IAEA bác tin nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia bị gài chất nổ

Ngày 20/6, ông Rafael Mariano Grossi, Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), đã bác bỏ tuyên bố của chính phủ Ukraine về việc bể làm mát của Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia bị gài chất nổ. 

“IAEA đã nhận được báo cáo về việc gài mìn gần ao làm mát. Tuy nhiên, không có quả mìn nào được tìm thấy tại địa điểm này, bao gồm cả ao làm mát”, ông Grossi viết trong một báo cáo về tình hình tại cơ sở điện nguyên tử lớn nhất châu Âu sau chuyến thăm nhà máy vào ngày 15/6.

Người đứng đầu IAEA cho biết một số quả mìn đã được xác định ở phạm vi bên ngoài vành đai của nhà máy và một số ít tại các địa điểm bên trong. Song, các nhân viên an ninh tại Zaporizhzhia giải thích rằng những chất nổ trong nhà máy được trang bị chỉ nhằm mục đích phòng thủ. 

“Mặc dù sự hiện diện của bất kỳ thiết bị nổ nào cũng đều không phù hợp với tiêu chuẩn an toàn, nhưng chúng tôi đánh giá chất nổ tại những vị trí cụ thể đó sẽ không làm ảnh hưởng đến chức năng an toàn chính của cơ sở”, ông Grossi nói thêm.

Báo cáo của ông được đưa ra sau tuyên bố của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và cố vấn của ông, Mikhail Podoliak, rằng Nga đã chuẩn bị một "cuộc tấn công khủng bố" vào nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.

Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Grossi trong chuyến thăm nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia vào ngày 15/6. (Ảnh: IAEA)

Trước đó, Tổng thống Zelensky viết trên Twitter cá nhân hôm 22/6 rằng tình báo Ukraine đã nhận được thông tin Nga đang lên kế hoạch cho “một cuộc tấn công khủng bố bằng rò rỉ phóng xạ”, đồng thời cho biết thêm rằng “thế giới đã được cảnh báo, vì vậy chúng ta cần phải hành động”.

Cố vấn của Tổng thống Ukraine, ông Podoliak cũng tuyên bố rằng Nga đang “xem xét một cuộc tấn công khủng bố quy mô lớn vào Zaporizhzhia để ngăn chặn cuộc phản công của Ukraine, tạo ra một vùng xám không có dân cư và khai thác bể làm mát”.

Cùng ngày, người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov chỉ trích tuyên bố của Tổng thống Zelensky là "một lời nói dối" , đồng thời khẳng định Nga đã hợp tác đầy đủ với IAEA. Moskva cáo buộc Kiev đứng sau vụ phá hủy đập Kakhovka hồi đầu tháng – sự cố mà IAEA  mô tả là mối đe dọa tiềm tàng đối với nguồn cung cấp nước làm mát của Zaporizhzhia.

Phía Nga cũng cáo buộc Ukraine đã nhiều lần tấn công nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, bao gồm cả nỗ lực tấn công bằng biệt kích vào tháng 9/2022, khi phái bộ IAEA đang trên đường đến địa điểm này. Cuộc tấn công gần đây nhất vào nhà máy này xảy ra vào ngày 9/6, khi lực lượng phòng không Nga báo cáo đã bắn hạ ba máy bay không người lái (UAV) đang hướng tới nhà máy.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia có sáu lò phản ứng và được đặt tại Energodar, trên bờ phải của sông Dnepr. Hiện tại, năm trong tổng số sáu lò phản ứng của nhà máy đã ngừng hoạt động. Lò phản ứng cuối cùng đang được vận hành bởi Tập đoàn Năng lượng hạt nhân Nhà nước Nga (Rosatom) ở chế độ chờ.