Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất của cơ thể và đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng. Trong đó, 3 chức năng đáng chú ý nhất là tiết ra dịch mật giúp tiêu hóa thức ăn; thanh lọc độc tố cho máu đi nuôi cơ thể; dự trữ glucose để tạo năng lượng khi cần thiết.
Nếu gan không hoạt động không bình thường có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho cơ thể, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
Dấu hiệu cảnh báo bệnh gan
Các dấu hiệu cảnh báo bạn có thể mắc bệnh gan gồm buồn nôn, chán ăn, mệt mỏi, nước tiểu đậm màu hơn, vàng da, phù do xơ gan, thậm chí ung thư gan.
Hiện nay, các bệnh lý về gan đa số là có thể phòng tránh được, nhưng rất nhiều người chủ quan không thăm khám điều trị sớm, đến khi phát hiện bệnh đã ở giai đoạn chuyển nặng.
PGS.TS.BS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) từng tiếp nhận nhiều người mắc ung thư gan do không đi khám sớm, thậm chí có trường hợp đã ở giai đoạn cuối, không đáp ứng điều trị.
Nhiều lý do khiến lá gan bị tàn phá như sử dụng rượu bia, uống thuốc bừa bãi, bỏ điều trị hoặc không quản lý viêm gan B và thói quen ăn uống.
Đồ chiên rán nhiều dầu mỡ tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ. (Ảnh minh hoạ)
3 thói quen ăn uống tàn phá lá gan
"Ăn uống nếu đúng cách sẽ bảo vệ gan, còn ngược lại có thể gây hại cho lá gan", PGS.TS.BS Trịnh Thị Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Gan mật Việt Nam nói và cho biết nhiều người để thoả mãn sở thích của bản thân, hàng ngày vẫn nạp vào cơ thể những thực phẩm có hại cho gan. Dưới đây là 3 thói quen ăn uống bào mòn lá gan nhiều người Việt biết mà vẫn thực hiện.
- Ăn quá nhiều thịt:
Việc này gây gánh nặng cho đường tiêu hóa, cho gan và thận. Đặc biệt, việc ăn thịt nhất là các loại thịt chiên, rán làm gia tăng nguy cơ tăng mỡ máu, gan nhiễm mỡ. Thống kê cho thấy, người Việt đang ăn gần gấp đôi lượng thịt theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Theo đó, trung bình một người trưởng thành đang ăn khoảng 136,4g thịt/ngày, trong khi theo khuyến cáo của WHO là 68 đến 74g.
- Thường xuyên dùng gỏi, rau sống
Đây là thói quen được cảnh báo nhiều, tuy nhiên số người ăn không giảm mà ngày càng tăng. Việc ăn gỏi hay các loại rau sống vừa ảnh hưởng đến tiêu hóa, tích tụ hóa chất tồn dư ở gan, lại tăng nguy cơ nhiễm sán.
Những người hay ăn gỏi, rau sống dễ mắc sán lá gan - loại sán này ký sinh gây tổn thương gan, mất quá trình chạy chữa lâu dài.
- Dùng thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn sẵn
Cách ăn này uống thường gặp ở giới trẻ, có thể ngay lập tức chưa phát hiện những ảnh hưởng xấu, nhưng thực tế lại bào mòn lá gan từng ngày.
Theo phân tích của PGS Ngọc, các loại thức ăn chiên, rán tích lũy a-xít béo và chất béo bão hòa làm gan bị nhiễm mỡ. Về lâu dài sẽ gây ra các bệnh về gan. Trong khi đồ ăn sẵn thường khó kiểm soát được nguồn gốc, do đó tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khoẻ trong đó có lá gan.
Cá món gỏi, đồ tái tiềm ẩn nguy cơ nhiễm sán gan. (Ảnh minh hoạ)
Thực phẩm giúp bảo vệ gan
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, để bảo vệ lá gan mọi người nên nên ăn đa dạng các nhóm thực phẩm (kết hợp nhiều loại thực phẩm).
- Nên ăn thực phẩm có chất chống ô xy hóa nhiều, trẻ hóa bộ phân cơ thể như rau sậm màu, các loại rau quả có màu sắc sặc sỡ (đỏ, tím, vàng…) các rau gia vị, quả nho, hoặc các thực phẩm có chứa nhiều chất chống oxy giúp trẻ hoá tế bào cơ thể.
- Chúng ta nên giảm ăn thịt, nhất là các loại thịt đỏ, tăng cường ăn cá.
- Loại bỏ các thói quen xấu như uống rượu bia, nước ngọt có ga…
- Bên cạnh đó, cần luyện tập thể dục thể thao để nâng cao đề kháng cho cơ thể.
Bác sĩ lưu ý với người mắc viêm gan virus cần phải uống thuốc và đi khám định kỳ theo chỉ dẫn của bác sĩ. Đối với người bình thường, 6 tháng nên đi khám sức khoẻ định kỳ để phát hiện những vấn đề bất thường của gan.