01:38 01/01/2025
Đời sống
Nghiên cứu này xác nhận thêm 21 dấu hiệu của bệnh ung thư tuyến tụy, đồng thời cho thấy bệnh nhân thường có một số triệu chứng khoảng 1 năm trước khi được chẩn đoán bệnh. Một số triệu chứng đáng báo động, được coi là điển hình của bệnh ung thư tuyến tụy thường được các bệnh nhân nhận thấy trong khoảng 3 tháng trước khi phát hiện bệnh.
Các nhà nghiên cứu hy vọng phát hiện mới này của họ có thể cải thiện tỷ lệ sống của bệnh nhân bằng cách giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh sớm hơn, đặc biệt với những bệnh nhân có một số triệu chứng không cụ thể.
Ung thư tuyến tụy có tỷ lệ sống thấp nhất trong số tất cả các loại ung thư phổ biến hiện nay, với tỷ lệ sống sau 5 năm là khoảng 7% ở Anh. Không may, hầu hết những người bị ung thư tuyến tụy đều được chẩn đoán ở giai đoạn sau của bệnh.
Hình ảnh minh họa ung thư tuyến tụy.
Các nhà nghiên cứu muốn hiểu rõ hơn về các dấu hiệu ban đầu của ung thư tuyến tụy. Theo họ, nếu bệnh nhân và bác sĩ điều trị có thể nắm rõ hơn về các triệu chứng, họ sẽ chẩn đoán bệnh chính xác sớm hơn và giúp tăng cơ hội sống cho bệnh nhân.
Nghiên cứu được thực hiện bởi Tiến sĩ Weiqi Liao, nhà khoa học dữ liệu tại Đại học Oxford, Vương quốc Anh. Ông và các đồng nghiệp đã xem xét dữ liệu từ 24.236 bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tụy ở Anh từ năm 2000 đến 2017 bằng cách sử dụng cơ sở dữ liệu điện tử lớn (QResearch).
Các nhà nghiên cứu đã xem xét các triệu chứng của bệnh nhân tại các thời điểm khác nhau, trước khi họ được chẩn đoán mắc bệnh ung thư và so sánh chúng với các triệu chứng của những bệnh nhân khác không được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tụy.
Vàng da và chảy máu trong dạ dày hoặc ruột là hai triệu chứng nghiêm trọng nhất để chẩn đoán mắc ung thư biểu mô tuyến (PDAC) - loại ung thư tuyến tụy phổ biến nhất và u nội tiết thần kinh tụy (PNEN) - dạng hiếm hơn của ung thư tuyến tụy.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng xác định, khát nước và nước tiểu sẫm màu là 2 triệu chứng chưa từng biết trước đây của ung thư biểu mô tuyến.
Khát nước và nước tiểu sẫm màu là 2 dấu hiệu mới được phát hiện có liên quan đến ung thư tuyến tụy.
"Ung thư tuyến tụy càng được chẩn đoán sớm, bệnh nhân càng có cơ hội sống cao hơn. Tuy nhiên, cả bệnh nhân và bác sĩ cần phải biết các triệu chứng liên quan đến ung thư tuyến tụy", TS Liao nhấn mạnh.
Nghiên cứu trên đây (hiện là nghiên cứu lớn nhất của bệnh ung thư tuyến tụy), đã phát hiện ra 23 triệu chứng liên quan đến chẩn đoán ung thư biểu mô tuyến, bao gồm: vàng da, chảy máu trong dạ dày hoặc ruột, khó nuốt, tiêu chảy, thay đổi thói quen đi vệ sinh, nôn mửa, khó tiêu, đau bụng, nặng bụng, sụt cân, táo bón, có mỡ trong phân, đầy bụng, buồn nôn, đầy hơi, ợ chua, sốt, mệt mỏi, chán ăn, ngứa, đau lưng, khát nước và nước tiểu sẫm màu.
Trong đó, có 9 triệu chứng liên quan đến u nội tiết thần kinh tụy, đó là vàng da, máu trong phân, tiêu chảy, thay đổi thói quen đi vệ sinh, nôn mửa, khó tiêu, nặng bụng, đau bụng và sụt cân.
Hầu hết các triệu chứng trên đều không đặc trưng cho bệnh ung thư tuyến tụy và có thể bắt nguồn do một số bệnh lành tính khác. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng, những bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tụy có khả năng gặp những triệu chứng không điển hình này khoảng một năm trước khi phát hiện bệnh cao hơn so với người bình thường.
