Cuộc mưu sinh mới của những hộ dân rời 'đất vàng' Hồ Gươm về vùng ven

Những ngày này, tại khu vực quanh Hồ Hoàn Kiếm (Hà Nội), các hạng mục tháo dỡ, giải phóng mặt bằng đang được triển khai nhằm phục vụ dự án mở rộng không gian công cộng.

Cùng với quá trình đó, nhiều hộ dân sinh sống lâu năm trong khu vực đang thực hiện các thủ tục di dời theo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đã được phê duyệt. Việc chuyển đến nơi ở mới đặt ra không ít thay đổi trong sinh hoạt và sinh kế, đặc biệt với những gia đình gắn bó nhiều năm với khu phố trung tâm.

Theo UBND phường Hoàn Kiếm, dự án thu hồi đất khu vực này liên quan tới 47 chủ sử dụng đất, gồm 12 tổ chức và 35 hộ dân. Đến nay, cơ quan có thẩm quyền đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho 25 hộ.

Trong số này, 20 trường hợp đã nhận tiền, gồm 13 hộ nhận trong đợt chi trả ngày 8/12 và 7 hộ nhận vào sáng 10/12. Các trường hợp còn lại tiếp tục được giải quyết theo quy định.

Với một số hộ dân, việc di dời đang được triển khai khẩn trương, đồ đạc được thu dọn, mặt bằng dần bàn giao. Một số gia đình đã nhận đủ tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư và chủ động chuẩn bị cho cuộc sống mới.

Nhiều phụ huynh đã làm thủ tục xin chuyển trường cho con em từ các trường thuộc quận Hoàn Kiếm (cũ) sang trường gần khu tái định cư, chấp nhận thay đổi môi trường học tập để ổn định lâu dài.

Một số lao động trong độ tuổi sản xuất cũng bắt đầu tìm kiếm công việc mới tại khu vực Đông Anh, Việt Hưng hoặc các khu vực lân cận, từ làm công nhân, bảo vệ, dịch vụ đến buôn bán nhỏ.

Chia sẻ với phóng viên, bà Lưu Thị Hường, một hộ dân đã hoàn tất thủ tục nhận tiền và chuyển về khu tái định cư Việt Hưng cho biết gia đình bà đang trong quá trình ổn định lại cuộc sống.

“Con tôi đã làm xong hồ sơ chuyển trường, ban đầu các cháu còn bỡ ngỡ nhưng gia đình xác định phải thích nghi dần. Vợ chồng tôi đang tìm việc làm gần nhà mới, thu nhập chắc chắn chưa thể bằng ở trung tâm, nhưng trước mắt có việc để trang trải là mừng rồi”, bà Hường nói.

Tuy nhiên, cũng có những gia đình chưa nhận tiền đền bù đợt này, họ vẫn nán lại để cố gắng buôn bán, mưu sinh bên cạnh công trường đang tháo dỡ. Một số người thừa nhận công cuộc tìm việc làm ở nơi ở mới gặp nhiều khó khăn do xa trung tâm, mật độ dân cư thưa, việc kinh doanh sẽ ít khách, thu nhập ban đầu giảm đáng kể so với thời gian mưu sinh tại khu vực Hồ Hoàn Kiếm.

Ngồi bên quán nước nhỏ trên vỉa hè ở đầu ngõ 24 Lý Thái Tổ, bà Đỗ Thị Dựa (80 tuổi) bày tỏ sự lo lắng khi chia sẻ về chặng đường sắp tới của gia đình. Theo phương án đã được phê duyệt, gia đình bà được bố trí một căn hộ tái định cư khoảng 50 m² tại khu Thượng Thanh. 

Bà Dựa cho biết ngôi nhà hiện tại là đất ông cha để lại và chưa có sổ đỏ. “Chúng tôi ở từ đời này sang đời khác, chưa bao giờ nghĩ đến chuyện bán, dù có thời điểm người ta hỏi mua tới 300 triệu đồng/m², giờ chưa có nhà, tiền đi thuê cũng không có. Sang đó rồi, không biết làm gì để sống. Ở đây là trung tâm, bán quán trà đá vỉa hè thôi cũng kiếm được vài trăm nghìn mỗi ngày”, bà trăn trở.

