Dự thảo Luật Phòng bệnh đang được Quốc hội xem xét được đánh giá là bước tiến lớn trong chiến lược chăm sóc sức khỏe người dân, với trọng tâm là mở rộng Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia theo hướng bao phủ suốt vòng đời.
Theo Thạc sĩ Phí Văn Kiên, Phụ trách Phòng Quản lý tiêm chủng quốc gia (Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế), dự thảo bổ sung quy định mở rộng nhóm đối tượng được tiêm vaccine miễn phí.
Nếu hiện nay luật chỉ chi trả cho phụ nữ mang thai và trẻ em dưới 6 tuổi, thì trong đề xuất mới, người cao tuổi, lực lượng tham gia phòng chống dịch và các nhóm chính sách ưu tiên đều nằm trong diện được bảo vệ. “Hướng mở rộng này đặt nền móng cho mục tiêu tiêm chủng trọn đời cho người dân Việt Nam”, ông Kiên nói.
Không chỉ tăng số nhóm được thụ hưởng, dự thảo còn bổ sung hai hình thức tiêm chủng bắt buộc: tiêm một liều và tiêm theo chiến dịch. Đây là các biện pháp can thiệp nhanh, chủ động trong bối cảnh dịch bệnh có thể diễn biến khó lường. Toàn bộ kinh phí thực hiện được đề xuất do ngân sách nhà nước bảo đảm, tương tự tiêm chủng thường xuyên hiện hành.
Tiêm chủng trọn đời đang đến gần với người Việt. (Ảnh: Như Loan)
Một điểm thay đổi mang tính đột phá khác là lần đầu tiên sức khỏe tâm thần được đưa vào luật. Dự thảo quy định đầy đủ các nội dung từ nhận diện yếu tố nguy cơ, khám sàng lọc, phát hiện sớm, đến hỗ trợ tâm lý, trị liệu nhằm ngăn ngừa tiến triển bệnh.
Sức khỏe tâm thần vốn là lĩnh vực còn bỏ ngỏ trong hệ thống pháp luật, nay được bổ sung với cả trách nhiệm của gia đình, xã hội và chính quyền địa phương, giúp tạo khung ứng xử đồng bộ hơn với các vấn đề ngày càng phổ biến ở cộng đồng.
Dự thảo Luật Phòng bệnh gồm 6 chương, 41 điều, xây dựng trên 5 nhóm chính sách lớn đã được Chính phủ phê duyệt: phòng chống bệnh truyền nhiễm; bệnh không lây nhiễm; rối loạn sức khỏe tâm thần; dinh dưỡng trong phòng bệnh; và các điều kiện bảo đảm phòng bệnh. Cùng với đó, Bộ Y tế đề xuất chọn ngày 7/4 hằng năm là “Ngày sức khỏe toàn dân Việt Nam”, nhằm cổ vũ thói quen phòng bệnh chủ động trong xã hội.
Một thay đổi quan trọng khác là việc thể chế hóa mục tiêu của Nghị quyết 72-NQ/TW. Từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí ít nhất một lần mỗi năm. Đây được xem là bước đi giúp phát hiện sớm bệnh lý, giảm chi phí điều trị và cải thiện chất lượng sống.
Khi được thông qua, Luật Phòng bệnh sẽ trở thành nền tảng pháp lý bao quát nhất về phòng ngừa bệnh tật từ trước tới nay, hướng đến mục tiêu nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần và tầm vóc của người Việt trong dài hạn.