"Những phát hiện mới này cho phép chúng tôi tiến hành nghiên cứu sâu hơn để tìm hiểu các dấu hiệu của ung thư tuyến tụy. Điều này sẽ giúp bác sĩ đưa ra các chẩn đoán chính xác hay chỉ định xét nghiệm khẩn cấp, đặc biệt là khi bệnh nhân có một số triệu chứng không cụ thể", TS Liao cho biết.
Mặc dù phát hiện thêm các triệu chứng có liên quan đến ung thư tuyến tụy, nhưng nghiên cứu trên lại không bao gồm các dữ liệu cho thấy giai đoạn bệnh, đồng nghĩa với việc các nhà nghiên cứu không thể nhận biết được các triệu chứng nào thường gặp khi bệnh ở giai đoạn đầu hoặc giai đoạn cuối.
Ngoài ra, vì u nội tiết thần kinh tụy là một bệnh ung thư hiếm gặp, chỉ có rất ít dữ liệu có sẵn trong giai đoạn nghiên cứu, nên các nhà nghiên cứu cũng khó phát hiện ra các triệu chứng tiềm ẩn khác của bệnh này.
TS Pippa Corrie, bác sĩ tư vấn y tế về ung thư tại Bệnh viện Addenbrooke, Cambridge, Vương quốc Anh - người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết: "Nhận thức được các triệu chứng ban đầu của ung thư tuyến tụy là rất quan trọng giúp chúng tôi chẩn đoán bệnh sớm hơn và cải thiện khả năng sống của bệnh nhân.
Nghiên cứu này có thể giúp các bác sĩ và bệnh nhân biết thêm về các dấu hiệu của ung thư tuyến tụy. Tuy nhiên, điều quan trọng là bệnh nhân phải nói ngay với bác sĩ nếu họ nhận thấy mình có những triệu chứng này".
GS Julia Hippisley-Cox, Giáo sư Dịch tễ học Lâm sàng và Thực hành Tổng quát tại Đại học Oxford, người chỉ đạo cuộc nghiên cứu trên chia sẻ: "Chúng tôi cảm ơn hàng trăm bác sĩ đa khoa sử dụng EMIS - một hệ thống hồ sơ bệnh nhân điện tử được sử dụng rộng rãi ở Anh. Họ là những người đã đóng góp nguồn dữ liệu ẩn danh cho Cơ sở dữ liệu QResearch. Nếu không có họ, những nghiên cứu này sẽ không thể thực hiện được".
Những kết quả này hiện có thể được sử dụng để cập nhật QCancer, một mô hình dự đoán rủi ro đã được tạo từ cơ sở dữ liệu QResearch nhằm giúp bác sĩ đa khoa xác định những bệnh nhân có nguy cơ cao cần làm các xét nghiệm thêm để chẩn đoán ung thư.
Những kết quả này hiện có thể được sử dụng để cập nhật QCancer, một mô hình dự đoán rủi ro đã được tạo từ cơ sở dữ liệu QResearch để giúp bác sĩ đa khoa xác định những bệnh nhân có nguy cơ cao để làm các xét nghiệm thêm nhằm chẩn đoán ung thư.
TS Chris Macdonald, Trưởng bộ phận Nghiên cứu tại Trung tâm Ung thư tuyến tụy, Vương quốc Anh, nhà tài trợ nghiên cứu, nói thêm: "Nghiên cứu mới này và công cụ QCancer đang lấp đầy các lỗ hổng trong việc chẩn đoán ung thư tuyến tụy. Nó có thể mang lại cho các bác sĩ nhiều điều, trong đó có cách để xác định những bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh, từ đó chỉ định họ làm các xét nghiệm chẩn đoán sớm và điều trị trước khi quá muộn.
Nghiên cứu này là một phần quan trọng của Early Diagnosis Research Alliance - tổ chức tập hợp các nhà nghiên cứu hàng đầu trên khắp Vương quốc Anh nhằm hiện thực việc chẩn đoán sớm hơn đối với căn bệnh ung thư nguy hiểm nhất hiện nay.
Những nỗ lực của họ cho thấy một xét nghiệm chẩn đoán mới của bệnh ung thư tuyến tụy đang được triển khai. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần tối ưu hóa công cụ đánh giá rủi ro quan trọng như QCancer và trao vào tay các bác sĩ, nếu chúng ta đảm bảo rằng bất kỳ ai mắc căn bệnh quái ác này đều có cơ hội sống sót cao nhất".