“Ngày nào cũng nghe tiếng máy xúc sát bên tai, tôi biết ngày mình phải chuyển đi không còn xa nữa”, bà Dựa nói, rồi bày tỏ mong muốn ngoài chỗ ở, thành phố sẽ quan tâm hơn đến việc bố trí công ăn việc làm, sinh kế mới cho người dân sau di dời.

Cũng thuộc diện di dời, ông Trần Văn Tranh (70 tuổi) cho biết gia đình ông dự kiến nhận tiền đền bù vào cuối tháng 12.

Ngôi nhà gia đình ông đang ở là nhà hợp đồng thuê lâu dài của Nhà nước, diện tích sử dụng khoảng 29 m². Theo bảng giá bồi thường, các gia đình có nhà ở mặt đường, có sổ đỏ sẽ được đền bù với mức giá 340 triệu đồng/m². Các hộ có nhà trong ngõ, có sổ đỏ được áp dụng mức giá khoảng 164,9 triệu đồng/m².

Tuy nhiên, do căn nhà của ông không có sổ đỏ nên chỉ được hưởng 60% giá trị bồi thường gốc. Theo lời ông Tranh, tổng số tiền bồi thường mà gia đình ông nhận được ước khoảng 2 tỷ đồng. “So với giá nhà chung cư hiện nay, số tiền đó chưa mua nổi một căn nào, kể cả ở ngoại thành”, ông Tranh nói.

Bà Lê Thanh Hương, Phó Giám đốc Ban Quản lý Dự án Đầu tư – Hạ tầng UBND phường Hoàn Kiếm, cho biết công tác giải phóng mặt bằng dự kiến kéo dài đến tháng 1/2026. Trường hợp người dân không đồng thuận, thời điểm tiếp nhận mặt bằng có thể lùi đến tháng 4/2026.

Theo UBND phường Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội đã áp dụng chính sách bồi thường, hỗ trợ đặc thù nhằm bảo đảm tiến độ dự án và quyền lợi chính đáng của người dân, với các phương án tái định cư tại Việt Hưng, Thượng Thanh và Đông Anh.

Khu vực phía đông Hồ Hoàn Kiếm có tổng diện tích dự kiến khoảng 2,14 ha, với ranh giới phía tây giáp Hồ Hoàn Kiếm và đường Đinh Tiên Hoàng, phía bắc giáp khu dân cư hiện hữu, phía đông giáp phố Lý Thái Tổ, còn phía nam giáp phố Trần Nguyên Hãn. Tại đây sẽ hình thành một quảng trường lớn kết nối trực tiếp với không gian cây xanh ven hồ, trở thành nơi sinh hoạt cộng đồng, tổ chức sự kiện văn hóa, nghệ thuật, triển lãm.

Công trình được thiết kế gắn liền với hệ thống giao thông công cộng, giúp tăng khả năng tiếp cận, hạn chế phụ thuộc vào xe cá nhân và tạo dựng môi trường thân thiện cho người đi bộ.

Dự án được chia làm 2 giai đoạn:

Giai đoạn 1 tập trung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các chủ sử dụng đất trên diện tích hơn 21.000 m². Khu vực sau cải tạo sẽ có quảng trường lát đá, cây xanh, thảm cỏ, bãi đỗ xe cùng hạ tầng hiện đại gồm cấp thoát nước, chiếu sáng, wifi, camera và nhà vệ sinh công cộng.

Giai đoạn 2 sẽ tập trung nghiên cứu, xây dựng không gian ngầm gồm khoảng 3 tầng hầm, kết nối trực tiếp với ga C9, khu vực này dự kiến tích hợp các chức năng công cộng, văn hóa, thương mại và dịch vụ, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân cũng như du khách.