22:34 22/11/2024
Thời sự quốc tế
Giới chuyên môn nhận định tài năng của Alisson Becker và Ederson ngang nhau. Điều này khiến cuộc cạnh tranh cho vị trí số một trong khung thành tuyển Brazil tại World Cup 2022 trở nên cam go.
“Khi tôi tới Italy chơi bóng, mọi người vẫn còn nói về những sai lầm của Waldir Peres, họ nghi ngờ trình độ của các thủ môn người Brazil”, Julio Cesar, thủ môn số 1 của đội tuyển Brazil tại World Cup 2010 và 2014 nhớ lại. Cesar thi đấu cho Inter Milan tới 7 mùa bóng. Cùng thời với anh có thủ môn Dida trấn giữ khung thành cho AC Milan. Dida bắt chính cho Brazil tại World Cup 2006.
Waldir Peres “nổi tiếng” với sai lầm để bóng tuột khỏi tay lăn vào lưới từ cú sút xa của tuyển thủ Liên Xô tại trận vòng bảng World Cup 1982. Trận đó, đội tuyển Brazil vẫn thắng 2-1. Vào vòng trong, Brazil thua Italy 2-3 với cú hat-trick của Paolo Rossi vào lưới Peres.
Nhưng Peres không phạm sai lầm trong 3 bàn thua này. Do tuyển Brazil quá ham tấn công trong một trận đấu nhẽ ra họ chỉ cần hòa để vào bán kết. Selecao khi ấy có đội hình vàng gồm Socrates, Falcao, Zico, thất bại khiến người hâm mộ không thể chấp nhận được, họ tìm kẻ “giơ đầu chịu báng”. Và đó là Peres.
Thủ môn Barbosa tại World Cup 1950 bị đe dọa tính mạng. Ông được cho là có lỗi khi không ngăn được quả căng ngang dẫn đến bàn ấn định tỷ số 2-1 của Uruguay. Hơn 100.000 khán giả trên sân Maracana chết lặng với bàn thua đó và Brazil mất cúp vàng trên sân nhà. World Cup 1970, Brazil có đội hình toàn năng nhưng thủ môn Felix vẫn bị coi là mắt xích yếu nhất. Cũng may, ông không mắc sai lầm nào.
Tới nay, người hâm mộ Brazil chỉ công nhận hai thủ môn hay. Đó là Gilmar bắt chính tại World Cup 1958 và 1962, các kỳ Brazil vô địch. Và người kia là Claudio Taffarel bắt tại World Cup 1990, 1994, 1998. Ông cùng các đồng đội Romario, Bebeto vô địch tại Mỹ năm 1994. Nhưng Taffarel vẫn không được các CLB châu Âu tin tưởng. Chỉ cho đến khi Dida và Cesar mở đường tới châu Âu cho các thủ môn người Brazil.
Nhưng giờ đây, nhiều người sẽ công nhận hai thủ môn người Brazil, Alisson Becker và Ederson Moraes, là hai trong ba thủ môn tốt nhất thế giới. Người còn lại là Thibaut Courtois. Alisson hơn Ederson 1 tuổi (30 và 29), cao hơn đôi chút (1,91 m so với 1,88 m). Ederson từ Benfica đến Manchester City mùa hè 2017. Alisson sang Liverpool từ AS Roma muộn hơn 1 năm, với giá chuyển nhượng 67 triệu bảng.
Họ nhanh chóng trở thành điểm tựa giúp Manchester City và Liverpool thành công trong các mùa giải qua. Bảng so sánh dữ liệu giữa Alisson và Ederson tại Premier League từ mùa bóng 2018/19 chỉ rõ điều đó. Ederson và Manchester City thành công hơn ở Premier League, nhưng anh chưa sở hữu chiếc huy chương vô địch Champions League như Alisson với Liverpool.
Alisson được gọi vào đội tuyển Brazil năm 2015, dưới thời HLV Carlos Dunga và được trao vị trí bắt chính tại World Cup 2018. Ederson được thuyền trưởng hiện tại của Selecao, ông Tite, gọi vào tuyển năm 2017. Đến nay, trong đội tuyển, Alisson vẫn giữ vị trí số một với 57 trận, Ederson đang có 18 lần trấn giữ khung thành cho Brazil.
