21:09 15/11/2024
Thời sự quốc tế
Khi đại dịch COVID-19 nhấn chìm thế giới đầu năm 2020, tạp chí Science dẫn lời một quan chức y tế hàng đầu Trung Quốc nói rằng Mỹ và các quốc gia phương Tây đã mắc sai lầm lớn khi không yêu cầu người dân đeo khẩu trang.
George Gao - Giám đốc Trung tâm Phòng ngừa và kiểm soát bệnh tật (CDC) Trung Quốc lo lắng bình luận này có thể khiến người bạn lâu năm của mình Anthony S. Fauci phiền lòng.
"Tôi đã xem bài phỏng vấn của Science, làm sao tôi có thể nói ra từ "sai lầm lớn". Đó là cách diễn đạt của cánh nhà báo. Hy vọng ông hiểu", Gao viết trong email gửi ông Fauci hôm 28/3.
"Tôi hiểu mà. Không sao đâu. Chúng ta sẽ cùng nhau vượt qua điều này", ông Fauci viết trong thư hồi đáp.
Cuộc trao đổi này nằm trong 866 trang email đến và đi từ hòm thư của chuyên gia dịch tễ hàng đầu nước Mỹ Anthony Fauci trong tháng 3 và tháng 4/2020 mà Washington Post tiếp cận. Nó đồng thời làm rõ cách vị giám đốc lâu năm của Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Mỹ điều hướng những tuần đầu hỗn loạn vì đại dịch tại Mỹ bất chấp xung đột với chính quyền Trump.
Chuyên gia dịch tễ hàng đầu nước Mỹ Anthony Fauci. (Ảnh: Washington Post)
Trong các cuộc họp báo giao ban trên truyền hình hàng ngày tại Nhà Trắng, ông Fauci thu hút sự chú ý đặc biệt.
Với những người ủng hộ Trump, ông là một kẻ ngang ngược chỉ thích làm trái ý Tổng thống. Những người khác lại coi ông là anh hùng và tuân thủ mọi chỉ dẫn.
Các email WP công bố mới đây cho thấy hòm thư của Fauci trong tháng 3,4 ngập chìm trong các tin nhắn từ đồng nghiệp, quản lý các bệnh viện, chính phủ nước ngoài và cả người lạ.
Fauci tiết lộ có những thời điểm ông nhận được khoảng 1.000 email gửi tới mỗi ngày. Họ muốn xin lời khuyên của ông, cầu xin sự giúp đỡ hoặc đơn giản chỉ là mẩu tin khích lệ tinh thần.
Giám đốc y tế của Liên đoàn Bóng đá Quốc gia Mỹ (NFL) đề nghị ông Fauci tham gia một cuộc họp kín thảo luận về cách mùa giải mới nên bắt đầu thế nào một cách an toàn. Cố vấn cho tỷ phú Bill Gates bày tỏ lo lắng về sức khỏe của ông. Một thành viên đảng Cộng hòa kêu gọi chuyên gia y tế hàng đầu nước Mỹ "tiếp tục nói lên sự thật về khoa học" bất chấp sự hoài nghi từ các thành viên trong đảng và chính ông Trump.
"Tôi nhận được rất nhiều loại câu hỏi. Hầu hết mọi người đều có chút bối rối về các thông điệp hỗn loạn được phát đi từ Nhà Trắng... Mọi người vẫn biết tôi là người sẽ hồi đáp khi mọi người yêu cầu giúp đỡ ngay cả khi điều đó mất nhiều thời gian. Và thực sự là nó rất tốn thời gian, nhưng tôi vẫn trả lời", ông nói.
Các email được công bố mới đây cho thấy, ông Fauci thực sự đã cố gắng hồi đáp nhiều thư nhất có thể, kể cả khi chúng được gửi tới vào nửa đêm.
Ngay cả khi ông Trump liên tục công kích Trung Quốc, ông Fauci vẫn duy trì liên lạc với Giám đốc CDC của quốc gia tỷ dân.
Hôm 8/4, Gao gửi thư hỏi thăm khi đọc tin và thấy bạn mình bị những người ủng hộ Trump đe dọa.
"Cảm ơn lời nhắn của ông. Bất chấp việc có một số người điên trên thế giới này, tất cả đều vẫn ổn", ông Fauci hồi đáp 3 ngày sau đó.
Nhiều quan chức Mỹ lo ngại những "người điên" này sẽ đe dọa tới an toàn của chuyên gia dịch tễ hàng đầu nước mình.
"Tôi đánh giá rất cao cách ông dành thời gian và tâm huyết để tiếp cận với cộng đồng da màu... Ông cũng nên coi chừng với những mối họa xung quanh", Freddie Barnes, quan chức làm việc tại Sở An toàn Công cộng Bắc Carolina viết.
Hôm 14/4/2020, thời điểm Mỹ ghi nhận gần 3.000 người chết/ngày vì COVID-19, ông Fauci nhận được danh sách câu hỏi từ quan chức cấp cao trong Văn phòng Tổng Y sỹ trong quân đội Mỹ và Bộ Chỉ huy Quân y Mỹ.
Ông Fauci thường xuyên xung đột với Tổng thống Trump về cách chống dịch. (Ảnh: Reuters)
Các câu hỏi bao gồm liệu virus có lây nhiễm từ xác chết không? Người từng dùng hydroxychloroquine trong nhiều năm có thể nhiễm virus không? Khẩu trang và găng tay có thực sự hiệu quả?
