Phúc Trạch là tên làng nơi được cho là tạo ra thứ bưởi ngon nhất. Hiện nay bưởi Phúc Trạch được trồng tập trung chủ yếu ở các xã Phúc Trạch, Hương Trạch, Hương Đô, Lộc Yên. Tuy nhiên, theo các nhà quản lý địa phương, bưởi được trồng ngon nhất vẫn là một làng tại xã Phúc Trạch thuộc huyện Hương Khê (Hà Tĩnh).
Chúng tôi tìm về xã Phúc Trạch đúng thời điểm chính vụ thu hoạch bưởi. Đi dọc các tuyến đường liên thôn của xã này dễ dàng nhìn thấy những vườn bưởi Phúc Trạch sai quả, chín vàng ươm, treo lơ lững trên cây trông vô cùng bắt mắt.
Bưởi Phúc Trạch thường có tán cây rộng khoảng 4,5 m, cao 5 m, cho chừng 50 quả, có cây tới hơn 100 quả. Tuổi thọ trung bình của cây là 12 năm, sau đó người dân trồng phải thay cây mới.
Theo ông Nguyễn Ký, xóm 5, xã Phúc Trạch thì thời tiết năm nay không thuận lợi, bưởi ra hoa rất muộn, lại gặp nắng hạn kéo dài, nhưng nhờ biết cách chăm sóc nên tỉ lệ đậu quả rất cao, nhiều cây cho ra hơn 100 quả.
Bưởi Phúc Trạch có hình cầu tròn, bề ngang và chiều cao gần bằng nhau, cuống quả không lồi, đế quả hơi lõm, vỏ không trơn không ráp, màu sắc vỏ quả xanh vàng. Bưởi có mùi thơm nhẹ tự nhiên hơi đặc trưng, có vị ngọt hơi thanh chua, ngọt hậu.
Người dân trồng bưởi Phúc Trạch cho biết, năm nay bưởi được mùa, chín đồng loạt trúng vào vụ thu hoạch, lại gặp mưa nên họ thường bị các thương lái ép giá.
Bà Võ Thị Hương ( xóm 8, xã Phúc Trạch) cho biết, nếu bán ngang tại vườn, giá bưởi năm nay khoảng 20.000 đến 30.000 đồng/quả, trong đó bưởi loại 1 có giá bán từ 70 đến 80.000 đồng/quả
Theo tìm hiểu, được biết Bưởi Phúc Trạch là loại quả đã có thương hiệu từ lâu. Năm 2001, được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận là một trong 7 loại cây ăn quả quý hiếm cấm không được xuất khẩu giống.
Năm 2004, Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã chính thức cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu hàng hóa cho sản phẩm bưởi Phúc Trạch
Ông Hoàng Công Lý, Phó chủ tịch UBND huyện Hương Khê cho biết, bưởi Phúc Trạch được xem là loại cây chủ lực để phát triển kinh tế của địa phương, thu nhập từ bưởi đã một phần đem lại đời sống no ấm cho nhân dân trong vùng.
Theo ông Lý, hiện tỉnh và huyện đang có chính sách khuyến khích, hỗ trợ người dân trồng bưởi. Người dân trồng bưởi tại Hương Khê sẽ hỗ trợ về giống, kỹ thuật trồng và nguồn ra.
Video: Món ngon từ quả bưởi