Chiều 20/10, tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, Viện trưởng VKSND tối cao Lê Minh Trí trình bày tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.
Ông Lê Minh Trí cho biết, hiện nay, tất cả công an xã được tổ chức chính quy, đóng vai trò quan trọng trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự xã hội, đã và đang góp phần hiệu quả trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 hiện nay đang diễn ra phức tạp, phải xử lý ngay vụ việc tại địa bàn cơ sở.
Tuy nhiên, khoản 3 Điều 146 Bộ luật Tố tụng Hình sự chưa quy định công an xã được kiểm tra, xác minh sơ bộ trong tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm như công an phường, thị trấn, đồn công an; dẫn đến công an xã chưa phát huy tốt được vai trò chính quy; không kịp thời giảm tải khối lượng công việc lớn cho cơ quan điều tra công an cấp huyện ở các địa phương trong tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
Viện trưởng VKSND tối cao Lê Minh Trí trình bày tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng Hình sự.
Do đó, VKSND tối cao đề xuất dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng Hình sự tại khoản 1 Điều 1 dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 146 theo hướng bổ sung trách nhiệm kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm đối với công an xã (tương đương với trách nhiệm của công an phường, thị trấn, đồn công an).
Cụ thể, công an xã, phường, thị trấn, đồn công an có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, lập biên bản tiếp nhận, tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ và chuyển ngay tố giác, tin báo về tội phạm kèm theo tài liệu, đồ vật có liên quan cho cơ quan điều tra có thẩm quyền.
Sau khi nghe tờ trình của Viện trưởng VKSND Tối cao, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng Hình sự.
Theo đó, Ủy ban Tư pháp tán thành chủ trương bổ sung trách nhiệm cho công an xã trong tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm với những lý do như đã nêu trong tờ trình của VKSND tối cao và nhận thấy, quy định tại khoản 3 Điều 146 Bộ luật Tố tụng Hình sự phân biệt trách nhiệm của công an phường, thị trấn, đồn công an khác với trách nhiệm của công an xã do tại thời điểm xây dựng Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015, công an xã chưa được bố trí chính quy như công an phường, thị trấn, đồn công an.
Tuy nhiên, trên cơ sở quy định mới của Luật Công an nhân dân năm 2018, Bộ Công an đã triển khai đề án bố trí công an chính quy đảm nhiệm các chức danh công an xã nên việc sửa đổi, bổ sung trách nhiệm của công an xã giống như công an phường, thị trấn, đồn công an là phù hợp và cần thiết.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng Hình sự.
Đồng thời, xuất phát từ quy định của pháp luật hiện hành về vị trí, vai trò của công an xã chính quy và căn cứ điều kiện thực tiễn hiện nay thì việc giao thêm trách nhiệm cho công an xã sẽ phát huy nguồn lực của lực lượng này trong việc kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo tiếp nhận được và tạo điều kiện giải quyết kịp thời các vụ việc ngay từ giai đoạn mới phát hiện.
Về thời điểm sửa đổi, bổ sung quy định này, Ủy ban Tư pháp cho biết, đa số ý kiến tán thành việc sửa đổi khoản 3 Điều 146 của Bộ luật Tố tụng Hình sự ngay trong lần sửa đổi này để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, phát huy nguồn lực của công an xã để kịp thời xử lý các vụ việc tại địa bàn cơ sở ngay khi tiếp nhận tố giác, tin báo, đồng thời giúp giảm tải cho cơ quan CSĐT công an cấp huyện khi thực hiện việc điều động số lượng lớn cán bộ, chiến sỹ xuống cấp xã.
Tuy nhiên, còn có ý kiến đề nghị chưa sửa đổi khoản 3 Điều 146 của Bộ luật Tố tụng Hình sự trong lần sửa đổi này vì cần được xem xét, đánh giá kỹ hơn về năng lực đội ngũ cán bộ, điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật để bảo đảm tính khả thi.