Alisson và Ederon rất ngang tài. Đồ họa: Minh Phúc.
Điểm mạnh của Ederson là chơi bóng bằng chân. Một yêu cầu HLV Pep Guardiola luôn đòi hỏi ở một thủ môn trong đội bóng của ông là chơi chân thật giỏi, người đầu tiên trong đội hình phát động các đường bóng tấn công.
Mùa giải 2021/22, Ederson chuyền bóng đúng địa chỉ 89%. Với các đường chuyền ngắn và trung bình, tỷ lệ này là 100%. Shay Given, cựu thủ môn Manchester City, nhận xét: “Ederson là thủ môn có đôi chân hay nhất thế giới”.
Thuận chân trái bẩm sinh, Ederson có thể sử dụng cả hai chân. Nhờ kỹ năng cầm bóng bằng chân, anh luôn tỏ ra thoải mái khi nhận bóng dưới sức ép, đọc trận đấu thông minh và khả năng tổ chức phòng thủ cao. Ederson cũng đang giữ kỷ lục Guinness thế giới về cú sút đưa bóng đi xa nhất trong bóng đá (75,35 m), lập tại sân Etihad ngày 10/5/2018.
Alisson cũng phát động tấn công bằng chân rất giỏi. Anh coi cựu thủ môn Barca, Victor Valdes là nguồn cảm hứng của mình. Đó là một học trò khác của Guardiola, thủ môn được đánh giá cao nhờ khả năng chơi tấn công từ phía dưới.
Alisson cũng ngưỡng mộ phong cách “máy quét” của đồng nghiệp Manuel Neuer khi lao ra khỏi vòng cấm phá bóng hoặc truy cản đối thủ bằng chân. Truyền thông Brazil gọi anh là “Messi của các thủ môn”.
Điểm mạnh nhất của Alisson là trong các tình huống 1 đối 1 với tiền đạo đối phương. Khả năng này cho phép Liverpool chơi với hàng thủ dâng cao, đó là bản lề trong chiến thuật “gegenpressing” đặc trưng của HLV Jurgen Klopp. Cách chơi của Liverpool khiến Alisson phải đối mặt với các tình huống cứu thua nhiều nhất Premier League. Nếu Alisson không giỏi trong các pha bóng 1 đối 1, Liverpool thua nhiều bàn hơn từ các pha phản công của đối thủ.
Alisson là thủ môn hàng đầu ở những pha 1 vs 1. Đồ họa: Minh Phúc.
Động tác lao lên 1 đối 1 với cầu thủ đối phương được Alisson thực hiện có thể được coi là hoàn hảo nhất trong các thủ môn hiện nay. Một đầu gối khuỵu xuống sân, hai tay dang rộng, đầu ngẩng cao. Chuyên gia phân tích các thủ môn John Harrison từ Trường Đại học Cambridge sau khi nghiên cứu hàng trăm thủ môn hàng đầu, đã đưa ra kết luận như vậy.
Trong bóng đá chuyên nghiệp, 33% toàn bộ số bàn thắng trên toàn cầu được ghi bằng các tình huống 1 đối 1 giữa cầu thủ ghi bàn với thủ môn. Qua nghiên cứu của Harrison về màn trình diễn của các thủ môn Premier League mùa bóng 2021/22, Alisson đứng đầu bảng trong các pha 1 đối 1.
Cách tính của Harrison là “tổng số lần cứu thua 1 chọi 1” trừ đi “tổng số lần cứu thua 1 chọi 1 dự kiến”, con số được tạo ra sẽ là điểm số của họ. Nghĩa là pha bóng này, người ta dự kiến khả năng thua bàn là 0,5 mà cứu được thì bạn được 0,5 điểm. Trên hình, Alisson có điểm vượt xa các thủ môn khác, kể cả Ederson ở vị trí số 11.
Các HLV thường rất ít thay thế vị trí thủ môn, trừ khi phong độ của người bắt chính quá tệ, tâm lý gặp vấn đề nghiêm trọng. Trong tình thế cả Alisson và Ederson đều bắt tốt, ông Tite có lẽ sẽ tiếp tục trung thành với phương án Alisson.