Sáng 24/8 là lần thứ hai họ gặp nhau nhưng không muốn nói chuyện. Hai con trai của bà Hoa bị cáo buộc thực hiện 3 vụ cướp giật trong cùng ngày và gây ra cái chết cho anh Đỗ Bá Học, 21 tuổi, con trai bà Quế.
Sau 4 giờ xét xử, Nguyễn Xuân Học, 32 tuổi bị TAND Hà Nội kết án tử hình vì ba tội danh Giết người, Cướp tài sản và Cướp giật tài sản. Anh trai Học, Nguyễn Xuân Hằng, 33 tuổi, lĩnh 13 năm tù về hai tội danh Cướp tài sản và Cướp giật tài sản.
Chủ toạ đọc đến từ "tử hình", hai người mẹ cùng oà khóc. Bà Hoa gọi với về phía hai nam thanh niên trước vành móng ngựa: "Sao để đến nông nỗi này con ơi".
Theo bản án, tháng 4/2019, anh em Hằng, Học cùng cai nghiện ma tuý tại nhà ở xã Xuân Phú, huyện Phúc Thọ. Lên cơn nghiện nhưng không có tiền, 14h30 ngày 26/4/2019, họ lấy xe máy của mẹ, đi cướp giật. Theo phân công, Học lái xe áp sát những người đi đường, Hằng ngồi sau lợi dụng sơ hở để ra tay.
Bị cáo Học và Hằng tại phiên toà 24/8. (Ảnh: Lam Vân)
Vụ cướp giật đầu tiên diễn ra lúc 15h, trên đường làng cách nhà chưa đến 3 km. Bị hại là phụ nữ chở theo mẹ và con trai 3 tuổi đi khám bệnh. Trong chiếc túi xách bị cướp giật có 1,7 triệu đồng và một điện thoại.
Sau khi bán được điện thoại với giá 1,4 triệu đồng cho cửa hàng gần đó, hai anh em họ tiếp tục lái xe lên huyện Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc. Khoảng 17h, cùng thủ đoạn, Hằng lấy được một điện thoại ở balo của một nữ sinh đi xe đạp điện, nhưng không biết mật khẩu. Chúng vứt điện thoại trên đường rồi lái xe về nhà.
Sau bữa cơm tối, trời đổ mưa rào, Thấy con định lái xe ra ngoài, bà Hoa hỏi đi đâu, nhưng hai anh em không trả lời.
Cùng lúc này, cách đó 20 km, ở xã Kim Sơn, Sơn Tây, anh Đỗ Bá Học cũng dắt xe máy ra khỏi nhà. "Con sang ông nội chơi, 10h con về", đấy cũng là lời cuối cùng, bà Quế được nghe con nói.
22h30, trên đường lái xe về nhà, anh Bá Học ngồi trú tại khu vực nhà chờ xe đưa đón học sinh trên tỉnh lộ 416. Trời mưa to, đường vắng người qua lại, nhà dân đóng cửa.
Lúc này, anh em Hằng, Học cũng từ thị xã Sơn Tây đi về và lập tức phát hiện anh Bá Học đang ngồi xem điện thoại, chìa khoá chiếc xe máy vẫn cắm ở ổ. "Quay lại lấy cái xe máy", Hằng ra lệnh cho em khi đã đi qua khoảng 200 m. Học làm theo.
Đến nơi, Hằng ngồi trên xe, Học tiến lại gần, hỏi "Tuấn à" nhằm đánh lạc hướng anh Bá Học để cướp điện thoại, nhưng anh này rụt lại ngay. Hằng nhảy từ xe mình, lên xe của anh Bá Học, phóng đi.
Học định lái xe chạy theo anh trai, nhưng bị anh Bá Học giằng co, giữ lại. Trong lúc xô xát, Học cầm chiếc tuốc nơ vít cài tấn công. Hành vi này khiến anh Bá Học bị tổn thương não, sống thực vật 8 tháng rồi tử vong.
Anh em Hằng, Học gặp nhau chạy lên Vĩnh Phúc thuê nhà nghỉ, giữa đường dừng lại tháo biển số chiếc xe vừa cướp được. Hôm sau, hai bị cáo bán xe cho người quen với giá hai triệu đồng rồi trở về nhà.
Hai ngày sau, mỗi người chia một ngả về Hà Nội làm phụ hồ và bị bắt cùng ngày 13/5/2019.
Trong phiên xét xử ngày 24/8, hai bị cáo thừa nhận mọi hành vi, song tỏ ra lơ đãng, thường xuyên hỏi lại câu hỏi của HĐXX. Học khai trong cả ba vụ việc, đều chỉ nghe theo chỉ đạo của anh trai.
Về vụ án giết người, Học khai khi đó trời mưa rất to, chỉ muốn lái xe thật nhanh về nhà, "nhưng anh Hằng bảo quay lại cướp xe nên quay lại". Bị cáo thanh minh không cố ý giết người, chỉ tự vệ, "chẳng may đúng lúc bị cáo giơ tuốc nơ vít lên thì anh Bá Học cũng lao tới".
Lời khai bị HĐXX bác bỏ, cho rằng động cơ tự vệ "không có căn cứ". Suốt phiên toà, anh em Hằng và Học đều không nói lời xin lỗi với gia đình bị hại.
Bà Quế ôm di ảnh con trai tới phiên xét xử, sáng 24/8. (Ảnh: Lam Vân)
Mẹ của hai bị cáo nói chồng chết từ 2016 do ung thư gan, con gái đã lấy chồng. "Ở nhà hai đứa vẫn ngoan, rồi không hiểu sao đâm ra nghiện hút, tù tội", bà Hoa khóc, xin HĐXX khoan hồng cho các con.
Ở góc khác của phòng xét xử, bà Quế ôm không rời bức di ảnh đeo băng đen, thi thoảng cúi xuống ngắm nhìn. Nạn nhân là cháu đích tôn của dòng họ, cũng là con trai duy nhất trong nhà, đang đăng ký lớp học nghề sửa xe ô tô.
Bà kể vào đêm khi nghe tin xấu về con, tưởng chừng "hoá điên". "Khi bác sĩ bước ra từ phòng mổ não, nhìn tôi lắc đầu, tôi coi như chết ngay lúc ấy". Tám tháng con sống thực vật, nằm nhà, bà Quế bỏ lại mọi việc để chăm sóc, mong điều kỳ diệu xảy ra.
Để chạy chữa cho con, vợ chồng bà từ chỗ có của ăn của để giờ khánh kiệt, chưa trả xong tiền vay nặng lãi đến tận bây giờ. Suốt tám tháng điều trị, người nhà bị cáo không thăm hỏi, chỉ đến nhà khi nạn nhân đã mất.
Hai bà mẹ rời cổng toà án lúc 13h. Bà Hoa khóc chạy theo chiếc xe phạm nhân chở hai con khuất dần ra đường. Bà Quế quệt nước mắt nhìn bà Hoa, trùng giọng nói: "Cùng cảnh mất con, nhưng tôi không thông cảm được".