Năm 2023, nam thanh niên 20 tuổi, đang là sinh viên một trường đại học ở Hà Nội được đưa đến Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, vì ngộ độc thuốc lá điện tử. Trước đó, rạng sáng 26/6, gia đình thấy tiếng động, chạy lên tầng thì thấy anh đang co giật, bất tỉnh.
Nam thanh niên được đưa đến bệnh viện gần khu vực, sau đó chuyển tới Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng hôn mê, suy hô hấp, tổn thương đa cơ quan, có tổn thương não, tim, nhiễm toan chuyển hóa nặng, suy thận, tiên lượng nặng.
Mẫu thuốc lá điện tử anh hút được đem đi xét nghiệm và phát hiện có cần sa tổng hợp. Hiện người này vẫn tiếp tục điều trị tại bệnh viện.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai nói đây là một trong nhiều trường hợp nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trộn ma túy.
Điểm chung của các ca bệnh là tình trạng rất nặng với biểu hiện co giật, kích thích, vật vã, ảo giác, không kiểm soát được hành vi, tổn thương não và nhiều cơ quan khác. Nguy hiểm nhất là các mẫu xét nghiệm cho thấy thuốc lá điện tử được trộn 3-4 loại ma túy, trong khi trước đây chỉ có một.
"Dung dịch hút của thuốc lá điện tử chứa nicotine và nhiều chất gây hại cơ thể. Do đó, khi phối trộn thêm các chất lạ, chất kích thích, ma túy thì không thể lường trước được hậu quả", bác sĩ Nguyên nói.
Hình ảnh não của người bệnh tổn thương sau ngộ độc thuốc lá điện tử. (Ảnh: BSCC)
Thuốc lá điện tử có hàng trăm chất khác nhau, nhiều loại ma túy thế hệ mới được trộn vào và thay đổi liên tục. Các labo xét nghiệm hiện đại chưa đủ năng lực xét nghiệm hết các chất này. “Các labo chạy đua để tìm ra được các chất đó nhưng vài tháng sau lại chất khác. Nhiều mẫu thuốc lá điện tử bệnh nhân mang tới làm xét nghiệm ra nhiều chất mới, lạ ngay với cả bác sĩ", tiến sĩ Nguyên nói.
Năm 2023, bệnh viện tiếp nhận trên 150 trường hợp nhập viện vì thuốc lá điện tử. Từ đầu năm đến nay, bệnh viện cũng đã tiếp nhận và điều trị cho gần 100 người. Các ca bệnh ngộ độc cấp do thuốc lá điện tử khi vào viện đều được cấp cứu kịp thời và không để xảy ra tử vong.
Để giảm tác hại của thuốc lá điện tử trong tương lai gần các cơ quan chức năng cần cấm lưu hành thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và thuốc lá mới khác ở Việt Nam. “Cần cấm hoàn toàn, không thử nghiệm, không cần đánh giá, theo dõi”, tiến sĩ Nguyên đề xuất.
'Không sản phẩm thuốc lá nào an toàn sức khỏe'
Tại hội thảo cung cấp thông tin cho báo chí về tác hại của thuốc lá mới và đề xuất biện pháp cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, tàng trữ, quảng cáo các sản phẩm thuốc lá mới do Bộ Y tế tổ chức ngày 5/7, ông Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Phụ trách, quản lý, điều hành Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế nêu rõ, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là sản phẩm gây nghiện vì làm người sử dụng lệ thuộc chất gây nghiện là nicotine.
"Không có một sản phẩm thuốc lá nào là sản phẩm an toàn cho sức khỏe", ông Khoa nhấn mạnh.
ThS BS Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Phụ trách, quản lý, điều hành Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế. (Ảnh: NL)
Với mẫu mã đa dạng, các loại thuốc lá mới rất hấp dẫn thanh thiếu niên, tạo ra thế hệ trẻ nghiện nicotine và các chất gây nghiện khác. Việc sử dụng các loại thuốc lá này còn có nguy cơ cao phát sinh các tệ nạn xã hội, nhất là sử dụng ma túy và các chất gây nghiện khác, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, môi trường, lối sống, hành vi của giới trẻ và an ninh trật tự xã hội.
Các sản phẩm thuốc lá mới ảnh hưởng lớn tới sức khỏe người sử dụng do sử dụng nhiều hương liệu, hóa chất. Nhiều bằng chứng cho thấy các sản phẩm thuốc lá mới không chỉ gây nhiều bệnh mạn tính với người sử dụng như thuốc lá điếu thông thường mà bên cạnh đó còn gây ra các bệnh cấp tính và nhiều bệnh khác.
Bộ Y tế kiến nghị Quốc hội và Chính phủ kịp thời ban hành quy định để cấm toàn diện các sản phẩm này trước khi việc sử dụng trở nên phổ biến hơn, gồm: cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo, sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc mới khác có thể sẽ xuất hiện trong tương lai.
Việc cấm sử dụng thuốc lá mới cũng góp phần hạn chế sự gia tăng sử dụng các sản phẩm này, cơ sở để xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm, ngăn ngừa và phát hiện kịp thời việc sử dụng ma túy, đặc biệt là trong giới trẻ.