Mệt mỏi vì là gia đình hoàng tộc
NSƯT Hồng Vân kể, bà sinh ra ở Huế trong một gia đình hoàng tộc, có bà nội là Tôn Nữ. Cả gia đình bà đều là những người yêu nghệ thuật: cha vẽ rất đẹp, mẹ giỏi thơ văn và có giọng hát ngọt ngào.
Tuy nhiên, cha mẹ của NSƯT Hồng Vân sớm chia ly ngay khi bà mới chào đời chưa được bao lâu bởi ‘mẹ quá mệt mỏi với gia đình hoàng tộc và cha là người đào hoa, có người phụ nữ khác’.
NSƯT Hồng Vân sinh ra ở Huế trong một gia đình hoàng tộc.
Thế là cô bé Hồng Vân ngày ấy được mẹ đưa về nhà ngoại ở Quảng Ngãi sống. Những lời ru ngọt ngào của bà, của mẹ và các dì đã nuôi lớn cô bé và từ đó, những vần thơ, những điệu dân ca đã ăn sâu vào máu Hồng Vân.
Bên cạnh gia đình ngoại, tuổi thơ của NSƯT Hồng Vân còn có sông Trà, núi Ấn. Con sông quê và ngọn núi nổi tiếng đã cho NSƯT Hồng Vân một tuổi thơ êm đềm và nuôi dưỡng tâm hồn lãng mạn của bà.
Lớn lên một chút, Hồng Vân say mê thơ văn, điện ảnh và những bài hát dân ca trữ tình. Những bài thơ nổi tiếng khi ấy của nhiều nhà thơ nổi tiếng như Đinh Hùng, Vũ Hoàng Chương, Huy Cận…bà đều thuộc nằm lòng.
Yêu chiều con gái, mẹ của Hồng Vân cũng cho con học nhạc lý, xướng âm với nhiều thầy cô là những nghệ sỹ có tiếng thời đó như Hùng Lân, Lê Thương, Vĩnh Phan, Cửu Lộc…Với NSƯT Hồng Vân, văn thơ và âm nhạc là tình yêu đầu tiên và lớn nhất.
Bước ngoặt của NSƯT Hồng Vân là khi bà lấy chồng sớm và theo chồng vào Sài Gòn. NSƯT Hồng Vân kể, bà lấy chồng sớm cũng vì gia đình bởi khi ấy, một cô gái sống trong gia đình thiếu vắng cha cũng bị xã hội khinh khi và có người cưới hỏi đàng hoàng cũng là một điều may mắn. Hơn nữa, bà ham học và cũng được nhà chồng hứa sẽ tiếp tục cho theo học khi vào Sài Gòn.
Vào Sài Gòn, NSƯT Hồng Vân vừa đi hát ở các tụ điểm vừa theo học trường Đại học Văn khoa Sài Gòn, nuôi dưỡng niềm đam mê văn chương. Từ những tiểu thuyết kinh điển nước ngoài đến những tác phẩm thơ, văn nổi tiếng trong nước bà đều đọc hết và say mê tìm hiểu.
Dù mê văn chương nhưng con đường theo đuổi văn chương của NSƯT Hồng Vân chỉ được 2 năm, sau đó bà mang bầu nên ngại đi học, phải nghỉ giữa chừng. Nhưng đến nay, NSƯT Hồng Vân vẫn tham gia hầu hết các buổi ngâm thơ, tọa đàm, bình luận văn thơ tại TP.HCM.
Tình già cách nửa vòng trái đất
Song song với thơ văn, niềm đam mê âm nhạc của NSƯT Hồng Vân được thăng hoa năm 1970 khi bà mới 20 tuổi.
NSƯT Hồng Vân từng là thành viên của tam ca Đông Phương, rất nổi tiếng tại Sài Gòn trước 1975.
