Anh Bùi Minh Lý (32 tuổi, ngụ ấp Trung, xã Đông Thạnh, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An) còn nhớ như in ngày tai họa ập đến. Hôm đó đúng tối chủ nhật (19/1/2014), anh chạy xe từ nhà lên cư xá Thanh Đa, quận Bình Thạnh (TP.HCM), đón vợ làm nghề tóc về nghỉ Tết.
Buổi đi đón vợ định mệnh ấy bỗng dưng biến anh Lý trở thành bị can trong vụ cướp giật sợi dây chuyền của chị T. (ở phường 25, quận Bình Thạnh) xảy ra trong đêm hôm đó. Anh bị bắt giam!
Người ta chỉ nghe lời khai một phía
Tối đó, khi anh Lý chạy xe máy vào hẻm ở đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, gần chùa Bảo Minh thì bất ngờ có 2 thanh niên ép xe, chặn vào lề, đánh tới tấp và nói anh cướp giật dây chuyền. Không hiểu chuyện gì đang xảy ra, anh chỉ kịp nói “tôi đi đón vợ tôi, tôi không giật dây chuyền của ai hết”.
Sau một hồi đánh anh Lý, hai thanh niên đó nói "nếu không giật thì đi theo bọn tao".
"Nghĩ mình không lấy gì của ai nên tôi đi chứ sợ gì. Khi tôi đến hiện trường xảy ra sự việc thì tôi bị đánh thêm một lần nữa”, anh Lý kể lại.
Khi tới Công an phường 25 (quận Bình Thạnh), anh Lý bị buộc tội cướp dây chuyền dù anh một mực kêu oan.
“Tất cả các giấy tờ hỏi lời khai, hỏi cung… tôi trả lời y chang từ đầu đến cuối, tại vì sự thật là như vậy sao lại nói khác được. Ba ngày sau, tôi bị tạm giam tại Công an quận Bình Thạnh”, anh Lý nhớ lại.
Lúc bị đưa về công an, có bà T. (nạn nhân) ở đó, bà T. khẳng định anh chính là kẻ giật dây chuyền. "Tôi bất ngờ không hiểu vì sao mình lại bị như vậy. Họ chỉ căn cứ lời khai của bị hại", anh Lý kể.
Anh Bùi Minh Lý, người bị TAND quận Bình Thạnh kết án 3 năm tù oan. (Ảnh: Hoàng Thọ)
Năm 2015, TAND quận Bình Thạnh tuyên phạt anh Lý 3 năm tù về tội “cướp giật tài sản”. Anh Lý cùng gia đình kháng cáo kêu oan mấy năm ròng, đến khi xét xử phúc thẩm ngày 26/9/2015, Toà phúc thẩm đã tuyên huỷ án sơ thẩm với nhận định: “Tuyên bị cáo có tội chỉ căn cứ vào các chứng cứ gián tiếp, chưa khách quan. Lời khai của người bị hại và người làm chứng có rất nhiều mâu thuẫn nên chưa đủ cơ sở chứng minh... kết án mang tính quy chụp, vi phạm tố tụng nghiêm trọng…”.
Trong khoảng thời gian trả hồ sơ xét xử lại, anh Lý vẫn bị tạm giam, đến ngày 1/6/2016 thì được tại ngoại. Và phải mất hơn 2 năm sau, anh Lý mới được xóa bỏ tư cách bị can khi Cơ quan điều tra ra quyết định đình chỉ điều tra vụ án vào ngày 31/7/2018.
Sau 28 tháng 10 ngày ở trong trại giam, tinh thần anh Lý khủng hoảng. “Một ngày trong tù dài đằng đẵng, đó là môi trường sinh tồn khắc nghiệt, phải tranh giành từng miếng ăn, chỗ ngủ.
Nhiều khi tôi nghĩ những người đã làm oan sai cho tôi chỉ cần vào ở 10 ngày thôi, không cần nhiều, họ sẽ trải qua cảm giác khổ đau mà những người bị oan như tôi phải chịu đựng”, anh Lý bày tỏ.
Gia đình suy sụp, mượn tiền đi kêu oan khắp nơi
Sau khi anh Lý được tại ngoại, chưa kịp vui mừng thì nghe người thân nói đã vay 130 triệu đồng để đi thăm nuôi, kêu oan và thuê luật sư cho anh. Số tiền đó với anh quá lớn, khiến tinh thần anh đã bất ổn nay càng hoảng loạn hơn.
"Cha mẹ thương con, vợ thương chồng, trong nhà có gì bán được gia đình tôi bán hết để kêu oan cho tôi. Mảnh đất hơn 200m2 với giá 50 triệu, vàng cưới của hai vợ chồng cũng bán đi, ngoài ra còn vay tiền ngân hàng và vay thêm bà con họ hàng mỗi người một ít để làm hồ sơ kêu oan. Vừa ngồi tù oan, vừa được về, giờ lại nai lưng mà làm trả nợ. Trời ơi, sao vậy trời!". , anh Lý cay đắng kể.
Sau khi tại ngoại, anh Lý phải gồng mình để trả số nợ gia đình vay mượn để kêu oan cho mình. (Ảnh; Hoàng Thọ)
Thời điểm bị bắt, em trai anh Lý mới qua đời được 6 tháng, là con cả, anh phải lo liệu mọi việc trong nhà. Gánh nặng cứ thế đè lên vai anh.
Cũng từ ngày anh bị bắt oan, người cha già - ông Bùi Văn Luân (55 tuổi) đang điều trị nhiều căn bệnh buộc phải thay con trai gồng gánh mọi việc. "Cả nhà tôi suy sụp tinh thần nhưng rồi vẫn phải ráng đi làm để có tiền thăm nuôi và thuê luật sư kêu oan cho con", ông Luân bùi ngùi.
Trước khi bị bắt, anh Lý từng là Bí thư chi đoàn ấp Trung, xã Đông Thạnh với nhiều bằng khen về công tác. Lúc đó, người thợ xây dựng này cũng là một đảng viên dự bị, sắp được chuyển đảng chính thức. Những bằng khen từ công tác đoàn của anh không giúp gì được khi ra tòa.
Anh Lý kể, sau khi được toại ngoại, anh từng lên TP.HCM để tìm gặp gia đình bà T., với mục đích nói với gia đình bà T. mình không phải là kẻ cướp giây chuyền của bà và đã được minh oan. Nhưng sau 3 lần tìm kiếm, anh Lý không gặp được bà T.
"Tôi giờ tập trung kiếm việc, kiếm tiền lo cho gia đình và trả nợ, đến nay tôi cũng trả được một khoản rồi. Bây giờ mình cũng không mặn mà gì với công tác đoàn nữa. Huyện ủy cũng có xuống gặp trực tiếp, động viên tiếp tục cố gắng để chuyển đảng chính thức, nhưng tôi xin thôi", anh Lý bộc bạch.