Dân Ấn Độ vẫn chưa sợ COVID-19?

"Tháng 4 và tháng 5 chẳng khác nào phiên bản 11/9 của chúng tôi", Saurav Vashist - chủ một doanh nghiệp sữa ở Ấn Độ cho biết. Vashist nhớ lại tình cảnh đau thương cách đây vài tháng khi mọi người chỉ biết ngồi trong nhà và chờ tới lượt mình nhiễm bệnh. Nỗi sợ hãi bao trùm khắp nơi. 

Nhưng hiện tại, những người sống sót sau đại dịch cảm thấy như họ bất khả chiến bại. 

"Bây giờ tôi thấy khá thoải mái với nó", người đàn ông 35 tuổi chia sẻ. 

Tuần trước, Vashist tụ tập uống rượu với nhóm bạn thân. Với họ, ký ức kinh hoàng những ngày trước chỉ còn trong quá khứ. 

Sóng thần COVID-19

Vashist cho biết nhiều người mà anh quen đều từng mất người thân vì dịch bệnh. Vài người hàng xóm và 3 nhân viên của anh chết vì COVID-19. Bản thân Vashist cũng nhiễm bệnh và ốm hơn 1 tuần hồi tháng 4. 

Vào thời điểm đỉnh dịch đầu tháng 5, Ấn Độ ghi nhận tới hơn 400.000 ca bệnh và hơn 4.000 người chết trong ngày. Các bệnh viện rơi vào tình trạng quá tải, oxy thiếu hụt nghiêm trọng, nhiều bệnh nhân chết ngay trên hành lang và trước cổng bệnh viện. 

Làn sóng COVID-19 hồi tháng 4,5 gây thiệt hại nặng nề ở Ấn Độ. (Ảnh: Reuters)

Khi nhà xác, lò hỏa táng ở Ấn Độ không còn chỗ trống, các gia đình thả xác bệnh nhân xuống sông Hằng hoặc vùi nông dưới lớp cát ven sông.  

“Mọi thứ đã vượt khỏi tầm kiểm soát. Oxy cạn kiệt. Rất khó để tìm giường bệnh. Không thể làm xét nghiệm vì phải chờ đợi hơn một tuần lễ. Hệ thống y tế gần như sụp đổ”, Ramanan Laxminarayan, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu dịch bệnh tại New Delhi cho hay. 

Những kẻ đầu cơ trục lợi rao bán oxy, thuốc, giường bệnh với giá trên trời. Một số đối tượng làm giả các mặt hàng và bán lại cho các gia đình đang tuyệt vọng với giá cắt cổ.

Khi dịch bệnh ở thành phố có dấu hiệu thuyên giảm, các vùng quê lại bùng phát mạnh các ca nhiễm. Các lang băm địa phương nhân cơ hội này dụ các bệnh nhân tới cơ sở chữa trị "tại gia" dưới các gốc cây thay vì mòn mỏi chờ đợi giường điều trị trong bệnh viện công. 

Cơn sóng thần ở Ấn Độ trở thành nỗi ác mộng với nhiều người, đồng thời trở thành lời cảnh tỉnh không thể thực tế hơn cho các nước khác. 

Cuộc sống bắt đầu trở lại bình thường

Nhưng đó là câu chuyện cách đây hơn 2 tháng. Hiện tại với nhiều người Ấn Độ, dịch bệnh đã qua đi và họ học cách rũ bỏ quá khứ.

Cuối tuần trước, một quán bar trên cao ở thủ đô New Delhi chật cứng người. Hầu hết tất cả đều không theo khẩu trang. 

Trong số này có Srishtii Guptaa, 29 tuổi từng mất người thân trong làn sóng dịch thứ 2 của Ấn Độ. 

"Cuộc sống vẫn tiếp diễn. Chẳng có gì có thể ngăn được tôi tiệc tùng", Guptaa chia sẻ. 

Guptaa và nhiều người bạn của cô bắt đầu trở lại cuộc sống bình thường khi các biện pháp chống dịch được dỡ bỏ. 

Khu chợ đông đúc ở thành phố Gurgaon, Ấn Độ. (Ảnh: DW)

Ở thủ đô New Delhi và nhiều thành phố khác, người dân đổ về các trung tâm mua sắm. Họ tụ tập tại các quán bar, ăn tối tại các nhà hàng, phớt lờ quy định đeo khẩu trang và giãn cách xã hội. 

Sau đỉnh dịch hồi đầu tháng 5, số ca bệnh ở Ấn Độ hiện chỉ bằng 1/10, dưới 40.000 ca/ngày. 

Theo các chuyên gia, khi dịch bệnh tấn công khắp quốc gia đông dân thứ hai thế giới, một phần lớn dân số Ấn Độ đã đạt được độ miễn dịch nhất định. Nghiên cứu được công bố tháng trước cho thấy khoảng 2/3 người dân nước này có kháng thể chống lại SARS-CoV-2.