Khi đó, NSƯT Hồng Vân là thành viên của tam ca Đông Phương (ngoài Hồng Vân còn có Tuyết Hằng và Thu Hà) lừng lẫy với dòng nhạc dân ca ba miền. Tam ca Đông Phương hát rất ăn khách nên hàng đêm có nhiều show diễn ở các phòng trà Đêm Màu Hồng, Maxim’s, Queen Bee...
Sau năm 1975, NSƯT Hồng Vân vẫn được khán giả yêu thích và tiếp tục đi hát ở các đoàn: Bông Sen, Bông Hồng, Hương Miền Nam... Ngoài dòng nhạc dân ca ba miền, NSƯT Hồng Vân còn thể hiện những ca khúc nhạc tiền chiến, nhạc Trịnh Công Sơn, nhạc trữ tình…
NSƯT Hồng Vân tâm sự, ban đầu bà đi hát chỉ để nuôi chồng nuôi con, không ngờ lại được nổi tiếng như cồn khi đó. Cát-xê hồi đó không nhiều như những ngôi sao đình đám bây giờ nhưng cũng đủ để cả gia đình sống thoải mái. Một tay NSƯT Hồng Vân có thể lo cho kinh tế cả gia đình.
Tuy nhiên, NSƯT Hồng Vân chia sẻ, cũng từ niềm đam mê âm nhạc và sự nổi tiếng, bà phải chọn ly hôn bởi chồng bà không chia sẻ và thấu hiểu được cuộc sống của người nghệ sỹ.
Bà không trách cứ gì bởi cũng từ người chồng, bà đến được mảnh đất Sài Gòn – nơi nuôi nấng tài năng của bà được nở hoa. NSƯT Hồng Vân bảo bà cảm ơn mảnh đất miền Nam nhiều bởi nếu ở Huế, có lẽ bây giờ bà vẫn là một cô giáo.
Hiện nay, dù tuổi cao sức yếu nhưng NSƯT Hồng Vân vẫn đi xe ôm đến hát hàng đêm ở các phòng trà tại TP.HCM như Tiếng Xưa, Ân Nam… Giọng hát của bà vẫn đầy đặn, truyền cảm, tự nhiên và thu hút khán giả. Thi thoảng, bà cũng tham gia trong một vài bộ phim, gần nhất là phim Ngọn nến hoàng cung.
NSƯT Hồng Vân bảo, bà đi hát là để thỏa niềm yêu nhạc, để tự nuôi sống mình mà không phải phụ thuộc vào con cháu. Mỗi khi lên sân khấu, bà đều say đắm với những tình cảm trong ca khúc dù là nhạc sang hay nhạc sến mỗi khi khán giả yêu cầu.
Với NSƯT Hồng Vân, nhạc sang hay sến là do cách hát của mỗi ca sỹ và người cảm nhận nhưng qua giọng hát của bà, những ca khúc bình dân cũng đều trở nên sang trọng hơn.
Một điều mà ít người biết ở NSƯT Hồng Vân là bà sống rất tình cảm. NSƯT Hồng Vân chia sẻ, sau những đổ vỡ hôn nhân, bà cũng có những mối tình và tất cả đều đắm đuối như tình yêu âm nhạc của bà vậy.
Hiện, bà có một mối tình già ở Thụy Sĩ, cách nửa vòng trái đất nhưng cả 2 người đều chia sẻ thường xuyên qua điện thoại, thư tay. Với những người hiện đại, thư tay là một thứ đã đi vào dĩ vãng nhưng với bà, nó ý nghĩa hơn bao giờ hết bởi những cánh thiệp hay vần thơ mà ông viết tặng bà.
NSƯT Hồng Vân cho biết, do ông bị bệnh tuổi già nên không đủ điều kiện bay sang Việt Nam, vì thế nên bà thường bay qua đó nghỉ dưỡng vài tháng mỗi năm. Với NSƯT Hồng Vân, còn sức khỏe để ngâm thơ, để hát cho khán giả và có người đồng cảm, chia sẻ niềm đam mê nghệ thuật lúc về già đã là một phúc lớn.