời hiệu khởi kiện vụ việc dân sự, hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự không tuân thủ quy định về hình thức; thời điểm xác lập quyền sở hữu và các vật quyền khác; điều chỉnh hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi...

So với Bộ luật dân sự năm 2005, dự thảo lần này giữ nguyên 265 điều, sửa đổi 298 điều, bổ sung 170 điều, bãi bỏ gần 150 điều. Bộ Tư pháp khẳng định người dân sẽ được tạo điều kiện thuận lợi để đóng góp ý kiến.

Các cơ quan có thẩm quyền sẽ tổng hợp đầy đủ, chính xác để Ban soạn thảo nghiên cứu hoàn thiện dự thảo.

Được biết, việc sửa đổi BLDS lần này dựa trên quan điểm xuyên suốt là bảo vệ và tôn trọng quyền dân sự của cá nhân. Do vậy, trong dự thảo luật đã có nhiều thay đổi theo hướng đề cao trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền trong việc bảo vệ quyền dân sự chính đáng. 

Cụ thể, một trong những điểm mới được bổ sung trong BLDS sửa đổi là quy định về trách nhiệm của tòa án trong việc giải quyết vụ việc. Theo đó, tòa án không được từ chối giải quyết vụ việc dân sự với lý do chưa có điều luật để áp dụng. 

Dự thảo ghi rõ, trong trường hợp này, Tòa căn cứ vào tập quán, nguyên tắc áp dụng pháp luật tương tự, các nguyên tắc cơ bản của luật dân sự và lẽ công bằng hay án lệ để xem xét, giải quyết. 

Bên cạnh đó, vấn đề quyền nhân thân của người chuyển giới cũng được xem xét. 

Thứ trưởng Bộ Tư pháp ông Đinh Trung Tụng thừa nhận, việc người chuyển giới không được điều chỉnh các giấy tờ về hộ tịch do chưa có quy định cũng là vấn đề đang vướng mắc. 

"Tại Quốc hội cũng đã có đại biểu nêu ra, lần này trong dự thảo có hai phương án đưa ra trong mục thay đổi giới tính để người dân đóng góp ý kiến, đó là: Nhà nước không thừa nhận việc chuyển giới và trong trường hợp đặc biệt và chuyển giới phải được cơ quan có thẩm quyền cho phép theo quy định của luật. Từ đó xem xét việc cho phép chuyển giới để thay đổi các giấy tờ hộ tịch cho phù hợp', ông Tụng cho biết.

Phát biểu chỉ đạo tại lễ công bố, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định BLDS có vai trò quan trọng, là luật gốc, luật nền cho mối quan hệ dân sự, thể hiện quyền con người, quyền công dân, góp phần vào sự phát triển kinh tế. 

Do vậy, lần lấy ý kiến góp ý toàn dân lần này phải đảm bảo vấn đề chất lượng, tiến độ, tính minh bạch, công khai, khoa học, huy động trí tuệ của nhân dân. 

Cụ thể, Phó Thủ tướng nhấn mạnh 6 vấn đề sau:

Thứ nhất, Chính phủ yêu cầu các Bộ, các cơ quan ngang Bộ, UBND, HĐND các cấp địa phương khẩn trương thực hiện Nghị quyết số 857/NQ-UBTVQH13, Quyết định 01/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành kế hoạch của Chính phủ về việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân đối với dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi).

Thứ 2, cần trực tiếp áp dụng quy định quyền dân sự trong việc lấy ý kiến của người dân. Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân cần tổ chức lấy ý kiến...

Thứ 3, đề nghị MTTQ tổ chức lấy ý kiến các tầng lớp nhân dân góp ý dự thảo Bộ Luật Dân sự. Hội luật gia Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam phát huy vai trò tích cực.

Thứ 4, về truyền thông, đề nghị các cơ quan truyền thông đăng tải đầy đủ, rộng khắp lấy ý kiến của nhân dân. Phó Thủ tướng nhấn mạnh: “Cần đưa làm sao cho người dân hiểu để dễ dàng đóng góp ý kiến”.

Thứ 5, về việc tổng hợp lấy ý kiến của người dân, yêu cầu cơ quan chủ trì Bộ Tư pháp nghiên cứu tiếp thu giải trình, công bố công khai ý kiến, tiếp thu nghiêm túc với tinh thần minh bạch, công khai, thiết thực và hiệu quả.

Thứ 6, về phương pháp lấy ý kiến cần làm thiết thực, hiệu quả, tránh trùng lặp... Cần ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin lấy ý kiến người dân.

Các cơ quan cần nghiêm chỉnh, khẩn trương thực hiện lấy ý kiến nhân dân, quán triệt triển khai kịp thời. Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao tổ chức lấy ý kiến toàn ngành. 

Với cơ quan đầu mối Bộ Tư pháp, Phó Thủ tướng yêu cầu cần tổng hợp đầy đủ, nghiêm túc, chính xác ý kiến của nhân dân, công bố công khai việc tiếp thu, giải trình việc lấy ý kiến, ứng dụng công nghệ thông tin đảm bảo việc lấy ý kiến được thực hiện thiết thực, hiệu quả, tiết kiệm. Tòa án không được từ chối giải quyết vụ việc.

Theo quy định, thời gian lấy ý kiến góp ý cho BLDS sửa đổi diễn ra trong 3 tháng, bắt đầu từ ngày 5/1/2015 và kết thúc vào ngày 5/4/2015.

Lan Uyên