Thụy Điển dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu vũ khí sang Thổ Nhĩ Kỳ

Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ vừa thông qua nghị định thư gia nhập NATO của Thụy Điển. Động thái này là bước đi quan trọng, giúp Stockholm tiến gần hơn việc trở thành thành viên thứ 32 của liên minh.

Sau khi Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ phê chuẩn, toàn thể Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bỏ phiếu về nghị định thư và Tổng thống Recep Tayyip Erdogan ký phê chuẩn. Cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội Thổ Nhì Kỳ có thể mất vài ngày hoặc vài tuần sau khi Ủy ban Đối ngoại đưa ra quyết định. 

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan gặp Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg và Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson. (Ảnh: RT)

Ngay sau đó, hãng tin Yeni Safak cho biết, Stockholm đã dỡ bỏ lệnh cấm vận xuất khẩu thiết bị quốc phòng đối với Ankara và bắt đầu cấp giấy phép xuất khẩu theo yêu cầu của các công ty Thổ Nhĩ Kỳ.

Thứ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Burak Akcapar cho biết: “Sau khi bắt đầu quá trình chấp nhận tư cách thành viên của Thụy Điển vào NATO, các đơn đăng ký do các công ty Thổ Nhĩ Kỳ đệ trình đã được hoàn thành”.

Lệnh cấm vận được Thụy Điển áp đặt vào tháng 10/2019 nhằm phản đối hoạt động quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ chống lại lực lượng dân quân người Kurd ở Syria. 

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg hoan nghênh ý định phê chuẩn đơn đăng ký NATO của Stockholm của Thổ Nhĩ Kỳ và kêu gọi Hungary cũng xác nhận động thái này “càng sớm càng tốt”. Ông Stoltenberg nói: “Tư cách thành viên của Thụy Điển sẽ làm cho NATO mạnh mẽ hơn” .

Việc dỡ bỏ lệnh cấm vận có thể dẫn đến sự gia tăng thương mại quốc phòng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Thụy Điển, cũng như khả năng hợp tác chiến lược giữa hai nước.

NATO, Thổ Nhĩ Kỳ và Thụy Điển đã đạt được một thoả thuận chung, trong đó Ankara dự kiến sớm phê chuẩn việc kết nạp Thuỵ Điển trước hội nghị thượng đỉnh của liên minh tại Vilnius (Litva) vào tháng 7/2023. Tuy nhiên, phía Thổ Nhĩ Kỳ sau đó lại đưa ra một số điều kiện khác với Thuỵ Điển, bao gồm cam kết hợp tác chống khủng bố và đẩy nhanh hội nhập kinh tế và thị thực với Liên minh châu Âu.

Trước đó, sau khi Nga bắt đầu "chiến dịch quân sự đặc biệt" tại Ukraine vào tháng 2/2022, Phần Lan và Thụy Điển cùng nộp đơn xin gia nhập NATO. Tư cách thành viên NATO của 2 quốc gia Bắc Âu này đã nhận được sự ủng hộ của hầu hết các nước thành viên khối khi ấy, ngoại trừ Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary.

Phần Lan chính thức trở thành thành viên thứ 31 của NATO hồi tháng 4. Sau đó, ngày 10/7, Thổ Nhĩ Kỳ cũng tuyên bố sẽ ủng hộ việc kết nạp Thụy Điển, gạt bỏ những trở ngại cuối cùng trong việc trở thành thành viên NATO của Stockholm. Tuy nhiên, quá trình kết nạp Thuỵ Điển vẫn đang diễn ra.