Bay thẳng Việt Nam sang Mỹ: Đừng mơ trong tương lai gần

Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) mới đây đã tuyên bố công nhận năng lực giám sát an toàn hàng không cấp 1 (CAT1) của Cục Hàng không Việt Nam (CAA).

Việc đạt CAT1 không chỉ giúp nâng tầm hàng không Việt mà còn là yếu tố kỹ thuật then chốt để các hãng hàng không trong nước có thể xúc tiến các bước tiếp theo nhằm mở đường bay đến Mỹ. Tuy vậy, tính khả thi về thương mại cùng kỹ thuật, tàu bay cũng là những rào cản khiến đường bay thẳng Việt - Mỹ chưa thể thành hiện thực.

Nhanh nhất năm 2022 mới có máy bay

Ngày 18/2, chia sẻ với VTC News, một lãnh đạo Vietnam Airlines cho biết việc FAA cấp chứng nhận CAT1 cho Cục Hàng không Việt Nam là sự đánh giá rất quan trọng của FAA và hàng không thế giới về trình độ quản lý, trình độ an toàn khai thác bay và kỹ thuật của ngành hàng không Việt Nam.

 Các hãng hàng không của Việt Nam như Vietnam Airlines, Vietjet và Bamboo Airways đều bày tỏ sự quan tâm tới việc mở đường bay thẳng trực tiếp tới Mỹ nhưng sẽ khó thực hiện trong tương lai gần.

Vị này cũng nhận định Hoa Kỳ là một thị trường rất quan trọng và việc mở đường bay Mỹ là trách nhiệm chính trị của Vietnam Airlines. Nên dù chưa có đường bay thẳng nhưng từ năm 1996, hãng đã hợp tác với các hãng hàng không để nối chuyến, có các sản phẩm phục vụ đường bay. Cùng đó, từ 2010 đến nay, VNA đã tích cực chuẩn bị các điều kiện về kỹ thuật, thương mại và đã mở văn phòng ở Mỹ từ năm 2001.

“Hiện nay, Vietnam Airlines đang hợp tác với Delta Airlines để có chuyến bay liên danh từ Việt Nam đến các sân bay ở Nhật như Narita, qua châu Âu với Frankfurt đến 15 điểm ở Hoa Kỳ. Khi có CAT1 của FAA, Delta Airlines đã có thể đăng ký chuyến bay liên danh của họ trên các chuyến bay của VNA. Từ đó, độ bao phủ của sản phẩm chuyến bay liên danh của VNA và Delta Airlines ở thị trường Hoa Kỳ về Việt Nam sẽ được mở rộng rất lớn”, lãnh đạo Vietnam Airlines nói.

Tuy nhiên, theo đại diện Hãng hàng không Quốc gia, việc mở đường bay thẳng sang Mỹ đang gặp rào cản về thương mại và vấn đề kỹ thuật, tàu bay. “Hiện nay chưa có loại máy bay nào bay thẳng mà chở được đủ khách và hàng. Do đó, nếu có phương án bay dừng một điểm thì chi phí, thời gian bay tăng lên rất nhiều và tính cạnh tranh của sản phẩm chưa đủ cao”, đại diện VNA cho biết.

Vị này khẳng định, trong thời gian tới Vietnam Airlines sẽ tích cực trao đổi với Boeing, Airbus và các hãng về động cơ tàu bay để xem khi nào có loại máy bay có sự thay đổi về mặt kỹ thuật thích hợp. Thời điểm sớm nhất mà các nhà sản xuất đưa ra là năm 2022.

“Từ giờ đến thời điểm vấn đề kỹ thuật làm cho thương mại khả thi hơn, kế hoạch trước mắt của Vietnam Airlines là tiếp tục mở rộng nối chuyến bay liên danh với các hãng hàng không Hoa Kỳ. Trên cơ sở đó, khi chưa có tàu bay trực tiếp mà có đủ tải, nếu như hiệu quả nằm trong phạm vi hệ thống đường bay VNA có thể bù trừ cho nhau thì hãng sẽ tiến hành khai thác”, lãnh đạo Vietnam Airlines.

Không cạnh tranh nổi giá

Bài toán đau đầu nhất đối với Vietnam Airlines (VNA) khi tính toán mở đường bay thẳng đến Mỹ là làm sao cạnh tranh được về giá. Thực ra bài toán này đã được đặt ra cách đây cả chục năm trước.