Nhiều người Ấn Độ tự tin về điều đó, họ cho rằng bản thân đã được miễn dịch nên coi thường các bệnh pháp phòng dịch. Số khác thì cho rằng không thể mãi trốn tránh mà cần học cách sống chung với dịch. 

"Thật tuyệt vời khi được gặp lại mọi người", Anushka Bishnol, kỹ sư phần mềm 29 tuổi chia sẻ sau 2 tháng giam mình trong nhà vì nhiễm nCoV. Hiện tại, Bishnol tin tưởng kháng thể sẽ bảo vệ mình. 

Những ngày này, bờ sông Hằng ở khu vực thành phố thành phố Varanasi đông nghịt các tín đồ theo đạo Hindu. Họ tụ tập về đây để tham dự lễ hội tại các ngôi đền trong thành phố. Chẳng mấy ai đeo khẩu trang, tuân thủ giãn cách dù Varanasi vẫn đang áp dụng lệnh phong tỏa để hạn chế tụ tập đông người trong tháng lễ.

"Đây là thành phố Varanasi, quê hương của thần Shiva. Mọi người tới đây để cầu nguyện. Chúng tôi được thần phù hộ, COVID-19 chẳng là gì hết", một tín đồ cho biết. 

Pandey - một thầy tu sĩ thì khẳng định: "Sao phải sợ COVID-19. Ai có thể vĩ đại hơn thần Shiva. Chúng tôi được thần phù hộ". 

Ác mộng COVID-19 có lặp lại?

Tờ Hindustan Times cảnh báo Ấn Độ có thể chứng kiến sự gia tăng ca nhiễm ngay trong tháng 8 này với khoảng 100.000 ca bệnh/ngày. Trong kịch bản tệ nhất có thể lên tới 150.000 trường hợp. 

"Chờ COVID-19 bùng nổ lần nữa”, Ambrish Mithal, một bác sĩ của bệnh viện Max HealthCare ở New Delhi viết trên Twitter khi chứng kiến cảnh các khu chợ, trung tâm mua sắm chật ních người. 

Các chuyên gia lo ngại Ấn Độ sớm muộn cũng sẽ phải đối mặt với làn sóng bùng dịch mới do vội vàng mở cửa. 

Video: Dân Ấn Độ lại tụ tập bên bờ sông Hằng để tham gia lễ hội

Theo ước tính, khoảng 400 triệu người ở Ấn Độ vẫn chưa đạt miễn dịch với virus. 

Giãn cách xã hội là điều khó khăn ở Ấn Độ. Hàng triệu người có thu nhập thấp không thể làm việc ở nhà. Với nhiều người, COVID-19 chỉ là một trong những căn bệnh truyền nhiễm như bao căn bệnh khác và chẳng thấm tháp gì so với cái đói. Thậm chí cả những người có đủ điều kiện tuân thủ các biện pháp an toàn, họ cũng hành xử như virus không còn hiện hữu. 

Một vấn đề đau đầu với Ấn Độ là biến thể Delta - lần đầu tiên xuất hiện tại nước này vào tháng 10/2020 vẫn đang âm thầm lây lan.

Tuần trước, thống kê cho thấy hệ số lây nhiễm cơ bản (R0) tại một số bang của Ấn Độ đã tăng trở lại lên mức 1 (tức là trung bình 10 ca bệnh sẽ lây cho 10 người). Điều này đồng nghĩa tỷ lệ lây nhiễm của Ấn Độ đang có nguy cơ tăng trở lại. Chưa kể Ấn Độ vẫn đang tiếp tục ghi nhận thêm các ca nhiễm biến thể Delta Plus - đột biến của biến thể Delta và còn nguy hiểm hơn cả Delta. 

Cùng với thách thức đến từ các biến thể COVID-19, giới chức Ấn Độ cũng đang phải đau đầu giải bài toán tiêm chủng. Chưa đến 10% trong số gần 1,4 tỷ người Ấn Độ được tiêm đủ 2 liều vaccine. 

Sự chần chừ của người dân, tâm lý "khinh dịch" cũng như việc thiếu hụt nguồn cung đang là những hòn đá tảng ngáng đường nỗ lực chích ngừa cho dân của chính phủ. 

Số liệu thống kê mới đây cho thấy ca mắc tử vong vì COVID-19 ở Ấn Độ đã tăng trở lại trong 2 tuần qua. Không rõ đà tăng này có duy trì hay không trong bối cảnh "thả cửa" của Ấn Độ như hiện tại. 

"Hành vi của con người luôn đóng vai trò quan trọng đối với đại dịch", Tiến sĩ Lalit Kant - chuyên gia bệnh truyền nhiễm Hội đồng Nghiên cứu Y khoa Ấn Độ cho biết. 

Nhiều chuyên gia cho rằng kịch bản cách đây vài tháng có thể sẽ lặp lại. Và không chừng những người đang cởi khẩu trang, ăn mừng trên những quán bar sẽ sớm phải hối hận.