Liên kết chuỗi giá trị – đòn bẩy  giúp HTX Tiến Thành nâng thu nhập cho nông dân

Những năm qua, Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp hữu cơ Tiến Thành là một trong những điểm sáng về tổ chức sản xuất nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới ở Vĩnh Long.

Trong bối cảnh sản xuất nông nghiệp truyền thống ngày càng đối mặt với nhiều rủi ro như chi phí đầu vào tăng cao, biến đổi khí hậu, thị trường tiêu thụ thiếu ổn định, HTX Tiến Thành đã lựa chọn hướng đi khác biệt: sản xuất lúa hữu cơ gắn với hợp đồng liên kết chặt chẽ cùng doanh nghiệp chế biến gạo hữu cơ phục vụ thị trường Nhật Bản.

Sản xuất hữu cơ gắn với hợp đồng bao tiêu

Theo đại diện HTX Nông nghiệp hữu cơ Tiến Thành, mô hình được xây dựng trên cơ sở liên kết ba bên gồm HTX – nông dân – doanh nghiệp. Trong đó, HTX đóng vai trò trung tâm tổ chức sản xuất, hướng dẫn kỹ thuật, kiểm soát quy trình và đứng ra ký kết hợp đồng tiêu thụ với doanh nghiệp.

Người dân tham gia mô hình được tập huấn bài bản về quy trình canh tác hữu cơ, giảm tối đa việc sử dụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật, thay thế bằng các biện pháp sinh học, thân thiện với môi trường. Toàn bộ quá trình sản xuất được giám sát, ghi chép đầy đủ nhằm bảo đảm truy xuất nguồn gốc và đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường xuất khẩu.

Nhờ sản xuất theo quy trình hữu cơ và có đầu ra ổn định, mỗi hecta lúa mang lại lợi nhuận từ 20–25 triệu đồng/vụ, cao hơn khoảng 30% so với phương thức canh tác truyền thống. Không chỉ tăng thu nhập, người dân còn giảm được rủi ro về giá cả, tránh tình trạng “được mùa, mất giá”.

Ông Lê Văn Năm (thành viên HTX) chia sẻ: “Trước đây trồng lúa thường bấp bênh, giá cả phụ thuộc thương lái. Từ khi tham gia HTX, chúng tôi không lo đầu ra nữa, lại được ứng vốn, tập huấn kỹ thuật. Trồng hữu cơ giờ không chỉ tốt cho đất mà còn có thu nhập ổn định”.

Theo ông Năm, sau vài vụ canh tác hữu cơ, đất ruộng tơi xốp hơn, sâu bệnh giảm, chi phí vật tư đầu vào cũng thấp dần, giúp người nông dân yên tâm gắn bó lâu dài với mô hình.

HTX – hạt nhân trong xây dựng nông thôn mới

Không chỉ dừng lại ở hiệu quả kinh tế, mô hình HTX Nông nghiệp hữu cơ Tiến Thành còn mang lại những giá trị lâu dài trong quá trình xây dựng nông thôn mới tại địa phương. Việc tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị giúp nâng cao tiêu chí về hình thức tổ chức sản xuất, một trong những nội dung trọng tâm của chương trình nông thôn mới.

Thông qua HTX, người nông dân không còn sản xuất đơn lẻ mà trở thành mắt xích trong một chuỗi liên kết chặt chẽ. HTX đứng ra ứng vốn đầu vụ, cung cấp vật tư phù hợp với quy trình hữu cơ, tổ chức tập huấn kỹ thuật và giám sát sản xuất. Doanh nghiệp tham gia chuỗi có trách nhiệm bao tiêu sản phẩm, bảo đảm đầu ra ổn định cho người dân.

Mô hình này không chỉ giúp nâng cao thu nhập mà còn góp phần cải thiện môi trường sinh thái nông thôn. Việc giảm sử dụng hóa chất trong sản xuất lúa giúp hạn chế ô nhiễm đất, nước, bảo vệ hệ sinh thái đồng ruộng và sức khỏe cộng đồng – những yếu tố ngày càng được chú trọng trong xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới bền vững.

Theo đánh giá của ngành nông nghiệp tỉnh Vĩnh Long, HTX Tiến Thành là minh chứng cho hiệu quả của mô hình liên kết chuỗi giá trị trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Thay vì chạy theo sản lượng, mô hình hướng đến nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng và phát triển bền vững.

Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng gạo hữu cơ ngày càng tăng, đặc biệt tại các thị trường khó tính như Nhật Bản, việc xây dựng vùng nguyên liệu ổn định thông qua HTX được xem là hướng đi phù hợp. Tuy nhiên, để mô hình phát triển lâu dài, rất cần sự đồng hành của Nhà nước trong việc hỗ trợ tín dụng, đào tạo nguồn nhân lực, chuyển giao khoa học kỹ thuật và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Từ những cánh đồng lúa hữu cơ, mô hình HTX Nông nghiệp hữu cơ Tiến Thành đang cho thấy cách làm bài bản, hiệu quả và có chiều sâu. Đây không chỉ là câu chuyện thành công của một hợp tác xã, mà còn là gợi mở quan trọng cho nhiều địa phương trong quá trình xây dựng nông thôn mới gắn với phát triển nông nghiệp bền vững, hiện đại.