Military Watch dẫn nguồn tin hải quân Nga cho biết, kế hoạch hiện đại hóa tuần dương hạm hạt nhân Pyotr Veliky (Peter Đại đế) đã bị hủy bỏ và con tàu này sẽ sớm bị loại biên. Trong trường hợp này, hải quân Nga chỉ còn duy nhất một tàu tuần dương hạt nhân lớp Kirov trong biên chế là Đô đốc Nakhimov.
Kể từ sau khi Liên Xô tan rã, hai tàu Pyotr Veliky và Đô đốc Nakhimov hoạt động cầm chừng mãi cho đến khi hải quân Nga đưa ra kế hoạch loại biên và tháo dỡ lớp tuần dương hạm này vào đầu những năm 2000.
Tuy nhiên đến năm 2021, hải quân Nga bất ngờ thông qua kế hoạch hiện đại hóa sâu rộng Đô đốc Nakhimov và Pyotr Veliky. Đô đốc Nakhimov được nâng cấp trước với nhiều sửa đổi giúp tăng khả năng chiến đấu của con tàu như tích hợp trang thiết bị điện tử mới, hệ thống tên lửa tấn công tầm xa.
Tuần dương hạm hạt nhân Pyotr Veliky khi còn hoạt động trong biên chế hải quân Nga. (Ảnh: TASS)
Hiện tại quá trình hiện đại hóa Đô đốc Nakhimov đã gần như hoàn thành và con tàu này sẽ được đưa vào hoạt động trở lại trong giai đoạn 2024-2025.
Cho đến nay các tuần dương hạm hạt nhân Kirov của Nga vẫn là lớp tàu chiến mặt nước lớn nhất trên thế giới với lượng giãn nước 28.000 tấn. Kirov có kích thước gần tương đương với tàu khu trục sân bay Izumo của Nhật Bản và lớp gấp ba lần tàu khu trục lớp Arleigh Burke của Mỹ.
Việc hải quân Nga từ bỏ việc nâng cấp tàu Pyotr Veliky có thể là một phần trong kế hoạch cắt giảm các tàu chiến cỡ lớn của nước này có từ thời Liên Xô. Kể từ năm 1990 cho đến nay hải quân Nga chưa đóng thêm tàu khu trục hay tàu tuần dương mới nào, thay vào đó Moskva chọn các lớp tàu khinh hạm và hộ vệ hạm.
Lựa chọn trên của hải quân Nga một phần xuất phát từ việc nước này phát triển thành công các thế hệ tên lửa tấn công tầm xa thế hệ mới như tên lửa siêu thanh Zicron hay tên lửa hành trình Kalibr. Chúng cho phép tàu chiến tấn công các mục tiêu ở khoảng cách rất xa mà không cần phải di chuyển xa bờ biển Nga.
Mặt khác chi phi duy trì và nâng cấp các tàu chiến cỡ lớn không hề nhỏ, con số này càng lớn với đối với các tàu tuần dương hạt nhân như Kirov. Ngân sách để hiện đại hóa Pyotr Veliky có thể sẽ được chuyển đổi cho các ưu tiên khác cấp bách hơn mà quân đội Nga đang cần đến, nhất là khi Moskva vẫn đang tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.
Tàu Đô đốc Nakhimov đang được nâng cấp tại nhà máy đóng tàu Sevmash.
Dự kiến sau khi nâng cấp xong tàu Đô đốc Nakhimov sẽ được biên chế cho Hạm đội phương Bắc và trở thành soái hạm của hạm đội này. Điều này cũng phản ánh ưu tiên của hải quân Nga đối với vùng Bắc Cực khi đây sẽ sớm trở thành tuyến hàng hải quan trọng trong tương lai cũng như cuộc cạnh trạnh địa chính trị giữa Moskva và phương Tây ở vùng vòm Bắc Cực.
Là tàu chiến mặt nước chạy bằng năng lượng hạt nhân duy nhất trên thế giới, lớp Kirov có lợi thế đáng kể về thời gian hoạt động dài ngày trên biển.
Về khả năng tác chiến của Đô đốc Nakhimov sau khi được hiện đại hóa, Giám đốc điều hành Cục thiết kế Severnoye Andrei Dyachkov cho biết, quá trình nâng cấp sẽ biến tuần dương hạm này thành tàu chiến mặt nước mạnh nhất thế giới và chính nhờ một phần thiết kế đi trước thời đại của lớp Kirov đã giúp quá trình hiện đại hóa diễn ra thuận lợi hơn.
Ngoài các cảm biến và thiết bị điện tử mới, Đô đốc Nakhimov Nakhimov sẽ tích hợp một biến thể hải quân của hệ thống phòng không tầm xa S-400 với phạm vi tác chiến 400 km, kết hợp với đó là cụm phóng tên lửa thẳng đứng (VLS) 96 ống - tương đương với hỏa lực của ba tiểu đoàn phòng không đầy đủ. Ngoài ra tàu cũng được trang bị tên lửa phòng không tầm trung S-350.
Bên cạnh phòng không, Đô đốc Nakhimov còn được trang bị 80 ô phóng cho tên lửa hành trình P-800, Kalibr và Zicron. Tổng cộng con tàu này có thể triển khai cùng lúc 176 tên lửa các loại.
Điều này mang lại cho Đô đốc Nakhimov sức mạnh lớn hơn bất kỳ tàu chiến mặt nước nào trên thế giới, mặc dù vẫn kích thước của nó chỉ dài hơn một chút so với lớp tàu khu Type 055 của Trung Quốc .