Nga lần đầu tiên triển khai S-500, mục tiêu bảo vệ cầu Kerch

Cơ quan tình báo Ukraine cho biết, Nga đã chuyển một trong những hệ thống phòng không S-500, hệ thống tiên tiến nhất mà nước này có, tới bán đảo Crimea để bảo vệ cầu Kerch. Nếu thông tin này chính xác, thì đây là lần đầu tiên ghi nhận việc S-500 được triển khai chiến đấu và sự xuất hiện của hệ thống này sẽ mang lại cho Nga khả năng phòng không đáng kể, đặc biệt là chống lại tên lửa đạn đạo.

“Các thành phần mới nhất của S-500 đã xuất hiện tại thành phố Kerch”, Trung tướng Kyrylo Budanov, người đứng đầu Tổng cục Tình báo Quốc phòng Ukraine, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông Ukraine hôm 14/6.

Hệ thống phòng không S-500 được thiết kế để cung cấp khả năng phòng thủ tên lửa đạn đạo và phòng không tầm xa. Nó được phát triển để thay thế hệ thống tên lửa chống đạn đạo A-135, hiện được triển khai trong các hầm chứa xung quanh Moskva. S-500 được xem là sự bổ sung quan trọng, cùng với hệ thống tên lửa đất đối không S-400 Triumf tạo nên lưới phòng không bảo vệ lãnh thổ Nga trước các mối đe dọa.

Hệ thống tên lửa phòng không S-500.

S-500 sẽ sớm được đưa vào chiến đấu

Hãng thông tấn TASS đưa tin vào tháng 4/2024 rằng, Bộ trưởng Quốc phòng Nga khi đó là ông Sergei Shoigu đã tuyên bố, các hệ thống này sẽ được triển khai trong năm nay với hai phiên bản, phòng thủ tên lửa và phòng không.

Tháng 7/2021, lần đầu tiên Nga công bố video về vụ phóng S-500, được tiến hành trong một buổi phóng thử nghiệm tại Kapustin Yar, gần Astrakhan ở miền nam nước Nga. Theo Bộ Quốc phòng Nga, S-500 đã bắn hạ thành công một mục tiêu mô phỏng tên lửa đạn đạo trong buổi thử nghiệm.

Trong một cuộc thử nghiệm khác được tiến hành vào năm 2018, chính quyền Nga cho biết S-500 đã bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách gần 500 km. Theo báo cáo của hãng tin RIA Novosti, tầm bắn tối đa của S-500 lên tới 600 km. Các quan chức Nga trước đó cũng thông tin rằng, hệ thống S-500 được sản xuất hàng loạt dự kiến sẽ được đưa vào sử dụng từ năm 2025. S-500 là hệ thống tên lửa di động bao gồm các xe phóng - thiết bị vận chuyển 10x10 đặt trên khung gầm xe kéo pháo BAZ-69096.

Việc triển khai S-500 bảo vệ cầu Kerch là điều rất cần thiết, bởi Ukraine đã từ lâu xem cây cầu này là mục tiêu quan trọng hàng đầu. Ông Budanov từng tiết lộ với The War Zone vào tháng 9/2023 trong một cuộc phỏng vấn rằng: “Vấn đề không phải là chúng tôi sẽ tấn công cầu Kerch hay không mà chúng tôi đang làm việc đó thường xuyên và sẽ hoàn thành nó. Đó chỉ là vấn đề thời gian thôi”.

Theo Bộ Tổng tham mưu Ukraine, khu vực Kerch đã từng bị tấn công bởi hệ thống tên lửa đạn đạo tầm ngắn ATACMS do Mỹ cung cấp vào ngày 30/5, vụ tấn công này đã đánh trúng hai chiếc phà của Nga. Những chiếc thuyền này rất quan trọng trong việc vận chuyển binh sĩ và trang thiết bị của Nga tới tiền tuyến, đặc biệt là khi giao thông trên cầu bị gián đoạn. Ngay sau vụ tấn công, Bộ Quốc phòng Ukraine đã công bố hình ảnh vệ tinh trước truyền thông, cho thấy những thiệt hại của Nga.

Hệ thống tên lửa chiến thuật ATACMS, đặc biệt là các biến thể tầm xa với đầu đạn đơn (chất nổ đơn mạnh) mà Ukraine hiện đang sử dụng, đã gây ra những khó khăn mới cho Quân đội Nga trong việc bảo vệ Crimea. So với các biến thể ATACMS mang đầu đạn chùm mà lực lượng Ukraine nhận được ban đầu, các tên lửa mới gây ra mối đe dọa lớn hơn đối với các công trình đồ sộ và kiên cố như cầu Kerch.

Cầu Kerch nối Crimes với Nga.

Nỗ lực của Ukraine

Đối với quân đội Ukraine, những chiếc phà của Nga được xem là mục tiêu quan trọng còn cầu Kerch được ví như là “phần thưởng”. Cầu Kerch đã bị tấn công thành công hai lần, một lần bằng xe tải chở bom vào tháng 10/2022 và một lần nữa bằng thuyền không người lái vào tháng 7/2023. Việc triển khai hệ thống S-500 tại Crimea được xem là lớp bảo vệ bổ sung, đặc biệt là trước các cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo tiềm ẩn có thể xảy ra trong tương lai.

S-500 có thể giúp ngăn chặn các mối đe dọa từ trên không, tuy nhiên Ukraine đang sử dụng nhiều phương án khác nhau để tấn công vào Crimea, trong đó có các loại tàu không người lái mặt nước.

Một cuộc tấn công bằng thuyền không người lái đã từng làm hư hỏng nặng cầu Kerch, điều này cho thấy việc bảo vệ cây cầu là nhiệm vụ không hề đơn giản. Ông, Budanov đã liên tục nhắc lại ý định tấn công vào cây cầu trị giá khoảng 4 tỷ USD, được xem là nỗ lực của Tổng thống Vladimir Putin trong việc nối lãnh thổ Nga với bán đảo Crimea.

Budanov nói: “Thực tế hàng hóa được vận chuyển đến Crimea chủ yếu bằng phà. Nhưng họ vẫn sử dụng Cầu Kerch để di chuyển, hàng hóa thì ít nhưng đối các nhân viên thì đó là con đường chính”.

Với việc Ukraine luôn nỗ lực tìm cách phá hủy cầu Kerch, có thể không lâu nữa chúng ta sẽ biết chắc chắn liệu hệ thống S-500 có được triển khai ở đó hay không và nó thực sự hiệu quả như thế nào.