Ung thư tuyến giáp đứng đầu ca mắc mới, bác sĩ lý giải nguyên nhân

Ước tính trong năm 2025, Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM có hơn 1,08 triệu lượt bệnh nhân đến khám, tăng khoảng 22% so với năm 2024. Cùng năm, bệnh viện ghi nhận hơn 42 nghìn ca ung thư mới, trong đó ung thư tuyến giáp chiếm tỷ lệ cao nhất với 23,2%, tiếp theo là ung thư vú chiếm 18,1%.

Những năm gần đây, ung thư tuyến giáp liên tục giữ vị trí cao nhất, thay thế ung thư vú vốn từng dẫn đầu trước đó.

TS.BS Diệp Bảo Tuấn, Giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP HCM lý giải, số ca được phát hiện tăng lên chủ yếu do kỹ thuật chẩn đoán ngày càng chính xác. Trước đây, khối u phải 1-2 cm mới phát hiện được, nay các tổn thương 3-4 mm đã có thể thấy trên siêu âm và được chọc hút tế bào để khẳng định.

Trong các yếu tố nguy cơ, đáng chú ý nhất là tiền sử tiếp xúc với bức xạ vùng cổ, đặc biệt nếu xảy ra từ khi còn nhỏ; yếu tố di truyền như gia đình có người mắc bệnh lý tuyến giáp hoặc mang các hội chứng di truyền. 

Bác sĩ cũng cho biết, i-ốt đóng vai trò then chốt đối với sức khỏe tuyến giáp. Việc thiếu i-ốt có thể làm tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp thể nang, trong khi tiêu thụ i-ốt quá mức lại liên quan đến sự gia tăng ung thư tuyến giáp thể nhú – thể bệnh phổ biến nhất hiện nay.

“Khi phát hiện sớm, người bệnh chỉ cần phẫu thuật cắt thuỳ tuyến giáp với tỷ lệ thành công lên tới 98%. Nhiều bệnh nhân hoàn toàn khoẻ mạnh và sống như người bình thường sau phẫu thuật, chỉ cần được tiếp tục theo dõi lâu dài. Tuy nhiên, bệnh có thể xâm lấn thanh quản, thực quản hoặc di căn hạch, phổi, xương nếu không được điều trị kịp thời”, bác sĩ Tuấn nhấn mạnh.

Tuy nhiên, với các thể biệt hóa, ngay cả khi di căn phổi, nhiều bệnh nhân vẫn có thể sống thêm 10-20 năm nhờ khả năng hấp thu i-ốt và hiệu quả điều trị bằng dược chất phóng xạ I-131.

Bác sĩ Lê Quang Trí, Phó Giám đốc Bệnh viện Quân y 175 cho biết, phụ nữ cũng thuộc nhóm có nguy cơ mắc bệnh cao hơn đàn ông. Ở tuổi trên 60, tuyến giáp hoạt động kém dần, dễ gây rối loạn nội tiết. Với phụ nữ, sự thay đổi hormone, đặc biệt trong thời kỳ mang thai hoặc tiền mãn kinh dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh về tuyến giáp.

"Ung thư tuyến giáp thường không gây triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn sớm. Tuy nhiên, người bệnh có thể nhận biết thông qua một số dấu hiệu bất thường trên cơ thể", Bác sĩ Trí nói.

Dấu hiệu thường gặp nhất là sự xuất hiện của một khối cứng ở vùng cổ, di động theo nhịp nuốt và thường không gây đau. Ngoài ra, người bệnh có thể nổi hạch cổ, các hạch cứng, không đau và ngày càng to.

Ở giai đoạn tiến triển, người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng như khàn tiếng kéo dài, nuốt nghẹn hoặc khó thở. Đây là những dấu hiệu cho thấy khối u có khả năng chèn ép đường thở và các cấu trúc lân cận, đòi hỏi phải được can thiệp y tế kịp thời.

Bác sĩ khuyến cáo, người dân cần chủ động phòng ngừa ung thư tuyến giáp thông qua việc duy trì lối sống và chế độ sinh hoạt lành mạnh. Trong đó, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng, cần bảo đảm cân bằng dinh dưỡng với lượng muối i-ốt hợp lý, tăng cường rau xanh và trái cây tươi, đồng thời hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, nhiều muối và chất bảo quản.

Bên cạnh đó, việc hạn chế tiếp xúc với bức xạ không cần thiết cũng là yếu tố quan trọng, đặc biệt đối với trẻ em. Người dân chỉ nên chụp X-quang hoặc CT vùng cổ khi có chỉ định rõ ràng của bác sĩ, tránh lạm dụng các phương tiện chẩn đoán hình ảnh nếu không thật sự cần thiết.

Ngoài các biện pháp phòng ngừa, mỗi người cần chú ý theo dõi sức khỏe thường xuyên, tập thói quen tự quan sát và kiểm tra vùng cổ trước gương để phát hiện sớm các bất thường như khối u hay hạch cổ.

Việc khám sức khỏe định kỳ, nhất là với những người thuộc nhóm nguy cơ cao, sẽ giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị và giảm gánh nặng cho bản thân, gia đình và xã hội.