Làng góa phụ, xóm không chồng ở U Minh

25 năm trước (2/11/1997), bão số 5 (bão Linda) đổ bộ vào khu vực Nam bộ, gây nhiều đau thương, mất mát. Miền biển Khánh Hội của huyện U Minh, tỉnh Cà Mau là nơi gánh chịu hậu quả nặng nề của bão dữ. "Trụ cột" của hàng nghìn gia đình ngư dân nằm lại mãi mãi ở biển sâu. 

Ở vậy thờ chồng

Những ngày đầu tháng 11/2022, bầu trời đang nắng lại đổ cơn mưa bất chợt gợi nhớ ký ức về cơn bão Linda. Bà Trần Thị Lăng (ấp 4, xã Khánh Hội) khi chồng tử nạn mới ngoài 30 tuổi, nhan sắc còn rất mặn mòi. Nhưng bà ở vậy thờ chồng, nuôi con, không đoái hoài đến những lời ngọt ngào ong bướm. Bà nói: “Từ hồi ổng chết mới ba mươi mấy tuổi mà giờ mình sáu mươi tuổi rồi còn gì nữa”.

Bà Lăng kể lại từng chi tiết đã in sâu trong kí ức về những ngày cơn bão Linda ập tới. Những giọt nước mắt lăn dài trên hai gò má. “Trước bão mấy ngày, ổng còn đem mực vào bờ bán, rồi đưa cho tôi toàn bộ số tiền ấy. Vậy mà, tôi không ngờ đó là lần gặp ổng cuối cùng…”.

Bà Lăng kể tiếp về gia cảnh: “Trước khi bão đổ bộ, bầu trời không sáng, cứ ảm đạm một màu xám xịt. Rồi cơn bão ập đến, xóm này chìm trong cảnh màn trời chiếu đất. Nhà cửa sập tan hoang. Tôi vội đưa các con trốn vào gầm giường, giành sự sống cho các con trước sức gió kinh hoàng của bão”.

Sau cái đêm tan tác ấy, bà không ngừng nghĩ đến người chồng và đứa con trai lớn đang đánh bắt ở ngoài khơi xa. Rồi bà theo dòng người trong xóm tiến ra cửa biển Khánh Hội ngóng tin xa. Bà soi từng xác người vật vờ trôi dạt bìa rừng để nhận mặt. Thỉnh thoảng có người khóc ré lên vì nhận được xác người thân. Tim bà quặn lại, ước mình không phải vậy.

“Trưa hôm đó, tôi mới hay tin chiếc tàu của chồng chìm lúc 8h tối. Bởi vì bão đến mấy ổng không hay. Lúc đó, tôi đã ngất lịm đi và được bà con trong xóm chở đi bệnh viện cấp cứu. Khi khỏe lại, tôi cùng các con đi dọc bờ biển kiếm xác chồng nhưng kiếm hoài không có, rồi từ từ biết hết khả năng mới về lập bàn thờ thờ cúng”, bà Lăng nói trong nước mắt.

Bà cho hay, gia đình có 2 chiếc ghe đi biển, một chiếc chồng bà làm tài công, chiếc còn lại con trai lớn lái. May mắn sao, con trai của bà bám víu được cây lộng rút (làm bằng cây tre - PV) 7 ngày, 7 đêm mới được tàu ở Rạch Giá (tỉnh Kiên Giang) đưa vào bờ an toàn.

Đài tưởng niệm đồng bào tử nạn trong cơn bão Linda tại xã Khánh Hội, huyện U Minh, tỉnh Cà Mau

Bà Lý Hồng Mận (57 tuổi) ở miền biển Khánh Hội, có chồng là lính biên phòng xuất ngũ tử nạn trong cơn bão Linda. Dù vắng đi “trụ cột” nhưng bà vẫn ở vậy nuôi con, cất được nhà cửa lành lặn, con cái được chăm lo ăn học đàng hoàng, có việc làm ổn định.

Khá nhiều trường hợp ở Khánh Hội vẫn ở vậy thờ chồng, nuôi con, trong đó có gia đình bà Lư Thị Dướng, Quách Thị Sen, Nguyễn Thị Cẩm (ấp 2) và Trần Thị Siếu (ấp 4)…

Bà Lăng tâm sự thêm: “Trong hoạn nạn mới thấy hết được tình người. Bà con xứ này tốt bụng lắm, nhờ vậy mà chị em chúng tôi mới vượt qua được hoàn cảnh khốn khó ấy sống đến ngày nay”.

Vượt lên bão dữ

Biện Nhị, Kênh Xáng Mới, Chệt Tửng, Lung Lá... là những nơi có nhiều ngư dân đi biển bị chết nhiều nhất ở xã Khánh Hội. “Chỉ riêng khu vực Kênh Xáng Mới (nay thuộc ấp 3, 4, 6, 7, 8 của xã Khánh Hội), có không dưới 140 gia đình goá phụ”, Chủ tịch UBND xã Khánh Hội Châu Minh Đảm cho hay.

Theo ông Đảm, ở xứ biển này gia đình ông Trần Văn Cò đáng thương nhất khi có 6 người thân tử nạn (3 em trai, hai người anh rể và một người cháu). Nếu tính luôn bà con xa, dòng họ ông Cò có hơn 20 người thân “đi mãi không về” vì bão Linda. Nhà bà Trần Thị Mỹ Tiên có hai người anh ruột chết mất xác ngoài khơi…

Một góa phụ ở xã Khánh Hội bùi ngùi trước đài tưởng niệm nạn nhân cơn bão Linda

Ngư dân Cà Mau tiếp tục vươn khơi với các tàu công suất lớn, chủ động các thiết bị thông tin, liên lạc để phòng tránh bão dữ

Kể lại thời khắc đau buồn năm xưa, bà Trần Thị Diệu (53 tuổi, em chồng bà Lăng) ở Kênh Xáng Mới, nói: “Má tôi một lúc mất đi 3 người con trai, 2 con rể và 2 cháu ngoại". Trong 7 người mất tích ấy có chồng bà. Chồng mất khi đứa con lớn vừa 5 tuổi, đứa kế 3 tuổi, đứa nhỏ mới 3 tháng tuổi.

Bà Diệu ở vậy nuôi con. Cả em dâu, chị gái, em gái của bà cũng thế. 

Sự thảm khốc của bão Linda đã khiến cư dân trong vùng ý thức rõ hơn các mối nguy từ biển. Giờ đây những đứa trẻ một thời được mẹ đặt tên “Bão Biển”, “Hận Biển”… khi mới lọt lòng, nay tiếp tục vững tin xa khơi, bám biển. Hiện tại, họ được trang bị nhiều hơn các thiết bị an toàn và liên lạc từ xa để chủ động phòng tránh thiên tai.

Tại vùng ven biển Cà Mau, bão Linda khiến 1.800 người chết, bị thương và mất tích; hơn 160 nghìn căn nhà bị hư hỏng; hơn 570 tàu cá bị nhấn chìm, hỏng hóc…, với tổng thiệt hại hơn 2.700 tỷ đồng (thời giá ngày đó).