Nhắc đến trầm hương đa phần người tiêu dùng sẽ nghĩ ngay đến công dụng xông đốt, làm nhang, mĩ nghệ. Tuy nhiên điều làm nên giá trị của trầm hương khiến 1kg gỗ trầm có thể có giá lên đến hàng chục thậm chí hàng trăm triệu lại nằm ở những ứng dụng từ tinh dầu chứa trong loại gỗ này.
Từ những tài liệu xưa nhất ghi chép về trầm hương - như “Phủ biên tạp lục” của Lê Quý Đôn đã xếp trầm hương vào loại dược liệu quý: “Trầm hương cay, đắng và thơm. Mọi loài cây đều nổi, chỉ trầm hương là chìm, cho nên làm cho khí hạ xuống và trừ được đờm,… có thể điều hòa được dạ dày, có tính làm cho khí lưu thông mà không hại khí, lại trị được chứng đau bụng, chứng đi lỵ cấm khẩu, chứng trúng phong…”.
Trầm hương được sử dụng cực thịnh dưới triều Nguyễn. Trong “Mộc bản sách Đại Nam nhất thống chí” còn lưu giữ tới nay, trầm hương được đề cập với nhiều công dụng quý giá để bồi bổ sức khoẻ, là sản vật dâng lên vua Nguyễn và dùng để cống tiến, làm quà giao bang.
Ngoài giá trị được sử dụng như dược liệu, theo giáo sư Đinh Xuân Bá - người am hiểu sâu sắc nhất về trầm hương và Kỳ Nam ở Việt Nam hiện nay cả trên phương diện nghiên cứu khoa học và thực nghiệm, giá trị trầm hương còn nằm ở tính chất định hương trong sản xuất nước hoa. Trong những lọ nước hoa đắt tiền của Pháp không thể thiếu trầm hương, có tác dụng giữ mùi hương lưu lại lâu hơn khi sử dụng.
Mộc bản sách Đại Nam thực lục chính biên đệ nhất kỷ, quyển 48, mặt khắc 9 ghi về việc vua Gia Long miễn sưu dịch cho người dân xã An Thành, trấn Bình Hòa khi tìm hái trầm hương, kỳ nam. (Nguồn: Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV)
Hiện nay trên thị trường, tinh dầu chiết xuất từ trầm hương tự nhiên rất khan hiếm và khó tiếp cận bởi trầm hương trong thiên nhiên đã dần cạn kiệt do khai thác bừa bãi. Tinh dầu trầm hương chủ yếu được nấu, chiết xuất từ trầm hương cấy tạo trên cây Dó Bầu, tuy nhiên không nhiều cơ sở đáp ứng được sản xuất đảm bảo các yếu tố cần thiết cho sức khoẻ người dùng.
Vừa qua Công ty Cổ phần Trầm hương sinh học TTT giới thiệu sản phẩm tinh dầu trầm hương và kiểm nghiệm tại Viện nghiên cứu dầu và cây có dầu trực thuộc Bộ Công Thương.
Kết quả phân tích cho thấy mẫu tinh dầu trầm hương của đơn vị đáp ứng các tiêu chí về vệ sinh an toàn thực phẩm, không chứa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, đồng thời chứa các thành phần hoạt chất quan trọng có thể ứng dụng trong y dược và công nghiệp hương thơm.
Tiến sỹ Mai Huy Hoàng, Viện trưởng Viện nghiên cứu dầu và cây có dầu cho rằng đây là kết quả khá bất ngờ, rất khác với các mẫu tinh dầu trầm hương mà viện đã kiểm định.
Tiến sỹ Mai Huy Hoàng khẳng định, tinh dầu trầm hương của Công ty Cổ phần Trầm hương sinh học TTT tất cả là từ hợp chất thiên nhiên, trong 13 hợp chất được phát hiện trong tinh dầu trầm hương sinh học của Công ty TTT có 2 hợp chất rất quý trong điều trị và hỗ trợ bệnh ung thư, các hợp chất khác rất tốt trong việc làm những mỹ phẩm cao cấp.
Tiến sĩ Mai Huy Hoàng tham quan và kiểm định chất lượng trầm cấy tại vườn nguyên liệu tỉnh Bình Phước - công ty cổ phần trầm hương sinh học TTT.
Theo Dược sĩ Nguyễn Tuấn Long - Trưởng khoa dược - Bệnh viện Quân dân Y miền Đông, sử dụng tinh dầu trầm hương có thể mang đến một số lợi ích sức khoẻ như: hỗ trợ ngủ ngon, tăng cường sức đề kháng, hệ miễn dịch do trong tinh dầu trầm hương có các hoạt chất kháng viêm.
Cũng theo dược sĩ Long, việc ứng dụng thành công công nghệ sinh học vào cấy tạo trầm hương trên cây Dó Bầu có ý nghĩa rất to lớn trong việc hình thành nên các vùng nguyên liệu dược liệu, bởi “trong tương lai thị trường dược liệu sẽ rất cần đến tinh dầu trầm hương sinh học” bởi những tác dụng dược lý mà loài gỗ này mang lại.