Thời gian gần đây dư luận xôn xao về việc PGS.TS Trần Văn Ơn - giảng viên trường ĐH Dược Hà Nội bức xúc lên tiếng về việc hình ảnh và uy tín khoa học của mình bị nhiều người lợi dụng để quảng cáo trên các trang mạng bán hàng thực phẩm chức năng. Cuộc trao đổi với PGS.TS Trần Văn Ơn dưới đây phần nào đã hé lộ nguyên nhân vì sao hình ảnh của thầy bị lợi dụng nhiều.
- Nghe nói, việc thầy bị sử dụng trái phép hình ảnh và uy tín khoa học cũng xảy ra vài năm nhưng vì sao đến thời điểm này thầy mới lên tiếng?
Trong một chuyến công tác vào Gia Lai gần đây, một bác ngập ngừng tới nói: “Rất cảm ơn thầy, nhưng…thầy xem lại đi, thầy nói là bệnh tiểu đường chữa được, theo tôi là không được… đúng”. Tôi ớ người ra không hiểu vì sao. Sau đó xác định được nguồn cơn xuất phát từ dòng quảng cáo trên một trang mạng bán hàng sản phẩm hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.
Mặc dù tôi chỉ là một dược sĩ nghiên cứu về dược liệu, thực vật, không phải bác sĩ, nhưng gần đây tuần nào cũng có vài người gọi điện hỏi tôi về thuốc chữa bệnh tiểu đường. Qua xác minh tôi cũng được biết việc này xuất phát từ nhiều trang fanpage, website bán hàng lấy hình ảnh và mạo danh uy tín khoa học của tôi đưa vào các bài viết trên đó.
Thậm chí, phát biểu của tôi trong các lần trả lời phỏng vấn trên truyền hình bị cắt ghép thay đổi hoàn toàn nội dung thành bài quảng cáo bán những sản phẩm mà tôi không hề biết.
Điều này khiến tôi tôi không chỉ bức xức về việc bị lợi dụng uy tín mà sợ nhất là các cá nhân, tổ chức lợi dụng đó để bán những sản phẩm không được kiểm soát về chất lượng, thậm chí không đảm bảo an toàn…. Nếu sử dụng những sản phẩm này thì biến chứng sẽ khôn lường, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh.
- Theo thầy đâu là lý do chính khiến hình ảnh và uy tín khoa học của thầy bị đối tượng xấu lợi dụng?
Có lẽ đều liên quan đến các công trình nghiên cứu về dược liệu Dây thìa canh nói chung và Dây thìa canh lá to nói riêng có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường (một bệnh lý khá phổ biến ở thế kỷ 21) mà tôi dày công nghiên cứu trong nhiều năm qua đã được công bố.
Cụ thể, từ năm 2006, tôi và các công sự của trường ĐH Dược Hà Nội có chủ trì triển khai đề tài khoa học cấp Bộ về: “Nghiên cứu các dược liệu và bài thuốc có tác dụng hạ đường huyết”. Mục tiêu của công trình nghiên cứu này là việc tìm các cây thuốc, bài thuốc dân gian có tác dụng trong việc điều trị bệnh tiểu đường. Trong quá trình nghiên cứu có thấy cây Dây thìa canh có tác dụng với bệnh tiểu đường nổi bật (thế giới đã phát hiện ra công dụng chữa bệnh của loại cây này từ hàng nghìn năm trước).
Sau đó, tôi tiếp tục nghiên cứu chuyên sâu hơn về dược liệu này và phát hiện Dây thìa canh lá to vừa không có độc tố, vừa có tác dụng lớn gấp đôi so với cây Dây thìa canh lá nhỏ thông thường. Chính vì thế, tôi đã tìm cách bảo lưu, phát triển nguồn giống cây này tại vườn thực vật của trường Đại học Dược Hà Nội.
Năm 2014 tôi tham gia vào nghiên cứu một đề tài khoa học cấp Bộ khác về: “Nghiên cứu sản xuất chế phẩm hỗ trợ điều trị tiểu đường từ cây Dây thìa canh lá to”. Kết quả nghiên cứu hoa học cho thấy những bằng chứng công dụng thực sự của dược liệu đối với bệnh tiểu đường. Năm 2015, cây Dây thìa canh đã chính thức được đưa vào Dược điển Việt Nam.
- Thầy có thể nói cụ thể hơn về những kết quả nghiên cứu công dụng của dược liệu Dây thìa canh lá to đối với bệnh lý tiểu đường?
Theo các nhà nghiên cứu trên thế giới tổng kết thì cây Dây thìa canh lá to có tới 11 tác dụng từ tác dụng hạ đường huyết, hạ lipid, giảm cân cho đến chống viêm, giảm loét dạ dày, bảo vệ gan, chống oxy hóa, kháng khuẩn, chống dị ứng hay ức chế tế bào ung thư…
Tuy nhiên, tựu chung lại thì dược liệu này nổi bật nhất với tác dụng hạ đường huyết rất tốt khi nó vừa ức chế tạo glucose ở ruột (tốt tương đương như dùng thuốc tây Acarbose, Miglitol, Voglibose), ngăn cản hấp thu đường ở ruột (điều này ở các dòng thuốc Tây không có được), lại vừa ngăn cản quá trình chuyển hóa glycogen thành glucose từ gan ( tương đương như dùng thuốc tây là nhóm Metformin hay Insulin). Đặc biệt nó còn có công dụng tái tạo tế bào B đảo tụy.
Chính vì thấy được công dụng của dược liệu này mà nhiều người đã tìm cách sản xuất sản phẩm để bán. Tuy nhiên, nếu sản xuất sản phẩm tốt đạt chất lượng không sao nhưng nếu vì lợi nhuận mà làm ra những sản phẩm kém chất lượng (trộn dược liệu Dây thìa canh với các loại dược liệu khác không đảm bảo hàm lượng) hay hàng giả (trộn với với tâm dược, hóa chất cấm) rồi để người bệnh tiểu đường dùng trong thời gian dài thì nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng người bệnh là khôn lường.
Xin cảm ơn PGS.TS Trần Văn Ơn
PGS.TS Trần Văn Ơn cho biết, ông chỉ ký hợp đồng đôc quyền khai thác hình ảnh của ông với Công ty CP Dược Khoa (tiền thân là một DN thuộc trường ĐH Dược Hà Nội).
Đây cũng chính là đơn vị được ông chuyển giao đề tài nghiên cứu khoa học và vùng trồng nguyên liệu cây Dây thìa canh lá to để sản xuất ra sản phẩm viên nang tiểu đường DKbetics và trà túi lọc DKbetics với nguyên liệu 100% từ cây Dây thìa canh lá to được trồng theo tiêu chuẩn Organic “Không phân bón hóa học, Không thuốc diệt cỏ, Không thuốc trừ sâu hóa học, Không biến đổi gen” để đảm bảo nguồn dược liệu sạch, an toàn.