Cuối cùng là câu hỏi: "Điều gì khiến ông phải thức đêm, có liên quan tới COVID-19 không?".
Fauci chuyển tiếp một số email tới các hòm thư các cố vấn hàng đầu mình và yêu cầu soạn giúp ông câu trả lời.
"Trước đây tôi từng nói điều khiến tôi không ngủ được là nỗi lo về khả năng bùng phát một đại dịch nhiễm trùng đường hô hấp. Giờ thì nó đang hiển hiện. Điều khiến tôi phải thức đêm giờ là việc phải suy nghĩ về cách phản ứng, phát triển của vaccine và phương pháp điều trị hiệu quả cho COVID-19", ông viết trong email gửi đi vài ngày sau đó.
Trong những ngày đầu của đại dịch, dường như tất cả mọi người đều muốn được "liên quan" tới Fauci.
Nhiều tổ chức viết thư tới đề nghị trao cho ông các danh hiệu, giải thưởng.
Hệ thống thanh toán trực tuyến thành công nhất thế giới PayPal muốn ông tới nói chuyện với 23.000 nhân viên của họ.
Michael Milken, chủ tịch Viện Milken - một tổ chức tư vấn có trụ sở tại California muốn ông đưa ra các chia sẻ độc quyền. Cựu Bộ trưởng Giao thông vận tải Mỹ Anthony Foxx muốn người được mệnh danh là "bác sỹ quốc dân" đưa ra lời khuyên cho ngành du lịch. Các hãng truyền thống Italia xin ông một cuộc phỏng vấn.
"Làm thế nào để từ chối họ một cách lịch sự bây giờ", Fauci đắn đo hỏi các trợ lý.
Hôm 1/4, các email cho thấy ông Fauci nói chuyện qua điện thoại với Bill Gates về hy vọng hợp tác với quỹ từ thiện của tỷ phú người Mỹ. Ông Fauci cũng có các cuộc trao đổi với người sáng lập Facebook, Mark Zuckerberg về việc thiết lập một trung tâm thông tin về COVID-19 trên mạng xã hội và với nam diễn viên Morgan Freeman, người đề nghị sẽ đăng tải các thông điệp chống COVID-19 trên trang Twitter hơn 100.000 người theo dõi của mình.
Vào ngày 10/4, Hạ nghị sĩ Fred Upton gửi mail cho Fauci hỏi về hydroxychloroquine, loại thuốc khi đó được ông Trump thúc đẩy như một phương pháp điều trị COVID-19 dù có rất ít bằng chứng về hiệu quả của nó.
Hôm sau, ông Fauci trả lời rằng không có đủ dữ liệu để đưa ra bất cứ kết luận cuối cùng nào. Các cuộc trao đổi giữa họ tiếp tục duy trì những ngày sau đó.
Ông Upton cố gắng giải thích vì sao các đồng nghiệp của mình phản đối thông qua các gói cứu trợ COVID-19 và nhắn gửi: "Mong ông hãy tiếp tục là người nói lên sự thật về khoa học".
Phản hồi sau đó 5 giờ, ông Fauci viết: "Cảm ơn, Fred. Tôi đánh giá cao ghi chú của ông".
Mặc dù Fauci thường xuyên xung đột với Tổng thống Trump, nhưng các email cho thấy ông tránh chỉ trích nhà lãnh đạo Mỹ khi đó.
Nhiều email cho thấy ông vẫn giữa liên lạc chặt chẽ với các quan chức Nhà Trắng.
Các email cũng chỉ ra rằng Fauci đôi khi "hoang mang" khi công chúng tung hô mình quá nhiều.
Hôm 31/3, một đồng nghiệp của Fauci gửi cho ông Fauci bài báo của Washington Post với tiêu đề "Bánh rán Fauci, tất Fauci, các tác phẩm nghệ thuật vẽ Fauci: Chuyên gia về COVID-19 thu hút một lượng lớn người hâm mộ".
"Ảo quá. Mong mọi chuyện sớm dừng lại", ông Fauci trả lời.
Vào một ngày khi buổi họp giao ban cập nhật tình hình COVID-19 bị hủy bỏ, Fauci gửi tới các nhân viên của mình tin nhắn với biểu tượng hình mặt cười.
Nhưng đó là các email với nội dung vui đùa hiếm hoi. Hầu hết còn lại đều là các nội dung nghiêm trọng.
Trong một cuộc trao đổi, một người quen cũ của Fauci kêu gọi ông "đứng lên nắm quyền và nói ra sự thật phũ phàng với người dân Mỹ".
"Giới chức lãnh đạo từ cấp cao nhất đang bị thiếu hụt và không đủ năng lực. Họ đang gây nguy hiểm cho người dân Mỹ. Chúng tôi cần một phản ứng thống nhất và chuyên nghiệp của liên bang đối với cuộc khủng hoảng chưa từng có này. Cha tôi được sinh ra khi đại dịch hiện đại đầu tiên trên thế giới bùng phát và tôi thực sự không muốn thấy ông ấy phải ra đi trong đợt dịch này", chủ email tự mô tả mình là "người tới từ tầng lớp lao động" từng uống bia với Fauci ở Colorado viết.
"Cám ơn ghi chú của cậu", ông Fauci đáp lại trong vài giờ.