Các chuyên gia VNA cho rằng mở đường bay thẳng sang Mỹ (non-stop) trong tương lai gần rất khó khả thi. Vấn đề không phải là rào cản kỹ thuật mà là rào cản kinh tế. 

Nói nôm na cho dễ hiểu, với giá vé khứ hồi trung bình 1000 USD/khách, và trung bình mỗi chuyến bay chở 400 khách là khoảng 400.000 USD (với điều kiện đầy khoang), trong khi chi phí khoảng 450.000 USD/chuyến, VNA sẽ lỗ nặng.

Trước đó, chia sẻ với báo chí, ông Dương Trí Thành – Tổng giám đốc Vietnam Airlines dự báo hãng có thể sẽ lỗ đến 150 triệu USD trong 5 năm đầu tiên do thị trường nhu cầu thấp và nguồn thu lợi nhuận thiếu ổn định. Nguyên nhân bởi hầu hết hành khách giữa các chuyến Việt Nam – Mỹ là khách du lịch, du học sinh và Việt kiều tại Mỹ về thăm người thân. Đây là nhóm khách hàng thường chọn các chuyến bay giá rẻ, lợi ích kinh tế quan trọng hơn việc tiết kiệm một vài giờ bay.

Sớm muộn cũng phải mở

Ngày 18/2, chia sẻ với VTC News, ông Đinh Việt Thắng – Cục trưởng Hàng không Việt Nam nhận định việc đạt CAT1 có ý nghĩa hết sức quan trọng, đây là điều kiện bắt buộc để các hãng hàng không của Việt Nam muốn mở đường bay đến Mỹ.

Vẫn theo ông Thắng, thị trường hàng không Mỹ nhiều tiềm năng nhưng khó tính. Việc mở đường bay thẳng tới Mỹ cũng sẽ gặp nhiều thách thức do chi phí đầu tư cao và cạnh tranh khốc liệt. 

Hiện các đường bay đến Mỹ ngả châu Âu hay ngả Đông Bắc Á đều có sự tham gia của nhiều tên tuổi lớn. Giá vé của một số hãng vào giai đoạn thấp điểm chỉ khoảng 300 - 400 USD. Bên cạnh đó, hệ thống pháp luật Mỹ hết sức phức tạp, nên các hãng hàng không Việt Nam cần tìm hiểu kỹ trước khi mở đường bay.

Tuy nhiên, theo người đứng đầu Cục Hàng không Việt Nam, việc mở đường bay tới Mỹ sớm hay muộn cũng phải thực hiện. Nếu có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, các hãng hàng không Việt Nam hoàn toàn đạt được những thành công tại thị trường này.

“Trong nước, Vietnam Airlines đã nghiên cứu từ lâu và đã có kế hoạch xúc tiến bay thẳng đến Mỹ. Vietjet Air cũng có kế hoạch mua máy bay tầm xa để mở đường bay tới Mỹ. Bamboo Airways tuy mới ra đời nhưng cũng có tham vọng bay thẳng sang Mỹ”, ông Thắng nói.

Theo số liệu của Cục Hàng không Việt Nam, thị trường hàng không của Việt Nam tăng trưởng với tốc độ trung bình 16%/năm từ 2010 - 2017.

Một số hãng hàng không Việt Nam cũng là những khách hàng lớn của các tập đoàn sản xuất máy bay hàng đầu thế giới như Boeing và Airbus.

Trong nước, nhiều hãng vận chuyển hàng không gần đây đã bày tỏ mối quan tâm đến việc thiết lập đường bay thẳng Việt – Mỹ. Chia sẻ trên trang cá nhân mới đây, ông Trịnh Văn Quyết - Chủ tịch tập đoàn FLC (tổ chức sở hữu Bamboo Airways) bày tỏ tham vọng bay thẳng tới Mỹ với tàu bay thế hệ mới mà hãng bay này sắp sở hữu.

“Nằm trong định hướng triển khai các đường bay quốc tế, với Mỹ là một trong những điểm đến quan trọng, dòng máy bay thân rộng Boeing và Airbus sẽ bắt đầu gia nhập đội bay Bamboo Airways của chúng tôi từ 2019”, ông Trịnh Văn Quyết nói.

Tuy nhiên, người đứng đầu tập đoàn FLC không cho biết thời điểm sẽ mở đường bay thẳng.