Tàu điện khí hóa, tốc độ tối đa 320 km/h
Trong báo cáo gửi Ban Chỉ đạo các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm mới đây, Bộ Giao thông Vân tải (GTVT) cho biết, dự án Đường sắt cao tốc trên trục Bắc - Nam dự kiến dài 1.545 km, là đường sắt tốc độ cao, đường đôi, khổ 1.435 mm. Dự án sử dụng công nghệ điện khí hóa động lực phân tán, tốc độ khai thác tối đa khoảng 320 km/h.
Dự án có điểm đầu tại ga Ngọc Hồi (Hà Nội), điểm cuối tại ga Thủ Thiêm (TP.HCM), đi qua 20 tỉnh, thành phố, gồm: Hà Nội, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nằng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai, TP.HCM.
Đường sắt Việt Nam rất cần được hiện đại hóa. (Ảnh: Saigonrailways).
Tổng mức đầu tư dự kiến toàn bộ dự án khoảng 58,71 tỷ USD. Trong đó, 1,98 tỷ USD chi phí giải phóng mặt bằng, chi phí xây dựng 31,58 tỷ USD, chi phí thiết bị 15 tỷ USD, chi phí quản lý dự án, tư vấn… khoảng 5,82 tỷ USD, chi phí dự phòng 4,07 tỷ USD.
Để bảo đảm hiệu quả đầu tư và phù hợp với khả năng cân đối nguồn lực, nhu cầu vận tải, dự án sẽ được phân kỳ đầu tư thành 2 giai đoạn.
Giai đoạn 1 đầu tư đoạn Hà Nội - Vinh và đoạn Nha Trang - TP.HCM, chiều dài 665 km, tổng mức đầu tư dự kiến 24,72 tỉ USD. Trong đó, chuẩn bị đầu tư cho toàn tuyến giai đoạn 2020 - 2026, thi công giai đoạn 2027 - 2031 và đưa vào khai thác khoảng năm 2032.
Ở giai đoạn 2, đầu tư đoạn Vinh - Nha Trang để nối thông toàn tuyến, chiều dài 894 km, tổng mức đầu tư dự kiến 33,99 tỉ USD. Trong đó, khoảng năm 2040 đưa vào khai thác đoạn Vinh - Đà Nẵng, năm 2045 - 2050 khai thác đoạn Đà Nẵng - Nha Trang.
Tháng 9 sẽ trình Bộ Chính trị
Báo cáo của Bộ GTVT cho hay, theo chương trình làm việc của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2021 và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ này đã xây dựng Đề án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam và lấy ý kiến Ban Kinh tế Trung ương, các Ủy ban của Quốc hội gồm Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Tài chính - Ngân sách, Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường.
Trên cơ sở các ý kiến góp ý, Bộ GTVT tiếp thu, hoàn thiện và trình Bí thư Ban Cán sự đảng Chính phủ - Thủ tướng ngày 20/9/2021. Tuy nhiên, do dự án đang được Hội đồng thẩm định Nhà nước thẩm định, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bí thư Ban Cán sự đảng Chính phủ, Ban Cán sự đảng Bộ GTVT đã có văn bản ngày 6/10/2021 gửi Văn phòng Trung ương Đảng đề nghị báo cáo Bộ Chính trị cho phép lùi thời hạn báo cáo về chủ trương đầu tư dự án đến khi có kết quả thẩm định của Hội đồng thẩm định.
Theo Chương trình làm việc của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2022, dự kiến tháng 9/2022 sẽ trình Bộ Chính trị xem xét, có ý kiến về chủ trương đầu tư dự án.
Trước đó, từ năm 2005 đến nay, Bộ GTVT đã triển khai nhiều nghiên cứu. Năm 2009, báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đã được Hội đồng thẩm định Nhà nước thông qua, Bộ Chính trị tán thành về chủ trương đầu tư, tuy nhiên chưa được Quốc hội thông qua vào kỳ họp tháng 5/2010.
Thực hiện Nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương và chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ GTVT đã rà soát, cập nhật bổ sung hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án.
Quá trình nghiên cứu, Bộ GTVT đã tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo lấy ý kiến của các cơ quan, chuyên gia, nhà khoa học, đã thống nhất bằng văn bản với 20 địa phương có dự án đi qua và tổ chức lấy ý kiến bộ, ban, ngành liên quan.
Chính phủ, Ban Kinh tế Trung ương, Ủy ban Khoa học Công nghệ & Môi trường - Quốc hội Khóa XIV, Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam đã tổ chức nhiều cuộc họp, hội thảo, tiếp thu ý kiến, Bộ GTVT đã hoàn chỉnh báo cáo nghiên cứu tiền khả thi trình Thủ tướng vào tháng 2/2019.
Với quy mô dự án thuộc tiêu chí dự án quan trọng quốc gia, ngày 11/7/2019, Thủ tướng quyết định thành lập Hội đồng thẩm định Nhà nước để thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án.