CNOOC, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc, là một công ty dầu khí quốc doanh lớn của Trung Quốc dưới sự kiểm soát trực tiếp của Quốc vụ viện Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
Công ty được thành lập vào năm 1982 để hợp tác phát triển các mỏ dầu ngoài khơi với các công ty lớn ở nước ngoài do Trung Quốc thiếu công nghệ cần thiết vào thời điểm đó. Kể từ đó, CNOOC đã tích lũy được bí quyết kỹ thuật quan trọng thông qua các mối quan hệ đối tác.
(Ảnh: Caixin)
CNOOC là công ty dầu mỏ lớn thứ ba của Trung Quốc sau các công ty do nhà nước điều hành là Tập đoàn Hóa dầu Trung Quốc, hay Tập đoàn Sinopec và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc, hay CNPC.
Công ty hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực thăm dò, sản xuất và kinh doanh dầu khí. Các hoạt động kinh doanh của công ty bao gồm các doanh nghiệp dầu khí thông thường, các doanh nghiệp dầu khí đá phiến, các doanh nghiệp kinh doanh cát dầu và các doanh nghiệp kinh doanh dầu khí khác.
Trong những năm gần đây, CNOOC mở rộng hoạt động thông qua việc mua lại các công ty nước ngoài. Công ty chủ yếu điều hành các hoạt động kinh doanh ở Trung Quốc, Canada, Vương quốc Anh, Nigeria, Indonesia và Brazil.
Vào năm 2005, CNOOC thực hiện một động thái để mua lại công ty dầu mỏ lớn của Mỹ là Unocal, nhưng sau đó rút thầu do phản ứng dữ dội của Quốc hội Hoa Kỳ. Dù vậy, China Oilfield Services, một đơn vị trực thuộc CNOOC, vẫn tiếp tục các thương vụ mua lại nước ngoài khi mua lại đối thủ của Na Uy của công ty Mỹ là Awilco Offshore với giá 2,5 tỷ USD vào năm 2008. Sau đó, CNOOC mua lại tập đoàn năng lượng khổng lồ Nexen của Canada với giá 15,1 tỷ USD vào năm 2013, đưa tập đoàn này vào hàng ngũ những công ty nặng ký trong ngành dầu toàn cầu.
Trong nhiều thập kỷ, CNOOC là một phần trong “ba nhà vô địch quốc gia lớn” của Trung Quốc, hoạt động đi đầu trong việc đảm bảo an ninh năng lượng của Trung Quốc và mở rộng phạm vi đầu tư toàn cầu của mình.
Trong những năm gần đây, CNOOC tham gia vào các cuộc đàm phán gây tranh cãi liên quan đến thỏa thuận phát triển chung với Philippines, bất chấp việc Tòa Trọng tài bác bỏ yêu sách chủ quyền đường chín đoạn mở rộng tới 90% Biển Đông của Trung Quốc vào năm 2016.
CNOOC niêm yết tại Hong Kong và là một trong những công ty năng lượng hàng đầu thế giới bị Hoa Kỳ đưa vào danh sách đen gồm các công ty Trung Quốc liên kết với Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) hôm 3/12. CNOOC được cho là bị nhắm mục tiêu vì liên quan đến các hoạt động thăm dò năng lượng của Trung Quốc trong các vùng biển ở Biển Đông.
Động thái này ngăn cản hiệu quả công ty năng lượng này khỏi các thị trường Mỹ và các mối quan hệ đối tác tiềm năng với Mỹ.
Các nhà đầu tư Mỹ, những người hiện đang nắm giữ tới 16,5% cổ phiếu niêm yết của công ty, sẽ bị buộc phải thoái vốn trong bối cảnh cuộc đàn áp kiềm chế Trung Quốc đang diễn ra ở Washington.
CNOOC vận hành nhiều mỏ dầu khí của Mỹ và là đối tác cho các công ty năng lượng lớn của Mỹ như Exxon Mobil Corp. Tương tự như các công ty Trung Quốc khác mà chính quyền Trump nhắm tới, bao gồm ZTE và Huawei, nó cũng dựa vào thiết bị và công nghệ của phương Tây.
Hôm thứ Hai, cổ phiếu của công ty trên thị trường chứng khoán Hong Kong đã giảm 14%, nhấn mạnh nhận thức của thị trường về nguy cơ liên tục của các lệnh trừng phạt ăn miếng trả miếng giữa hai siêu cường.
Tích lũy được danh mục tài sản quốc tế đáng kể trong hai thập kỷ qua, các hoạt động ở nước ngoài của CNOOC đã chiếm một phần ba tổng sản lượng trong nửa đầu năm nay của công ty này, bao gồm từ các dự án ở Vịnh Mexico và Guyana.
CNOOC nổi tiếng tại Việt Nam kể từ sau vụ việc giàn khoan lớn nhất của công ty này (ở thời điểm đó) xâm nhập vào vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam trong năm 2014.
Giàn khoan Hải Dương 981 được biết với cái tên Haiyang Shiyou-981, gọi theo tiếng Việt là Hải Dương-981 (HD-981) hay CNOOC 981, chính thức được Trung Quốc đưa vào hoạt động vào ngày 9/5/2012, theo Tân Hoa xã.
CNOOC 981 bắt đầu tiến hành khoan trên biển lần đầu tiên tại một khu vực trên biển Đông, cách Hong Kong 320 km về phía Đông Nam, ở độ sâu 1.500 m.
Trung Quốc đầu tư 6 tỉ Nhân dân tệ (952 triệu USD) cho CNOOC 981, còn được gọi là “siêu giàn khoan”. CNOOC mất trên 3 năm mới hoàn tất giàn khoan CNOOC 981.
Giàn khoan này cũng nằm trong tham vọng khai thác dầu khí ở Biển Đông của Bắc Kinh, với kích thước dài 114m, rộng 90 m, cao 137,8 m và nặng 31.000 tấn, diện tích boong bằng một sân bóng đá chuẩn, có khả năng khoan sâu tối đa 12.000 m.