Trung Quốc hạn chế xuất khẩu nhiều vật liệu liên quan đến quân sự

Các mặt hàng bị hạn chế bao gồm thiết bị được sử dụng để chế tạo các bộ phận và động cơ hàng không vũ trụ, tua-bin khí có thể được sử dụng trong tàu chiến và xe tăng, cũng như các bộ phận chính của áo chống đạn.

Các quy định này sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7.

Trung Quốc đưa những thiết bị dùng để chế tạo động cơ, tua-bin khí cũng như nhiều vật liệu liên quan đến quân sự vào danh sách hạn chế xuất khẩu. (Ảnh: SCMP)

Theo một tuyên bố từ Bộ Thương mại Trung Quốc, "điều này nhằm bảo vệ an ninh và lợi ích quốc gia, đồng thời thực hiện các nghĩa vụ quốc tế như không phổ biến vũ khí hạt nhân".

Động thái hiếm hoi từ Bắc Kinh diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng xung quanh lĩnh vực công nghệ và thương mại với Mỹ, cũng như áp lực ngày càng tăng từ phương Tây yêu cầu ngừng hỗ trợ cuộc chiến của Nga với Ukraine.

Kể từ khi chiến tranh nổ ra, nhiều thực thể Trung Quốc đã bị Mỹ trừng phạt vì bị cáo buộc hỗ trợ Nga, bao gồm cả việc xuất khẩu thiết bị lưỡng dụng dân sự và quân sự.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tuần trước cho biết Nhà Trắng sẽ hợp tác với Liên minh châu Âu (EU) để trừng phạt các công ty Trung Quốc cung cấp cho Nga các sản phẩm vi điện tử và công nghệ cao hỗ trợ ngành công nghiệp quốc phòng của nước này.

Bắc Kinh đã nhiều lần phủ nhận việc cung cấp vũ khí cho Moskva.

Theo dữ liệu hải quan Trung Quốc, Mỹ là một trong nước nhập khẩu hàng đầu các sản phẩm hàng không vũ trụ của Trung Quốc trong bốn tháng đầu năm.

Mỹ, Ấn Độ và một số nước khu vực Đông Nam Á nhập khẩu hàng hóa bị hạn chế liên quan đến tuabin khí nhiều nhất trong cùng thời kỳ. Tua bin khí có thể được sử dụng trên tàu chiến và các phương tiện lớn như xe tăng.

Các hạn chế cũng bao gồm sợi polyetylen có trọng lượng phân tử cực cao, có thể được sử dụng cho các thiết bị bảo hộ như mũ chống đạn, áo giáp, vật liệu chống đạn và tấm chống đạn.

Ngoài ra còn có hạn chế đối với khuôn mẫu được thiết kế để chế tạo tấm che mặt của bộ đồ phi hành gia, điều này có thể ảnh hưởng đến các quốc gia như Mexico, Mỹ

Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết: “Các chính sách liên quan không nhắm mục tiêu vào bất kỳ quốc gia hoặc khu vực cụ thể nào. Trung Quốc kiên quyết bảo vệ hòa bình và ổn định thế giới ở các khu vực xung quanh, đảm bảo an ninh cho chuỗi cung ứng và công nghiệp toàn cầu".

Cơ quan này cho biết thêm: "Trung Quốc phản đối bất kỳ quốc gia hoặc khu vực nào sử dụng các mặt hàng được kiểm soát từ Trung Quốc để tham gia vào các hoạt động gây hại đến chủ quyền quốc gia, an ninh và lợi ích phát triển của Trung Quốc".

Các nhà xuất khẩu cần phải gửi thông tin chi tiết về địa chỉ liên hệ và mô tả kỹ thuật hoặc báo cáo thử nghiệm về các mặt hàng xuất khẩu, cũng như cung cấp cho cơ quan thương mại thông tin chi tiết về nhà nhập khẩu và người dùng cuối sản phẩm của họ.

Việc xuất khẩu các mặt hàng có tác động đáng kể đến an ninh quốc gia sẽ được trình lên Hội đồng Nhà nước để phê duyệt lần cuối.

Đây là hạn chế đầu tiên kể kể từ lệnh hạn chế xuất khẩu máy bay không người lái có thể sử dụng cho mục đích quân sự vào tháng 9 năm ngoái.

Trung Quốc được cho là đang thống trị chuỗi cung ứng cho nhiều vật liệu đóng vai trò quan trọng trong sản xuất quân sự. (Ảnh: SCMP)

Nhờ năng lực sản xuất khổng lồ, Trung Quốc thống trị chuỗi cung ứng cho nhiều vật liệu đóng vai trò quan trọng trong sản xuất quân sự, trong khi Mỹ và EU cũng bày tỏ lo ngại ngày càng tăng về việc “dựa dẫm quá nhiều” vào sản xuất của Trung Quốc.

Đầu năm nay, một số nhân vật cấp cao của châu Âu, bao gồm ủy viên thị trường nội bộ EU Thierry Breton, cho biết khối này không thể viện trợ đủ vũ khí cho Ukraine vì Trung Quốc không cung cấp đủ nitrocellulose, một chất được sử dụng để sản xuất đạn pháo.

Armin Papperger, Giám đốc điều hành của Rheinmetall, nhà sản xuất đạn dược hàng đầu có trụ sở tại Đức, nói với Financial Times vào tháng 4 rằng châu Âu phụ thuộc vào Trung Quốc đối với "hơn 70% xơ bông" - nguyên liệu chính để sản xuất nitrocellulose.

Lu Xiang, chuyên gia cấp cao chuyên nghiên cứu về Mỹ tại Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho biết "vì lệnh kiểm soát xuất khẩu này được xây dựng và ban hành với sự tham gia của Quân ủy Trung ương, điều đó có nghĩa là các biện pháp kiểm soát liên quan chỉ dành cho các mặt hàng quân sự hoặc mặt hàng lưỡng dụng".

Ông cho rằng các biện pháp này "không nhằm vào bất kỳ mục tiêu cụ thể nào" nhưng được thiết kế để "ngăn chặn sự phổ biến của các thành phần mặt hàng hàng không quân sự và hàng không vũ trụ".

“Lệnh kiểm soát này sẽ không ảnh hưởng đến các ứng dụng hợp pháp trong các lĩnh vực phi quân sự”, ông Lu cho biết thêm rằng người nhận và mục đích sử dụng cuối cùng của các sản phẩm bị hạn chế sẽ được xem xét “phù hợp với thông lệ quốc tế”.