Hàng không đáp ứng tốt cả an toàn phòng dịch và phát triển kinh tế

TS Bùi Doãn Nề cho rằng ngành hàng không và các tỉnh, thành phố có sân bay, đặc biệt là Hà Nội, TP.HCM đều là các trung tâm kinh tế, khoa học công nghệ cả nước, đáp ứng điều kiện ứng dụng công nghệ, tổ chức phòng chống dịch khoa học, đơn giản, hiệu quả, bảo đảm an toàn phòng dịch và phát triển kinh tế.  

Rào cản cách ly làm khách bay bỏ chuyến

- Ông đánh giá thế nào khi ngày đầu mở cửa bầu trời với 19 đường bay nội địa nhưng các hãng hàng không chỉ khai thác được 6 đường bay?

Con số này hoàn toàn trái ngược với nhu cầu, mong muốn của khách hàng và các hãng hàng không. Nhu cầu lớn, các hãng đã sẵn sàng, nhưng hôm qua một số địa phương như Hà Nội, Hải Phòng có thể do chưa đủ thông tin nên  tiếp tục đưa ra các rào cản ngăn, trở khách, tạo nút thắt trong việc đi lại bằng đường hàng không (chiều nay hai thành phố này bỏ quy định cách ly tập trung).

TS Bùi Doãn Nề, PCT - Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp hàng không Việt Nam.

Để mở bay thương mại chở khách định kỳ, Bộ GTVT, Bộ Y tế và các địa phương đã họp bàn góp ý nhiều lần xây dựng quy định thạm thời về triển khai các đường bay nội địa chở khách định kỳ. Trong giai đoạn ngắn ban đầu mở bay, Chính phủ, Bộ Y tế và Bộ GTVT đã thận trọng đưa ra yêu cầu cao hơn hẳn mức cần thiết khi yêu cầu khách bay tiêm đủ 2 mũi vaccine, kết quả xét nghiệm âm tính và phải cách ly tại nhà tại nơi đến.

Nhưng các tỉnh, thành phố nói trên vẫn yêu cầu cách ly tập trung 7 này, sau đó là cách ly tại nhà, mọi chi phí cách ly khách phải tự chi trả khiến nhiều khách không bay nữa. Hôm qua, một số hãng phải hủy chuyến vì không có khách. Có chuyến đã bay chỉ với 10, 20 khách…

Việc cách ly, kể cả cách ly tại nhà như vậy, vừa gây lãng phí cho hãng, vừa làm tăng chi phí quá cao cho khách bay, đặc biệt là ảnh hưởng nghiêm trọng đến mục tiêu phục hồi phát triển kinh tế, đưa hàng triệu lao động trở lại nhà máy… của Chính phủ.  

- Vậy VABA đã ý kiến với các địa phương thế nào?

Chúng tôi đã có văn bản gửi UBND các tỉnh, trong đó nêu rõ việc mở bay căn cứ vào chiến lược phòng chống Covid mới khi Chính phủ công bố chuyển sang trạng thái ‘Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả dịch bệnh COVID-19’. 

Ngành hàng không Việt Nam sẽ tiên phong chuyển sang trạng thái mới, sẽ thực hiện nghiêm túc, khoa học, hiệu quả các chính sách, quy định mới về phòng chống dịch và phục hồi phát triển kinh tế của Chính phủ.

Nếu tiếp tục giãn cách xã hội quy mô lớn, kéo dài và cát cứ như vừa qua thì sẽ gây thiệt hại ngày càng trầm trọng hơn trên nhiều lĩnh vực. Chúng tôi mừng là trước những ách tắc trong ngày đầu mở bay chở khách, chiều qua, Thủ tướng đã ra công điện yêu cầu các địa phương thực hiện đúng chỉ đạo của Chính phủ, Bộ GTVT và Bộ Y tế, chấn chỉnh, xử lý kịp thời các trường hợp tự đặt ra các quy định, các yêu cầu trái với chỉ đạo, hướng dẫn.

Chúng tôi cũng kỳ vọng sau đợt thí điểm cách ly này, từ 21/10, khách âm tính (kể cả chưa tiêm vaccine) sẽ được bay và không phải cách ly dưới bất kỳ hình thức nào. Ngành vận tải nói chung, hàng không nói riêng sẽ được hoạt động bình thường theo chủ trương của Chính phủ.         

Xét nghiệm nhanh để tránh F0 lên tàu bay 

- Cơ sở nào để VABA đề nghị không cần cách ly khách bay?

Trong văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố, chúng tôi đã nêu rõ: Nền tảng phòng vệ Covid của ngành hàng không và các địa phương bùng phát có dịch trong thời gian qua khá tốt. Các tỉnh, thành đều đạt tỷ lệ được tiêm vaccine rất cao.

Còn với ngành hàng không thì toàn bộ tiếp viên, phi công, nhân viên tham gia quá trình bay đều tiêm đủ 2 mũi. Phương thức quản lý, vận hành của hàng không đòi hỏi tính an toàn rất cao với công nghệ tân tiến của thời đại. Ngành hàng không đã có nhiều kinh nghiệm bay giải cứu công dân khỏi các tâm dịch, có kinh nghiệm phòng, chống Covid.  

Thực hiện xét nghiệm nhanh để tránh F0 lên tàu bay.

Tàu bay là phương tiện vận chuyển được đánh giá thuộc loại an toàn nhất trong các loại hình vận tải công cộng. Môi trường trên tàu bay được đánh giá gần đạt độ vô trùng.

Ngành hàng không nhận thức rất rõ yêu cầu đi lại là không mang F0 từ tỉnh này đến tỉnh khác. Vì vậy, vấn đề quan trọng nhất là xét nghiệm chứ không phải vaccine. Do đó, các hãng hàng không đã và đang phối hợp với bệnh viện chuẩn bị phương án test nhanh COVID-19 với tất cả các khách chiều đi tại cảng hàng không trước khi lên tàu bay (kể cả khách đã có kết quả âm tính trong 3 ngày gần nhất trước khi đến cảng hàng không).

Vì sao vậy? Vì có thể sau khi xét nghiệm khách vẫn đi lại, vô tình tiếp xúc với F0, F1 mà không biết và tính năng truy vết trên ứng dụng chưa được bật. Để bịt lỗ hổng này, trước khi lên tàu bay khách cần test nhanh, chỉ vài phút với chi phí thấp và bật chế độ truy vết trên ứng dụng. Lên máy bay rồi thì tất cả đều đã âm tính và không ai phải lo lắng về nguy cơ đến từ khách dọc đường.

Làm tốt xét nghiệm như vậy thì điều kiện về tiêm vaccine mới được đi tàu bay là không cần thiết, không phù hợp với thực tiễn. Thực tế tuy chưa ai bắt buộc làm việc này nhưng hãng như Vietjet đã tiên phong test nhanh COVID-19 cho tất cả khách trước khi lên tàu bay. Hãng này đang xét nghiệm miễn phí cho toàn bộ khách bay từ TP.HCM (trước khi lên tàu bay) đi các tỉnh, thành trong nước.

Tiên phong phòng dịch và phát triển kinh tế 

- Ngành hàng không đang rất tự tin phòng dịch và bật dậy?

Chúng tôi có kinh nghiệm và luôn cập nhật, học hỏi kinh nghiệm phòng chống dịch của hàng không thế giới và thực tiễn ở Việt Nam. Chúng tôi nhận thức rõ rằng mỗi người dân, mỗi gia đình, mỗi doanh nghiệp, mỗi hãng bay sẽ là hạt nhân của pháo đài phòng chống dịch. Phương pháp đơn giản, hiệu quả nhất, theo chúng tôi, tập trung ở 3 khâu then chốt: Công nghệ + Xét nghiệm + Vaccine và thuốc điều trị.     

Với công nghệ, theo tôi, giai đoạn này cần đặc biệt ưu tiên tính năng truy vết của ứng dụng. Đây là công cụ hữu hiệu hỗ trợ công tác phòng, chống dịch và khách bay nào cũng có thể làm tốt được điều này. Mỗi khách bay cũng đều bắt buộc phải khai báo y tế, trong đó có số điện thoại, địa chỉ nhà riêng.

Ngành hàng không sẵn sàng phối hợp cung cấp danh sách và thông tin y tế của từng khách bay cho Ban chỉ đạo phòng chống dịch cấp tỉnh nơi đến, thậm chí đến từng UBND cấp xã để phối hợp quản lý, giám sát và phản ứng nhanh nếu có phát sinh người cần cách ly, truy vết.         

Hàng không là động lực phát triển kinh tế đất nước. Các hãng hàng không bay bình thường trở lại sẽ có vai trò, ý nghĩa rất to lớn trong việc phục hồi, phát triển kinh tế, xã hội, văn hoá, giáo dục… của các địa phương có cảng hàng không và với đất nước. Các tỉnh, thành phố có sân bay, đặc biệt là Hà Nội, TP.HCM đều là các trung tâm kinh tế, khoa học công nghệ của cả nước cho nên, theo tôi, cần đi đầu trong việc chuyển trạng thái phòng chống dịch và ứng dụng công nghệ để đơn giản hóa và tăng hiệu quả phòng chống dịch, phục hồi sản xuất, cải thiện thu nhập, nâng cao đời sống nhân dân.

Đây cũng là trách nhiệm của ngành hàng không và các tỉnh, thành đối với nhân dân, với đất nước.